علائم افسردگي در كودكان

هر چه سريع‌تر افسردگي در كودكان شناسايي شود، راحت‌تر مي‌توان آن را درمان كرد. بنابراين لزوم شناخت علائم افسردگي كودكان بيشتر مي‌شود.
افسردگي در كودكان 10 تا 16 ساله شايع‌تر است؛ نشانه‌هاي افسردگي به سن كودك، شرايط زندگي و دلايل ديگر مربوط مي‌شود. افسردگي در كودكان با چند نشانه اوليه مانند ناراحتي غير قابل توضيح، نوسانات خلقي و احساس نااميدي آغاز مي‌شود. نشانه‌هاي افسردگي را در كودكان خود جدي بگيريد. در زير به چند مورد از اين علائم اشاره كرده ايم.

1- خستگي و خواب آلودگي زياد و تغيير در روند خواب

كودكان افسرده معمولا دير مي‌خوابند، يك تغيير نامتعارف در عادت خوابيدن مي‌تواند نشانه افسردگي باشد. كودكاني كه افسردگي دارند، معمولا زود از خواب بيدار مي‌شوند و نمي‌توانند دوباره به خواب روند.
در برخي موارد هر چقدر بخوابند كافي نيست و روز بعد همچنان احساس ناتواني و خستگي زياد مي‌كنند. سر كلاس خوابشان مي‌برد، به كارهايشان دير مي‌رسند يا به كل فراموش مي‌كنند، تكاليفشان را به خاطر خوابيدن زياد انجام نمي‌دهند، در نتيجه نحوه زندگي شان دچار مشكل مي‌شود.

2- كودك احساس بي ارزشي مي‌كند

كودكان افسرده هميشه جملاتي مانند ”هيچكس مرا دوست ندارد” يا ”من بي ارزشم” را به كار مي‌برند. در چنين مواقعي يك مشاوره كودكمي‌تواند به شما و كودكتان كمك كند تا افكار منفي دور شوند.

3- كودك با همسالان خود بازي نمي‌كند

كودكان افسرده بيشتر تمايل به تنهايي و جدايي دارند. بازي نكردن كودك با همسالان يكي از نشانه‌هاي افسردگي كودكان مي‌باشد. كودك از اين تنهايي شكايتي نمي‌كند، اما اين موضوع دليل بر لذت بخش بودن اين شرايط ندارد. دور ماندن كودك از همسالان، مي‌تواند او را اجتماع گريز كرده و باعث تشديد افسردگي شود. بازي نكردن كودكمي‌تواند دلايل ديگري نيز داشته باشد.

4- علايق گذشته ديگر او را به وجد نمي‌آورند

در شرايطي كه استرس تكاليف مدرسه، قهر با دوستان، ورزش زياد و غيره وجود داشته باشد، طبيعي است كه فرزندتان احساس ناراحتي و بي حالي كند. اما زماني كه ديگر چيزهايي كه قبلا خوشايند بودند، كودك را خوشحال نمي‌كند، بايد نگران شويد. معمولا كودكان با دوستان خود بازي مي‌كنند به پارك مي‌روند و شيطنت مي‌كنند؛ اما كودك افسرده تمايلي به انجام اين امور ندارد و به اين كارها واكنش خوبي نشان نمي‌دهد.

5- سريع خشمگين مي‌شود

ناراحتي در افراد بالغ از نشانه‌هاي افسردگي است اما در كودكان ممكن است رفتار پرخاشگرايانه بيشتر باشد، به همين خاطر تشخيص افسردگي كودكان سخت‌تر مي‌باشد. ممكن است يك كودك بعد از مدرسه كمي ذهن اش بهم ريخته باشد، اما بعد از مدتي دوباره حالش خوب شود. اما اگر كودك به خاطر كوچك‌ترين چيزي تحريك شد و رفتاري پرخاشگر داشت بايد به دنبال ديگر نشانه‌هاي افسردگي باشيد.

6- خاطرات خوب گذشته را به ياد نمي‌آورد

بعضي كودكان به صورت مزمن شاد نيستند، اما از نظر باليني افسردگي هم ندارند. براي اينكه تفاوت را بسنجيد، درباره خاطرات خوش صحبت كنيد؛ يادآوري روزهاي خوش كودك افسرده را خوشحال نمي‌كند. واكنش كودك افسرده به خاطرات به صورت زير خواهد بود؛

"به خاطر نمي‌آورم، اين براي زماني ديگر بوده! يا اصلا به صحبت شما گوش نمي‌كند و آن خاطره برايشان ارزشي ندارد".

7- كودك سر هر مسئله كوچكي گريه مي‌كند

گريه كردن يكي از راه‌هاي سالم بيان احساسات است. اما اگر فرزندتان كه بيشتر مواقع آرام است بيش از هر زمان ديگري گريه مي‌كند، ابتدا مواردي كه باعث تحريك او مي‌شوند را بسنجيد. اگر حس كرديد مشكلي وجود دارد و گريه كردن او بي دليل است آن را ناديده نگيريد.

8- دوست ندارد در مورد ناراحتي هايش حرف بزند

معمولا افراد دوست دارند در دوران سختي كه مي‌گذرانند حمايت شوند و با كسي درد و دل كنند. بيشتر آدم‌ها دوست دارند در آغوش گرفته شوند. اما كودك افسرده ممكن است با در آغوش گرفته شدن، از خودش ناراحتي نشان دهد؛ چون مي‌داند اين كار غصه هايش را از بين نمي‌برد. او خودش را كنار مي‌كشد و شايد هم بگويد "اين كارت باعث مي‌شود حالم بدتر شود. ميخواهم كه بهتر شوم ولي نمي‌توانم".

9- كودك زياد مريض مي‌شود

كودكي كه افسردگي دارد بيشتر به دردهاي فيزيكي مانند معده درد و سردرد مبتلا مي‌شود. اگر كودكتان به صورت غيرمعمول و بيش از هميشه به خاطر چنين مشكلاتي تحت معاينه قرار بگيرد، مي‌تواند نشانه خطر باشد.

10- دچار پرخوري يا كم اشتهايي شديد مي‌شود

تغيير در اشتها مي‌تواند از نشانه‌هاي افسردگي باشد. ممكن است ناگهان كودك كم غذا شروع به پرخوري و خوردن غذاهاي شيرين كند يا اگر خوب غذا مي‌خورد، حال كم خوراك شود. رابطه كودك با غذا همگام با بزرگ شدنش به صورت طبيعي دچار تغيير مي‌شود اما اگر اين تغيير، با ديگر نشانه‌هاي افسردگي همراه بود بايد نگرانش شويد.
توجه: كم خوراك شدن يا پرخوري كودك مي‌تواند دلايل زياد ديگري داشته باشد، پس سريع قضاوت نكنيد و با ديدن تنها يك نشانه از علائم افسردگي نگران نشويد. سعي نكنيد سريع برچسب افسردگي روي فرزند خود بزنيد.

11- سابقه افسردگي در ميان اعضاي خانواده

با اينكه برخي بدون پيشينه خانوادگي دچار افسردگي مي‌شوند اما سابقه خانوادگي در ابتلا به افسردگي تاثير زيادي دارد. در واقع افسردگي بيشتر ارثي است. پس اگر در خانواده سابقه ابتلا به افسردگي داريد، كودكتان بيشتر در خطر است. بنابراين بايد علائم را جدي بگيريد و رفتارهاي كودك خود را بيشتر مورد بررسي قرار دهيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه شناسايي علائم افسردگي در كودكان مي‌توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : علائم افسردگي در كودكان | نشانه هاي افسردگي در كودكان