تاثير اعتياد پدر و مادر بر فرزندان

اگر در يك خانواده اي زندگي مي كنيد كه يكي از اعضاي آن (به خصوص يكي از والدين) مبتلا به سوء مصرف مواد است؛ حتما متوجه بسياري از نابه ساماني ها و آشفتگي هايي مي شويد كه ريشه آن ها در اعتياد مي باشد. ارتباطات درون اين خانواده‌ها در هم آميخته و طلاق به وفور در آنها اتفاق مي‌افتد. در اين شرايط كودكان بيش از هر فرد ديگري آسيب مي بينند؛ چرا كه آن ها كمتر مي توانند علت اين مشكلات را درك كنند، كودكان با ديدن مشكلات والدين بيش از ديگران احساس ناامني را تجربه مي كنند. در حالي كه در يك خانواده سالم كودكان والدين را منبع امنيت مي دانند. در ادامه ديگر تاثيرات مخربي كه اعتياد بر فرزندان مي گذارد را بررسي كرده ايم:

1- معتاد شدن كودكان

بيش از نيمي از پدر و مادرهايي كه دچار اعتياد هستند، فرزندان شان نيز به اعتياد دچار مي شوند. مشكل زماني شديدتر مي شود كه مادر اعتياد داشته و در دوران بارداري و شير دهي به مصرف خود ادامه دهد؛ چرا كه مواد مخدر از شير مادر معتاد نيز مواد را مي تواند به نوزاد انتقال دهد. اين گونه از همان دوران طفوليت اعتياد را به فرزندش تحميل مي كند. علائم اعتياد در نوزادان به صورت بي قراري، ناآرامي، بي اشتهايي و بي خوابي مشخص مي شود. 

حتي اگر كودكان از ابتدا به اعتياد مبتلا نشوند احتمال گرفتار شدن شان در اعتياد در سال هاي بعدي نيز بسيار بالاست. بسياري از پدر و مادرهاي معتاد به دليل بي حوصلگي و ناتواني در تحمل ناآرامي هاي فرزندشان به او مقداري مواد مي خورانند تا كودك دائما در حالت خواب آلود و آرام به سر ببرد.

هم چنين از آنجايي كه انسان‌ها در سنين اوليه همه حركات اطرافيان به خصوص پدر و مادر خود را تقليد مي‌كنند، رفتارهاي اعتيادي والدين به عنوان الگويي در ذهن فرزندان حك مي شود. اين فرزندان به احتمال بيشتري در آينده به خصوص در دوره نوجواني تمايل به تجربه مصرف مواد خواهند داشت. در واقع اين والدين با اعتياد خود به فرزندانشان ياد مي‌دهند تا براي مقابله با استرس يا بحران از مواد استفاده كنند و مصرف مواد به عنوان روش مقابله ناسالم در اين فرزندان رشد مي‌كند. 

2- خجالت از بودن در كنار  والدين

كيفيت پايين زندگي، فقدان مهارت‌هاي فرزندپروري و نقش حمايتي والدين، باعث مي شود فرزندان از بودن كنار والدين خود احساس خجالت و شرم‌ كنند. اين كودكان به خاطر همين موضوع نگراني و استرس زيادي را تجربه مي كنند؛ چرا كه مي ترسند اعتياد والدينشان نزد افراد مهم زندگي آن ها مثل دوستان فاش شود. بدين صورت حفظ انسجام خانواده سخت تر از پيش مي شود. اين استرس ها و نگراني ها در بسياري از موارد، منجر به انزوا و افسردگي كودكان و نوجوانان مي شود.

3- به خطر افتادن سلامت روان فرزندان

همانطور كه پيش از اين ذكر شد به طور كلي اعتياد والدين به جنبه هاي مختلفي از سلامت روان فرزندان آسيب مي رساند. براي مثال از لحاظ رفتاري، رفتارهاي پرخاشگرانه در افرادي كه والدين معتادي داشته اند به ميزان بالاتري ديده مي شود. آن ها خشم شديدي نسبت به اطرافيان دارند، لجبازي مي‌كنند، داد و بيداد راه مي‌اندازند، قشقرق به پا مي‌كنند و تمايل دارند از طريق روش‌هاي منفي توجه اطرافيان را به خود جلب كنند.

از آنجايي كه آن ها از سنين بسيار كم شاهد درگيري ها واختلافات زيادي بين والدين خود هستند بيشتر از ديگر افراد عادي با احساساتي نظير ترس و ناامني مواجه مي شوند. نگراني ها و ترس هاي آن ها باعث مي شود تا در مدرسه نيز دچار مشكلات تحصيلي شوند. تمامي اين مشكلات خود تبديل به عامل فشار ديگري براي آن ها مي شود و بيش از پيش نگراني ها را تشديد مي كند.

به علاوه اين افراد به خاطر رنج ها و سختي هاي دوران كودكي، در بزرگسالي نيز به ميزان بيشتري دچار مشكلات روحي و رواني نظير افسردگي و اضطراب خواهند شد. نمونه بسياري از اين مشكلات را مي توانيم در چنين خانواده هايي ديد.

سخن آخر

هنگامي كه اعتياد در پدر يا مادر باشد، نه تنها امروز كودك بلكه آينده و سرنوشت بزرگسالي او را تغيير مي‌دهد. ما بايد اين را درك كنيم كه با كمك به يك فرد معتاد دريچه‌اي روشن را به روي يك زندگي خانوادگي باز خواهيم كرد. به همين خاطر اگر در اطرافتان والديني هستند كه با اعتياد دست و پنجه نرم مي كنند؛ در حد امكان تلاش كنيد تا آن ها را به سمت درمان و دريافت هر چه زودتر خدمات بهداشتي و رواني اقدام كنند. مشاوره خانوادهبراي ترك اعتياد چنين خانواده هايي ضرورت دارد، چرا كه نقش خانواده در ترك اعتياد نيز بسيار حائز اهميت مي باشد.

براي دريافت مشاوره در زمينه جلوگيري از تاثير اعتياد پدر و مادر بر خانواده مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره9099075228 و از تهران با شماره ي 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : اعتياد پدر و مادر | آثار مخرب اعتياد والدين