ليتيوم چيست؟

ليتيوم (lithium) به منظور درمان مانيا، بيماري مانيك – دپرسيو، افسردگي، رفتار هاي تهاجمي و ... استفاده مي شود. اين دارو دفعات و شدت نوسانات خلقي در افراد مبتلا به اختلال دو قطبي را كاهش مي دهد و به شخص اجازه مي دهد كه كنترل بيشتري بر روي خلق خود داشته باشد. اختلال دوقطبي نوعي اختلال خلقي است و از جمله شايع ترين بيماري هاي رواني است. براي آشنايي بيشتر با روش هاي درمان اختلال دوقطبي كليك كنيد.

اثرات جانبي مصرف داروي ليتيم

مصرف داروي ليتيوم در كوتاه مدت، داراي اثرات نامطلوبي به صورت زير مي باشد:

1- احساس تشنگي

2- ادرار زياد تر از معمول

3- افزايش وزن

در ادامه عوارضي كه در صورت مصرف نادرست ليتيم ديده مي شود اشاره مي كنيم؛ البته اين علائم معمولا با كاهش دوز مصرف دارو بهبود مي يابد:

1- تاري ديد

2- ضعف شديد ماهيچه هاي بدن

3- اسهال

4- لرزش دست

5- احساس بيمار بودن

اگر سطح ليتيوم در خون شما خيلي بالا باشد ممكن است حالات زير را تجربه كنيد. در صورت مشاهده اين علائم، هر چه سريعتر از يك درمانگر متخصص در اين زمينه مشاوره بگيريد:

1- استفراغ كردن

2- تلو تلو خوردن

3- لكنت زبان

آزمايش خون در زمان مصرف قرص ليتيوم

در هفته هاي ابتدايي مصرف ليتيم، آزمايش خون به منظور اطمينان از درست بودن سطح ليتيوم در خون استفاده مي گردد. تا وقتي كه مصرف اين دارو توسط فرد ادامه داشته باشد، آزمايش خون نيز ادامه خواهد داشت ولي تعداد دفعات آزماش خون با گذشت زمان به مرور كم مي شود.
استفاده طولاني مدت از داروي ليتيوم سبب مشكلات غده تيروئيد و آسيب كليوي مي گردد. هر چند ماه يك بار، براي اطمينان از كاركرد صحيح كليه و غده تيروئيد، آزمايش خون انجام مي شود. در صورت ديدن هر گونه مشكلي در آزماش خون خود هر چه سريعتر از يك درمانگر متخصص در اين زمينه مشاوره بگيريد.

تثبيت كننده هاي ديگر خلقي

با وجود اينكه ليتيوم موثرترين داروي تثبيت كننده خلقي مي باشد، اما از ديگر داروهاي تثبيت كننده خلق نيز استفاده مي شود. سديم والپروت يك داروي ضد تشنج است ولي هنوز ثابت نشده است كه به اندازه ليتيوم موثر باشد. البته اين دارو نبايد براي خانم هاي باردار تجويز شود. كاربامازپين تاثير كمتري براي درمان اختلالات دو قطبي دارد اما براي برخي از افراد بسيار تاثير گذار واقع مي شود. دارو هاي ضد جنون (مانند اولانزاپين) نيز مي تواند به عنوان تثبيت كننده تجويز شود.

مراقب هاي شخصي لازم در زمان مصرف داروي ليتيوم

استفاده از رژيم غذايي مناسب در زمان استفاده از داروي ليتيوم از اهميت زيادي برخوردار است. در ادامه مهمترين مواردي كه بايد بدانيد ذكر شده است:

1- به مقدار زياد و مرتب از نوشيدني هاي غير شيرين به خصوص آب استفاده نماييد.

2- غذا خوردن منظم، به تعادل مايعات در بدن كمك مي كند.

3- كاهش مصرف كافئين كه در بسياري از غذاها و نوشيدني ها مانند چايي، قهوه، نوشابه و... وجود دارد. اين مواد با افزايش ادرار سطحليتيوم در بدن شما را افزايش مي دهند.

4- هيچ گاه كمتر يا بيشتر از مقدار تجويز شده توسط درمانگر از دارويليتيوم مصرف نكنيد. حتي اگر احساس بهبودي داشتيد، به هيچ وجه مصرف خود را قطع نكنيد.

5- از علائم مسموميت اين دارو مي توان به خواب آلودگي خفيف، كسالت، سرگيجه و عدم تعادل، عدم هماهنگي، هيپررفلكسي، تشنج سايكوز، سنكوپ، مشكلات اداراري، نارسايي هاي گردش خون اشاره داشت كه در صورت مصرف بيش از حد منجر به مرگ نيز مي گردد. در صورت مشاهده هر يك از اين علائم سريعا از يك درمانگر متخصص در اين زمينه مشاوره بگيريد.

اختلال هاي دارويي ليتيم

مصرف داروي ليتيوم مانند هر داروي ديگري داراي اختلال دارويي است به خصوص در صورت مصرف دارو هاي ضد التهاب غير استروئيدي، داروهاي ضد روانپريشي (كلرپرومازين، هالوپردول، موليدون) باعث ايجاد مشكلات و عوارض جانبي بسيار خطرناك در فرد مي شود. حتما قبل از مصرف هر داروي ديگري همراه با ليتيوم از يك درمانگر متخصص در اين زمينه مشاوره بگيريد.

نكات مهم در مورد ليتيم

در ادامه يه سري از نكات مهم براي افرادي كه داروي ليتيوم را مصرف مي كنند آمده است:

1- اگر نوبت مصرف داروي ليتيوم را فراموش كرديد، بلافاصله بعد از اين كه به يادتان افتاد دارو مصرف كنيد. اگر كمتر از 6 ساعت به نوبت بعدي مصرف مانده بود، نوبت خود را فراموش كنيد و بر اساس برنامه دارويي كه داريد مصرف خود را ادامه دهيد و به هيچ وجه ميزان مصرف خود را تغيير ندهيد.

3- در صورت وجود سابقه لوسمي اين دارو نبايد مصرف شود.

4- در صورت داشتن سابقه بيماري هاي مشكلات قلبي يا فشار خون، صرع، پاركينسونيسم، عفونت، اختلال ادراري يا مشكلات كليوي حتما قبل از مصرف اين دارو از پزشك متخصص در اين زمينه مشاوره بگيريد.

5- با توجه به عوارض خواب آلودگي و سرگيجه مصرف ليتيوم توصيه مي كنيم كه در هنگام رانندگي يا كارهايي كه نيازمند هوشياري كامل شما هستند، در مصرف ليتيوم دقت نماييد.

6- در زمان مصرف داروي ليتيوم، حتما براي رژيم گرفتن و از دست دادن آب و نمك با پزشك خود مشورت نماييد.

7- هنگام ورزش كردن در هواي گرم بايد احتياط كنيد چرا كه كاهش مايعات در بدن سبب ايجاد مسمويت ناشي از مصرف داروي ليتيوممي شود.

8- در صورت تصميم داشتن براي بارداري و يا شيردهي؛ حتما با پزشك خود در مورد مصرف داروي ليتيم مشورت كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه درمان افسردگي _ دو قطبي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265تماس بگيريد. 

منبع : ليتيوم چيست؟ عوارض قطع و مصرف داروي ليتيم كدامند؟