اختلالات خلقي

اختلالات خلقي، دسته اي از اختلالات هستند كه با بالا رفتن يا پايين آمدن خلق مشخص مي شوند. به طور كلي، خلق ممكن است بالا، پايين يا طبيعي باشد. فرد طبيعي كه اختلالات خلقي نداشته باشد، مي تواند خلق هاي متفاوتي را تجربه كند ولي توانايي كنترل يا مديريت آن را دارد. افراد دچار اختلالات خلقي احساس كنترل بر خلقشان ندارند و به شكل غير ارادي و در طول زمان، خلق بالا يا پايين را تجربه مي كند يا بين آن ها نوسانات شديد و دائمي دارند.

اختلالات خلقي نه تنها خلق را تحت تاثير قرار مي دهند بلكه بر ساير جنبه هاي فردي مثل؛ توانايي شناختي تاثير مي گذارند. براي مثال توجه و تمركز فرد تحت تاثير افسردگي و اختلال دو قطبي ضعيف ميشود. مشكلات تكلم، اختلال در عملكرد شغلي، ميل جنسي و روابط بين فردي براي مبتلايان مشكل زا مي شود.

انواع اختلالات خلقي 

اختلالات خلقي در دو دسته كلي افسردگي و دوقطبي طبقه بندي مي شوند:

اختلالات افسردگي

از انواع افسردگي مي توان به اختلالات افسردگي اساسي و  افسردگي مزمن اشاره كرد. ويژگي اصلي اختلالات افسردگي، پايين بودن خلق به شكل مداوم و حالت بي لذتي است. فرد در طول روز دائما احساس غمگيني كرده و از فعاليت هايي كه قبلا برايش خوشايند بودند، لذت نمي برد. علائم ديگر قابل مشاهده؛ تغييرات خواب، اشتها، فعاليت و ميل جنسي، افكار خودكشي، احساس گناه و... هستند. اين دسته اختلالات بر اساس طول مدت، شدت و نشانه ها تفكيك شده اند.

اختلالات دوقطبي

اختلالات دوقطبي همراه با دوره هاي شيدايي يا مانيا مشخص مي شوند و خود انواعي دارند. مانيا حالتي از خلق بسيار بالاست كه با شاد بودن معمولي متفاوت است. فرد در حالت مانيا پرانرژي، پرحرف مي شود و نياز كم به خواب را احساس مي كند. برنامه ها و ايده هاي مختلفي براي آينده مي چيند. بيمار در اين حالت ممكن است ضرر هاي جبران ناپذيري به خود بزند. اختلال دوقطبي شامل دو نوع مي باشد:

دوقطبي نوع اول: اختلال دو قطبي نوع يك با تنها يك دوره از مانيا مشخص مي شود.

دوقطبي نوع دوم: اختلال دو قطبي نوع دو  با حالت ضعيف تري از مانيا (هايپومانيا) و دوره اي از افسردگي اساسي تشخيص داده مي شود.

علل اختلالات خلقي

مجموعه اي از عوامل زيستي، ژنتيكي، اجتماعي و شخصيتي در بروز اختلالات خلقي موثر است:

عوامل زيستي: سروتونين و نوراپي نفرين دو ناقل عصبي كه با كم و زياد شدنشان در مغز اختلال خلقي رخ مي دهد.

عوامل ژنتيكي: عوامل ژنتيكي به شدت در ابتلا به اختلالات خلقيموثرند. افسردگي پدر يا افسردگي مادر عاملي خطر بالايي براي فرزندان به شمار مي رود.

عوامل رواني اجتماعي: استرس هاي محيطي از ابتداي زندگي باعث بالا رفتن ريسك ابتلا به اختلالات خلقي مي شوند.

عوامل شخصيتي: برخي از ويژگي هاي شخصيتي فرد را در معرض خطر بيشتري قرار مي دهند. مثلا افرادي كه كنترل بيروني بر مسائل دارند، يا افرادي كه عزت نفس پايين تري دارند.

تشخيص اختلالات خلقي

همه انسان ها در طول روز يا در طول دوره هاي زماني مشخص، دستخوش تغييرات خلقي مي شوند. شايد مسئله اي كه در اين بين حائز اهميت است شدت اين تغييرات باشد. براي تشخيص مرز بين اختلال يا طبيعي بودن نياز به قضاوت متخصص روانشناسي وجود دارد. اما به طور كلي مقداري تغيير در خلق طبيعي بوده و جاي نگراني نيست. معمولا خانم ها در طي يك سيكل قاعدگي حالت هاي خلقي متفاوتي را تجربه مي كنند. مخصوصا حالت سندروم پيش از قاعدگي تجربه اي معمول و رايج مي باشد.

اگر سطح تغييرات خلقي شما زياد است، به نحوي كه بر زندگي و فعاليت حرفه اي شما، روابط خانوادگي، تحصيل و ساير امور با اهميت زندگي تان تاثير گذاشته و آن ها را مختل مي كند، شما نياز به مشورت با يكمشاوره روانشناسي مجرب داريد. تا اگر به اختلالي مبتلا باشيد آن را تشخيص دهد و درمان مناسب برايتان شروع كند.

درمان اختلالات خلقي

در ادامه روش هاي درماني اختلال هاي خلقي را بررسي مي كنيم:

درمان هاي زيستي: به منظور درمان اختلالات خلقي از داروهاي تثبيت كننده خلق يا داروهاي ضد افسردگي استفاده مي شود. اين داروها تحت نظارت روانپزشك تجويز و مصرف مي گردند.

درمان هاي روانشناختي: شامل رفتار درماني، درمان شناختي رفتاري افسردگي، روانكاوي، خانواده درماني و... مي باشند. طبق گزارشات همراهي اين درمان ها با درماني هاي زيستي بهبودي بالايي را نشان داده اند.

الكتروشوك درماني: در موارد نادري استفاده مي شود و براي بيماراني است كه احتمال خودكشي بالايي دارند يا به درمان هاي ديگر جواب نداده اند. براي كسب اطلاعات بيشتر درباره الكترو شوك درماني كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلالات خلقي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228  و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : اختلالات خلقي | انواع، علل و تشخيص اختلالات خلقي