انواع آزمون هاي فرافكن

آزمون هاي "اندريافت موضوع يا تي اي تي" و "رور شاخ"دو نوع آزمون فرافكن هستند كه عموما مورد استفاده براي سنجش شخصيت افراد قرار مي‌گيرند. براي آشنايي با تيپ‌هاي شخصيتي مقاله تيپ هاي شخصيتي MBTI را بخوانيد. 

آزمون اندريافت موضوع يا TAT

آزمون اندريافت موضوع توسط مورگان و موري در دانشگاه هاروارد ساخته شده كه در فعاليت هاي كلينيكي زيادي هم مورد استفاده قرار گرفته است. اين آزمون بهتر از آزمون ها ديگر، مكانيسم فرافكني را وارد عمل مي كند و به خوبي تمايلات جسمي و رواني آزمودني را منعكس مي كند.

اين آزمون شامل 31 كارت است كه 30 كارت داراي تصاوير مختلف است و يكي از آنها سفيد است. از اين 30 كارت، 10كارت مخصوص زن ها، 10 كارت مخصوص مرد ها و 10 كارت ديگر مشترك بين آنهاست. پشت هر كارت شماره و حرفي نوشته شده كه شماره، نشانه سن آزمودني و حرف نوشته شده، توضيحي براي شكل است.

يكي از انواع آزمون اندريافت موضوع كه براي كودكان ابداع شده، آزمون CAT است.

آزمون CAT

آزمون هاي فرافكن ديگري هم ابداع شده است. در بعضي از آنها از آزمودني يا فرد مورد آزمايش خواسته مي‌شود تا تصوير آدمها، خانه‌ها، درختان و يا امثال آن را ترسيم كند. مانند آزمون فرافكن CAT كه يك نوع آزمون فرافكن براي كودكان است. CAT شامل كارت‌هايي با تصاوير حيوانات در موقعيت‌هايي دوپهلو است كه صحنه هاي مربوط به روابط والد-كودك، مراقبت و بقيه انواع رابطه‌ها را نشان مي‌دهند.

 در اين آزمون از كودك مي خواهند توضيح بدهد كه چه اتفاقي مي افتد و داستاني در مورد آن تصوير بسازد. دليل اينكه از تصاوير حيوانات استفاده مي شود اين است كه با توجه به اينكه كودكان به تصاوير حيوانات آسان تر از تصاوير انسان ها جواب مي دهند و آن ها را بيشتر دوست دارند، گرايش بيشتري براي جواب دادن به آن دارند.

دسته ديگري از اين آزمون ها هم هستند كه در آن بايد جمله هاي داده شده، توسط آزمودني تكميل شوند. جمله هايي مانند "اكثر اوقات آرزو مي كنم..." يا "زماني احساس نااميدي دارم كه..." .

آزمون رور شاخ

آزمون رورشاخ يكي ديگر از آزمون هاي فرافكن است كه توسط هرمن رورشاخ ابداع شده است. اين آزمون حاوي 10 كارت است كه روي هر يك، يك "لكه جوهر" است كه بعضي از آنها رنگي، بعضي سياه، خاكستري و سفيد هستند. دليل انتخاب لكه‌هاي جوهر توسط رورشاخ به اين دليل بود كه اين لكه‌ها چيز خاصي را نشان نمي‌دهند. در نتيجه افراد مجبور مي‌شوند شكلي را در آنها "ببينند". اين "ديدن" ناشي از افكار و تمايلات آنهاست و در واقع آنها را فرافكني مي كنند.

اهداف آزمون رورشاخ

اين آزمون، دو هدف اصلي دارد:

1-سازماندهي شناختي يعني تجارب شخصي فرد را چگونه سازمان دهند.

2-تصويرسازي ذهني از موضوع يعني پيدا كردن معناي اين تجارب ادراك شده توسط آزمايشگر.

مشكلات آزمون هاي فرافكن

در مورد آزمون‌هاي رورشاخ و اندريافت موضوع، تحقيقات زيادي انجام شده است. با اين حال، نتايج به دست آمده هميشه رضايت‌بخش نبود. پايايي اين آزمون به صورت كلي كم بوده است. چون تفسير خواب‌هاي اين آزمون، بستگي زيادي به قضاوت متخصص باليني دارد. ممكن است دو آزمايشگر آزمايش ديده،  ارزيابي‌هاي متفاوتي از نحوه جواب يك آزمودني مشخص داشته باشند. در اين مورد، فعاليت هاي گسترده اي براي بهبود دادن نحوه انجام آزمون رورشاخ انجام شده است.

آزمون اندريافت موضوع يا تي اي تي، اوضاع بهتري نسبت به رورشاخ دارد. زماني كه نظام نمره گذاري مشخصي براي نحوه پاسخ دادن به سوالات وجود داشته باشد (مثلاً سنجش انگيزه‌هاي پيشرفت و يا مضامين پرخاشگري)، پايايي آزمون در حد رضايت‌بخشي خواهد بود.

طرفداران آزمون هاي تي اي تي و رورشاخ، تاكيد مي كنند كه صرفا براساس پاسخ هاي آزمودني به سوالات، نيايد انتظار پيش بيني دقيق و درست داشته باشيم. داستان هاي تعريف شده و پاسخ به لكه هاي مركب، فقط زماني معني دارند كه همراه با مواردي مثل تاريخچه خانوادگي، مشاهده رفتارهاي فرد و نتيجه آزمونهاي ديگر به عنوان تكميل كننده اطلاعات مورد استفاده آزمايشگر قرار گيرند.

موارد استفاده از آزمون هاي فرافكن

متخصصان حرفه اي در اين زمينه، از نتايج آزمون هاي رورشاخ و تي اي تي براي تفسير مقدماتي شخصيت فرد استفاده مي كنند و در نهايت، با توجه به اطلاعات شخصي آزمودني، نتيجه آزمون را قبول يا رد مي كنند. اين آزمون ها از اين نظر قابل توجه هستند كه مي توانند سرنخ هايي از تعارض ها، افكار و اميال افراد به آزمايشگر بدهند تا با مورد توجه قرار دادن آنها، به نتايج بهتر و دقيق تري از شخصيت او دست پيدا كند.

توجه داشته باشيد كه اين نوع از آزمون ها جنبه سرگرمي ندارند و به جز موارد درماني نبايد مورد استفاده قرار بگيرند. در ضمن دقت كنيد كه تفسير اين نوع آزمون ها  بايد توسط متخصصان باليني و يا تحت نظر آنها، انجام شود.

براي دريافت مشاوره در زمينه آزمون هاي فرافكن مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسيهنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : آزمون هاي فرافكن | همه چيز درباره آزمون رورشاخ و اندريافت موضوع