بهترين زمان و سن براي تربيت كودك

اساسا يادگيري براي كودكان سن دقيقي ندارد. در نتيجه سن تربيت كودك را نمي توان به طور دقيق به يك دوره خاص اختصاص داد. در واقع از همان ابتداي زندگي كودك، والدين مي توانند بر رفتار او تاثير بگذارند. براي مثال رفتارهاي ساده اي مثل بغل كردن كودك، نگاه كردن و صحبت كردن در سنين پايين، يا پاسخ به نيازهاي جسماني و عاطفي از همان اوايل زندگي بر شكل دهي شخصيت، عاطفه و رفتارهاي بعدي فرزندتان تاثير مي گذارد. حتي بر اساس برخي پژوهش ها از دوران پيش از تولد صحبت كردن مادر، ايجاد آرامش با موسيقي، تغذيه مناسب و دور بودن از استرس و تنش ها بر تحول كودك تاثير دارد. براي كسب اطلاعات بيشتر از سن تربيت كودك زير يك سال كليك كنيد.

با اين حال تربيت مستقيم كودك عموما در سني آغاز مي شود كه او قدرت درك  و پاسخ كلامي را پيدا مي كند. در ادامه سن تربيت كودك را با توجه به دوره هاي حساس و مهم رشدي و نيازهاي مختص هركدام تقسيم بندي كرده ايم.  به اين ترتيب در هر بخش با نكات تربيتي مربوط به آن سن آشنا خواهيد شد. براي دريافت اطلاعات بيشتر از نكات تربيتي فرزندان و مراحل رشدي كليك كنيد.

سن تربيت كودك | تربيت در 18 ماهگي

در اين سن كودك دستورات كاملا ساده را درك مي كند، اما به طور كامل توانايي اجراي دستورات پيچيده تر را ندارد. در اين سنين بهتر است دستوراتي كه به كودك مي دهيد خيلي ساده و مشخص و با اشاره حركت دست باشد. در ضمن دستوري كه به كودك مي دهيد براي همان لحظه باشد و هر گاه مي خواهيد كودك رفتار درست را انجام دهد، بهتر است باز هم دستور را در لحظه تكرار كنيد. انتظار نداشته باشيد كودك حرف هاي شما را تا مدت ها بعد در ذهن نگه دارد و  باز هم اجرا كند.

سن تربيت كودك | تربيت در 2 تا 3 سالگي

به دليل رشد كلامي در اين مرحله مي توان قوانين و چهار چوب هاي مشخصي را براي كودك تعيين كرد. نكته اي كه در اين سن تربيت كودك وجود دارد اين است كه به طور قابل ملاحظه اي رفتارهاي لجوجانه و بهانه گيري در كودك مشاهده مي‌شود. چرا كه اين سن زماني است كه او كم كم ياد مي گيرد شخصيت مستقلي پيدا كند و به همين خاطر در جهت تحول استقلال خود از كلماتي نظير نه، نمي خوام، مال خودمه و ... زياد استفاده مي كند.

به اصطلاح مي‌گويند كودك در "سن نه" قرار دارد. در اين سن سعي كنيد نسبت به رفتار لجبازانه كودك صبر و حوصله داشته باشيد. به خاطر داشته باشيد، واكنش هاي افراطي، يا تنبيه هاي بدني نه تنها تاثير مثبتي ندارند بلكه اين لجبازي ها را بيشتر مي كند. بنابراين براي كودك قوانين ساده و مشخصي بگذاريد. نسبت به مقاومت او واكنش هاي افراطي و خشن نشان ندهيد و بيشتر سعي كنيد به رفتار مثبت كودك توجه كرده و با پيروي از دستورات و رفتارهاي مثبتش او را تحسين و تشويق نماييد. اين كارها مقاومت كودك را كمتر و تمايلش به پيروي كردن را بيشتر مي‌كند.

براي آگاهي بيشتر در مورد بهانه گيري كودك كليك كنيد.

برخورد با خساست و پرخاشگري كودك در سنين 2 تا 3 سال

همچنين در اين سن احساس مالكيت  خيلي زياد است و كودك نسبت به هر چيزي كه مربوط به اوست مثل اسباب بازي ها، وسايلش و افراد مهم زندگي اش خيلي حساس مي شود. در واقع هر چيزي كه كودك، مالك آن است با ايجاد هويت او پيوند خورده است.

به عبارتي گرفتن وسايل كودك اين حس را به او مي دهد كه هويتش از او گرفته شده. پس اگر فرزندتان در اين سن با گرفته شدن وسايلش يا قبول نكردن درخواستش واكنش عصبانيت شديد نشان داد، تعجب نكنيد. خساست يا پرخاشگري كودكتان صفاتي مختص سن او هستند. مگر اينكه بيش از حد و غير قابل كنترل شود. سعي كنيد به صورت افراطي و با عصبانيت واكنش نشان ندهيد. بلكه بيشتر با او كنار بياييد و رفتار درست را روشن و واضح از او بخواهيد. هم چنين به او قدرت انتخاب بيشتري دهيد و به احساس مالكيتش نسبت به وسايل احترام بگذاريد.

براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد سن تربيت كودك 2 تا 3 سال كليك كنيد.

سن تربيت كودك | 3 تا 4 سالگي 

كودكان در اين سن كمتر لجباز هستند و مقاومتشان نسبت به دستورات و قوانين كم مي شود. از اين سن بيشتر تمايل دارند توسط بزرگسالان تاييد شوند و به اصطلاح دختر خوب يا پسر خوبي باشند. همچنين در اين سن بيشتر قدرت درك صحبت ها و توانايي مكالمه پيچيده تر را پيدا مي كنند. با اينكه در اين برهه كودكان بيشتر به ديگران توجه مي كنند با اين حال هنوز خود محوري در آن ها وجود دارد.

به اين معنا كه نمي توانند مسايل را از زاويه ديد ديگران ببينند. بنابراين قوانين را خيلي روشن بيان كنيد. مسائل را به زبان ساده و طوري كه از زاويه ديد آن ها قابل درك باشد برايشان توضيح دهيد. از اين سن بهتر است در مورد تاثير كارشان و احساسي كه در ديگران ايجاد مي شود بيشتر توضيح دهيد. براي مثال " اگر دم گربه را بكشي خيلي دردش مي گيرد." اين توضيحات در پرورش هوش هيجاني كمك زيادي به فرزندتان مي كند. هم چنين از آنجايي كه در اين سنين ديدگاه و توجه ديگران به كودك برايش خيلي مهم مي شود تا مي توانيد رفتارهاي مثبتش را بيان كنيد، تحسين كنيد و پاداش بدهيد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در زمينه سن تربيت كودك 3 تا 4 سال و هوش هيجاني كودك كليك كنيد.

4 تا 5 سالگي 

ذهن كودكان از اين سنين بيشتر قانون مند شده و آن ها  بيشتر گرايش دارند قوانين منظم را اجرا كنند. از اين سنين كودكان رفتن به محيط هاي آموزشگاهي  مثل پيش دبستاني را شروع مي كنند. همچنين توانايي شناخت آن ها بيشتر مي شود. از حدود 6 سالگي به بعد بيشتر مي توانند مسايل را از زاويه ديد ديگران درك كنند. در واقع خودمحوري سه سالگي آن ها تعديل شده است. بنابراين از اين سنين مي توانيد قوانين بيشتري بگذاريد و  مسايل و دلايل تربيتي را بر اساس دركشان توضيح دهيد. كودك در اين سن طبيعتا سازگاري بيشتري با محيط پيدا مي كند.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در مورد سن تربيت كودك 4 تا 5 سال كليك كنيد.

6 تا 12 سالگي 

كودكان از اين سنين از قدرت استدلال و تفكر منطقي برخوردار مي شوند. مي توانند در مورد رفتار درست و غلط در شرايط مختلف اظهار نظر كنند و بيشتر آن را تشخيص دهند. بهتر است پدر و مادر در مورد دلايل رفتار و رفتارهاي مناسب در موقعيت ها با كودكشان گفت و گو كنند و بيشتر نظر آن ها را در اين مسائل بپرسند. هرچه گفتگوي منطقي با كودك بيشتر باشد، بهتر مي تواند رفتارهاي مناسب فردي و اجتماعي را ياد بگيرد و قدرت شناخت و درك مسائل در او بيشتر مي شود.

براي كسب اطلاعات بيشتر در اين زمينه به مقاله تربيت كودك 6 تا 12 سال مراجعه كنيد.

نوجواني به بعد

سن تربيت كودك تا نوجواني همچنان ادامه دارد. در دوره نوجواني پدر و مادر با فرزندشان معمولا به چالش هاي زيادي برمي خورند. چرا كه نوجوان به دنبال شكل دادن به هويت دلخواه خود است و به خيلي از قوانين تن نمي دهد. در اين سن هم، واكنش هاي افراطي و برخوردهاي سختگيرانه مي تواند رفتارهاي منفي نوجوان را تشديد كند. پس بهتر است ديدگاه ها و نقطه نظر فرزندتان را بيشتر در نظر بگيريد و به او به عنوان فردي داراي هويت مستقل تر نگاه كنيد.

قوانين وچارچوب هاي خانواده را حفظ كنيد اما در رعايت آن ها انعطاف پذيري بيشتري به خرج دهيد. در واقع نبايد والدين نظارت خود را از فرزندشان بردارند چرا كه نوجواني دوره بسيار حساسي است و رها كردن فرزند مي تواند داراي عواقب زيادي باشد. در عين حال بيشتر به او فرصت دهيد، هم چنين به ايجاد استقلال و انتخاب هاي شخصي اش تا حد ممكن احترام بگذاريد تا بتواند شخصيت قوي تر و داراي اعتماد بنفس بيشتري را پرورش دهد. براي اطلاع از نحوه رفتار صحيح با نوجوانان كليك كنيد.

نكات كلي تربيت كودك

با توجه به آنچه گفته شد در ادامه به چند نكته كلي در مورد سن تربيت كودك و فرزندتان اشاره خواهيم كرد:

- در هر سن بنا به ميزان درك كودك قوانين بگذاريد

- قوانين بايد مختصر، ساده و روشن باشد.

- هرچه قوانين تربيتي در طول روز كمتر باشد احتمال پذيرش و انجام آن بيشتر است.

- حتما به رفتارهاي مثبت توجه كنيد و آن ها را تشويق كنيد.

- پاداش هايي براي بيشتر شدن رفتارهاي مثبت و كم شدن رفتار غلط داشته باشيد.

- اگر قولي مي دهيد حتما انجام دهيد؛ همچنين تهديدي نكنيد كه نتوانيد انجام دهيد! ( مثلا اگر بازم بالا پايين بپري از مهموني مي ريم، در حاليكه نميتوانيد مهماني را ترك كنيد)

- هرگز تنبيه بدني نكنيد! كتك زدن نه تنها رفتار بد را كاهش نمي دهد بلكه مي تواند اثر عكس داشته باشد.

- مي توانيد براي رفتار بد كودك محروميت هاي كوچك در نظر بگيريد مثل خاموش شدن تلويزيون.

-تا جايي كه مي توانيد در مورد قوانين تربيتي و دلايل آن با كودكان منطقي صحبت كنيد. اين صحبت در هر سن بسته به ميزان درك كودك مي باشد.

براي دريافت مشاوره در زمينه مشاوره كودك و سن تربيت كودك مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : سن تربيت كودك | از چه سني كودك را تربيت كنيم؟