انواع مواد مخدر | مواد مخدر افيوني چيست؟

انواع مواد مخدر يا مواد افيوني به طور كلي از گياه خشاش يا شيره آن توليد مي‌­شوند. ترياك و برخي از اين مواد افيوني خاصيت ضد درد و تسكين دارند و گاها در علم پزشكي مورد استفاده قرار مي‌گيرند؛ اما استفاده نادرست و افراطي از اين مواد منجر به اعتياد و عوارض جبران‌ناپذير براي فرد مي‌شود. مواد مخدر به انواع روش‌هاي تدخيني، خوراكي و تزريق مورد مصرف قرار مي‌گيرد.

تقريبا تمام مواد مخدر وابستگي جسماني و رواني ايجاد مي‌كنند و ترك آن‌ها به تنهايي امكان پذير نيست. پيشنهاد مي‌كنيم مقاله انواع مواد اعتياد آور را نيز مطالعه كنيد. در ادامه به دسته‌بندي انواع مواد مخدر پرداخته‌ايم.

الف) مواد مخدر يا افيون­‌هاي طبيعي

انواع مواد مخدر | ترياك

منشاء ترياك گياه خشخاش است. وقتي با تيغ كاسبرگ­‌هاي آن را برش مي‌­دهند عصاره‌­اي از آن خارج مي­‌شود. اين عصاره را در هواي آزاد خشك مي­‌كنند و در نتيجه ترياك به دست مي‌آيد. خشخاش به طور كلي گياهي است متعلق به منطقه آسياي صغير كه حدود 2500 سال قبل در محدوده مديترانه كشت مي‌شده ­است.

ترياك در گذشته مصرف دارويي داشته و از آن براي تسكين دردها استفاده مي‌كردند. به دنبال خاصيت شادي بخشي اين ماده اعتياد به آن و مشكلات جسماني، رواني و اجتماعي بوجود آمد. ترياك يكي از قديمي‌­ترين و رايج‌ترين مواد مخدر مي­‌باشد.

براي مصرف ترياك هم مي­ توان ان را خورد و هم دود كرد (اصطلاحا تدخين كردن). اما تزريق آن بسيار خطرناك است چراكه مواد نامحلول در آب زيادي دارد و امكان ايست قلبي را در افراد مصرف كننده به وجود مي‌آورد. براي اطلاعات بيشتر بر روي مقاله ترياك كليك كنيد.

مورفين در دسته مواد مخدر است

بيش از 11% ترياك از مورفين تشكيل شده‌­است. درصورتي كه اين ماده طولاني و مداوم مصرف شود، اعتياد آور است. اساسا عامل اصلي اختلالات و عوارض جانبي كه به دنبال مصرف طولاني ترياك اتفاق مي­‌افتد، مورفين موجود در آن است. اين ماده با تاثير بر دستگاه اعصاب مركزي مي‌تواند احساس درد را كاهش دهد و به شدت اعتيادآور است.

البته اين ماده بيشتر از هر افيون ديگري استفاده دارويي دارد و توسط پزشكان تجويز مي­‌شود. شكل دارويي آن در سه حالت خوراكي (قرص و كپسول)، تزريقي و شياف وجود دارد و با اينكه اين دارو جزء فهرست داروهاي ضروري سازمان بهداشت جهاني است، اما بسياري از كشورها حتي در سطح مصرف پزشكي نيز به دليل ترس از اعتياد آن را ممنوع اعلام كرده­‌اند.

ب) مواد مخدر يا افيون­‌هاي نيمه مصنوعي

انواع مواد مخدر | هروئين

هروئين از تقطير مورفين به دست مي‌آيد كه اصولا به شكل پودر سفيد يا قهوه­‌اي روشن يا تيره وجود دارد. گاهي براي كاهش درد تجويز پزشكي مي‌­شود اما غالب موارد مصرف آن تفريحي است. نام آن نيز از واژه يوناني هيرو به معني قهرمان گرفته­ شده­‌است. استفاده غيرپزشكي از آن تأثيرات مخربي بر كليه، كبد، قلب و عروق و مغز دارد.

شيوه مصرف آن به سه شكل است، دودكردن (تدخين)، استنشاق (بالاكشيدن با سوراخ بيني كه معمولا پس از 10 تا 15 دقيقه پس از اين شكل مصرف اثرگذاري شروع مي­‌شود) و تزريق كه به دو شكل عضلاني و تزريق داخل رگ انجام مي­‌گردد.

سرعت اثرگذاري تزريق عضلاني 5 تا 8 دقيقه بعد است و درمورد تزريق درون رگ، 7 تا 8 ثانيه كه به دليل شدت و تاثيرگذاري سريع، شيوه بسيار شايعي بين مصرف‌­كنندگان است و عوارض بسيار شديدي را نيز در بر دارد. براي اطلاعات بيشتر در زمينه علائم، عوارض و ترك مقاله هروئين را مطالعه كنيد.

ج) مواد مخدر يا افيون­‌هاي مصنوعي

انواع مواد مخدر | متادون

متادون ماده شبه مخدر صنعتي است كه در جهت كاهش علائم ترك هروئين و ديگر مواد مخدر به كار مي­‌رود به اين صورت كه عوارض جسمي و رواني ناشي از ترك را كم مي­‌كند، ميل به مصرف مجدد را مهار يا كم مي­‌كند و نئشگي ناشي از استعمال مواد مخدر را كاهش مي­‌دهد و بنابراين بيشتر كاربرد آن پزشكي است.

متادون معمولا در ترك مواد مخدر مورد استفاده قرار مي‌گيرد و با نظر پزشك و به عنوان جايگزيني براي مواد مخدر تجويز مي‌شود. اما نكته‌اي كه وجود دارد، متادون خود اعتياد آور است و در صورت مصرف خودسرانه موجب وابستگي مي‌شود.

فرآيند ترك آن نيز همانند اعتيادهاي ديگر به مداخلات تخصصي نياز دارد. براي اطلاع از بهترين روش ترك متادون كليك كنيد.

پتيدين جزئي از مواد مخدر

اين ماده نيز يك داروي مخدر شبه ترياك است كه براي درما‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ن‌ دردهاي متوسط تا شديد تجويز مي‌گردد. در گذشته از محبوب‌­ترين داروهاي پزشكي براي كاهش درد محسوب مي‌شده. شيوه مصرف آن نيز خوراكي، تزريق داخل رگ و تزريق عضلاني مي‌­باشد. اين مخدر به صورت آمپول عرضه مي‌شود و مصرف پزشكي دارد. اما سو استفاده از آن عوارض و وابستگي ايجاد مي‌كند. براي اطلاع از عوارض آن مي‌توانيد مقاله پتيدين را مطالعه كنيد.

برخي ديگر از انواع مواد مخدر در اصلاح عام

همانطور كه در ابتداي مقاله گفته شد، موادي كه از خشخاش به دست مي‌آيند در دسته مواد مخدر قرار مي‌گيرند؛ اما در ميان عموم مردم تمام مواد اعتياد آور به عنوان مواد مخدر شناخته مي‌شوند. در ادامه چند نمونه از مواد اعتياد معروف به مواد مخدر را معرفي كرده‌ايم.

انواع مواد مخدر | حشيش

حشيش از رزين گياه شاهدانه توليد مي‌شود و به صورت تكه‌هاي جامد قهوه‌اي و يا مشكي وجود دارد. اين ماده مخدر به همراه سيگار و يا سيگار برگ دود مي‌شود. در روشي ديگر همراه  با غذا  و يا داخل چاي مصرف مي‌شود.

حشيش خاصيت ريلكس كنندگي دارد و حواس شنوايي و بينايي را افزايش مي‌دهد. افراد مصرف كننده معمولا بعد از مصرف اشتهاي زيادي پيدا كرده و مدام غذا مي‌خورند كه در اصطلاح به آن كَره خوري مي‌گويند.

ماريجوانا

ماريجوانا يا ماده مخدر گل گياهي است به شكل برگ و از گياه شاهدانه به دست مي‌آيد. اين نوع از ماده مخدر ميان جوانان طرفداران زيادي دارد و تمزكز، حافظه و يادگيري را در آن‌ها به ميزان زيادي كاهش مي‌دهد. براي اطلاعات بيشتر مقاله ماريجوانا را مطالعه كنيد.

انواع مواد مخدر | كوكائين

اين نوع ماده مخدر از گياه كوكا توليد مي‌شود و از پختن آن به همراه جوش شيرين ماده مخدر ديگري به نام كراك توليد مي‌كنند. كراك نيز بسيار اعتياد آور بوده و وابستگي ايجاد مي‌كند.

آمفتامين

آمفتامين يا شيشه داروي محرك شيشه است كه موجب افزايش اعتماد به نفس، هيجان‌زدگي و افزايش هوشياري مي‌شود. اين ماده در صورت  مصرف زياد توهم بسياري را براي فرد به وجود مي‌آورد و اثرات آن  3، 4 ساعت بعد از مصرف آغاز مي‌شود. در اين زمينه مطالعه مقاله آمفتامين و متامفتامين مي‌تواند مفيد باشد.

انواع مواد مخدر | نشانه‌هاي اعتياد كدام‌اند؟

علائم اعتياد در فرد مبتلا به اعتياد روز به روز بيشتر مي­‌شود و دليل آن پديده­‌ي درخواست مغز از فرد در جهت افزايش ميزان مصرف است چراكه به طور مثال اگر شما ابتدا با روزي 1 گرم ترياك شروع كرده باشيد پس از مدتي مغز به آن عادت كرده و ديگر از آن لذت نمي­‌برد و تقاضاي مصرف بيشتر براي لذت بردن را دارد.

از نشانه‌هاي اعتياد به مواد مخدر مي‌توان به مواردي همچون سرخ شدن چشم‌ها، نگاه‌هاي مات به مدت طولاني، عدم تعادل در حركات، كم شدن توجه به نظافت، محل‌هاي متعدد تزريق سرنگ در بدن، بي قراري شديد و تغييرات ناگهاني خُلق اشاره كرد.

عوارض خاص اعتياد به انواع مواد مخدر

ترياك: تب و لرز، بي­قراري، تحريك پذيري عصبي، افسردگي، بي­خوابي، تشنج، گرفتگي عضلاني، آبريزش بيني، سكسكه و عطسه، دل­پيچه و اسهال.

مورفين: خستگي، سرگيجه، تغيير اشتها، مشكلات تنفسي، افسردگي و اضطراب.

هروئين: تهوع يا استفراغ پس از اولين مصرف كه به مرور از بين مي‌­رود، بي­خوابي، زودانزالي و كاهش ميل جنسي در مردان، عفونت دريچه قلب و شش­‌ها، آسيب كبدي و كليوي، افسردگي، اختلالات شخصيتي، بي­‌نظمي در عادت ماهانه زنان، همچنين مصرف زياد باعث اوردوز مي­‌شود 

متادون: احتمال يبوست پس از اولين مصرف، توهم، چرب ­شدن كبد، خواب­ آلودگي، قطع عادت ماهانه در زنان، اختلال نعوظ و كاهش ميل جنسي، كاهش فشار خون، تهوع و استفراغ، افزايش وزن، اختلال حافظه

پتيدين: تشنج و هذيان، سرگيجه، خوا­ب ­آلودگي، سردرد، تنگ ­شدن مردمك چشم و تپش قلب.

حشيش: احساس سردگمي، پارانوئيد و بدگماني، جنون، كاهش يادگيري و حافظه، اختلال در حركت، افسردگي، اضطراب

ماريجوانا: خشكي دهان، افزايش اشتها، سرفه، عفونت مجاري تنفسي، برونشيت، آسيب به ريه‌ها، پارانوئيد، افزايش فشار خون

كوكائين: مشكلات تنفسي، آسيب به ريه، سكته قلبي، تشنج، توهم، خشونت، كاهش شديد وزن

آمفتامين: اضطراب، افسردگي، خستگي، اختلال در بينايي، سرگيجه، آسيب به حافظه، خشكي دهان، احتمال مرگ ناگهاني، وحشت‌زدگي

عوارض رواني اجتماعي و عملكردي اعتياد به انواع مواد مخدر

_بالا رفتن ناگهاني و بيش از حد مخارج فرد

_خلق نامتعادل، لحظه اي خندان و لحظه ديگر گريان

_ضعف عملكرد فردي حتي در سطح بهداشت شخصي

_انزوا و از بين رفتن روابط صميمي

_تحريك پذيري عصبي

_زودرنجي

_افت تحصيلي

_دستشويي و حمام طولاني

_ابتدا احساس سرخوشي دارند و بعد احساس افسردگي

ترك اعتياد به انواع مواد مخدر

ترك اعتياد به مواد مخدر با انواع روش‌هاي اصولي و غير اصولي صورت مي‌گيرد. بسياري از معتادان از روش سنتي (يابويي) استفاده مي‌كنند. به اين صورت كه مصرف مواد مخدر را به يك‌باره كنار مي‌گذارند. در اين روش به دليل بروز علائم ترك اعتياد مانند نئشگي و بدن درد، فرد مصرف كننده به احتمال بسيار بالايي به سمت مصرف مواد باز مي‌گردد.

در روشي ديگر فرد مواد مخدر را به تدريج و با كاهش ميزان آن به صورت هفتگي ترك مي‌كند. در اين روش نيز احتمال بازگشت به مصرف بالاست. در كمپ‌هاي ترك اعتياد از روش‌هاي سم زدايي و ترك با دارو استفاده مي‌كنند.

نگرش‌هاي ناخوشايندي نسبت به كمپ‌هاي ترك اعتياد وجود دارد كه افراد را از مراجعه به آن‌ها باز مي‌دارد. در اين صورت استفاده از مشاوره ترك اعتياد مي‌تواند بهترين گزينه براي ترك و كاهش علائم آن باشد. مشاوره ترك اعتياد با تجويز داروهاي جايگزين و روش‌هاي روان درماني شما را از وابستگي جسماني و رواني رها مي‌سازد.

همچنين جهت جلوگيري از بازگشت به مصرف مواد مخدر لازم است تا هفته‌اي چند بار به مراكز ترك اعتياد مراجعه كنيد. براي اطلاعات بيشتر بر روي مشاوره ترك اعتياد كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه مواد مخدر و انواع مواد مخدر مي‌توانيد با مشاوران مركز روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265تماس بگيريد.

منبع : انواع مواد مخدر | معرفي انواع مواد مخدر خطرناك