تكاليف مدرسه

به هرچيزي كه معلمان انتظار دارند دانش آموزان طي مدت مشخصي انجام  و ارائه دهند، تكاليف مدرسه گفته مي‌شود. اينكه اصولا تكليف مدرسه خوب است يا بد مسئله پر چالشي است و در سطح جهاني دانشمندان و متخصصان دلايل خود را براي رد يا تأييد آن دارند. در بسياري از كشورهاي جهان نظام آموزشي به گونه‌اي است كه اغلب دانش آموزان تكاليف خود را در مدرسه انجام مي‌دهند و براي منزل تكليفي ندارند.

به هرحال تكاليف مزايايي را براي دانش آموزان به همراه دارد. براي مثال مسئوليت پذيري كودكان در فرآيند الزام براي انجام تكاليف شكل مي‌گيرد؛ باعث تثبيت يادگيري مي‌شود. البته اين در صورتي است كه تكليف متناسب با توانايي كودك و مبحث آموزش داده شده باشد و از استاندارد‌هاي خاصي پيروي كند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه مسئوليت پذيري كودكان كليك كنيد.

مشكلات رايج در مورد تكاليف مدرسه

مشكلات مرتبط با تكاليف مدرسه در اغلب كودكان مشترك است. در ادامه به برخي از مسائلي كه در بين تعداد زيادي از دانش آموزان ديده مي‌شوند، اشاره كرده‌ايم:

• برخي دانش آموزان خود را مسئول انجام تكاليف نمي‌دانند و فكر مي‌كنند اين والدين هستن كه بايد بخش زيادي از آن را انجام دهند.
• برخي كودكان خودشان تكليفشان را انجام مي‌دهند ولي اصرار دارند يكي از والدين كنارشان بماند و اگر اين كار را نكند، قشقرق به پا مي‌كنند.
• يكي ديگر از مشكلات رايج، به تعويق انداختن انجام تكاليف تا آخرين لحظات و نهايتا هول شدن و استرس گرفتن كودك و والدين مي‌باشد.
• بعضي ديگر از دانش آموزان به طور كلي بي تفاوت هستند و يا در نوشتن تنبلي مي‌كنند. حتي ممكن است يادشان برود تكاليفي كه دارند چيست و مهلت انجام دادن يا نحوه آن چگونه است.
• بعضي كودكان شديدا درگير برنامه‌هاي ديگر مي‌شوند و آنقدر بازي مي‌كنند كه نهايتا انرژي و حوصله لازم براي نوشتن تكاليفشان را ندارند. اهميت ندادن تكاليف گاه منجر به افت تحصيلي در دانش آموزان مي‌شود. براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد افت تحصيلي كليك كنيد.
  
  

راه حل‌هايي براي برطرف كردن مشكلات مرتبط با تكاليف

براي برطرف كردن مشكلات مرتبط با تكاليف مدرسه كودك خود لازم است به آن ها زمان بدهيد تا به آن عادت كند. اينكه انتظار داشته باشيد كودكتان به شكل خودكار از همان ابتدا اين كار را انجام دهد، قدري غير واقع بينانه است. در واقع اين شما هستيد كه بايد انتظاراتتان را تعديل كنيد، صبور باشيد، مقاومت كنيد و بر قوانين پافشاري كنيد و در عين حال انعطاف پذير باشيد. به كودكتان موارد زير را مي‌توانيد ياد دهيد:

• تكليف مدرسه از وظايف و مسئوليت‌هاي او است. براي اين كار از مزايا و معايب تكاليف بگوييد. با او همدلي كنيد اما اين را بايد بداند در نهايت او بايد تكاليف را انجام دهد.
• به تنهايي تكاليف را انجام دهد. تنها در صورت مشكل شما او را حمايت خواهيد كرد. كمك كردن در همه مسير براي او مشكل ساز خواهد شد.
• زمان انجام تكاليف را مديريت كند. اگر هميشه انجام تكاليف را تا آخرين لحظه به تعويق مي‌اندازد، اجازه دهيد با عواقب آن رو به رو شود به جاي آن كه او را بد عادت كرده و به او كمك كنيد.
• اختصاص دادن يك دفترچه براي برنامه درسي كه در آن بازه زماني و درس مورد نظر يادداشت شود، مي‌تواند مفيد باشد.
  
  

كودك بازي گوش را چگونه براي انجام تكاليف ترغيب كنيم؟

در مورد كودكاني كه ساعات طولاني بازي مي‌كنند و نهايتا براي انجام تكليف انرژي و وقت ندارند، لازم است مقداري از صحبت كردن و گوشزد كردن عواقب اين امر استفاده كنيد. به كودك مواقعي كه اين كار را كرده و تكليفش مانده و پيامد‌هاي آن را يادآور شويد. كمك كنيد تصميم بگيرد كه دوست دارد چه زماني تكاليفش را انجام دهد؟ مثلا وقتي از مدرسه بازگشته اول استراحت كرده و بخوابد، بعد به سراغ تكاليف و نهايتا بازي برود؟

يا بين بازي بيايد تكاليف را انجام دهد. اگر خود كودك در اين تصميم گيري شراكت كند، بيشتر خود را متعهد به انجام آن مي‌كند. بگذاريد كودكتان احساس كند نظراتش و احساساتش مهم هستند و بر جريان زندگي اش كنترل دارد. اگر ميزان توجه و تمركز كودكتان در بيشتر موارد پايين است، ممكن است دچار اختلالاتي چون بيش فعالي و يا برخي اختلالات يادگيري باشد. لازم است چنين مواردي را شناسايي و براي درمان آن‌ها از مشاور و متخصص بهره بگيريد. براي كسب آگاهي از بيش فعالي و اختلالات يادگيري كليك كنيد.

راه‌هايي براي علاقه‌مند كردن كودك و مقابله با مشكلات مرتبط با تكاليف مدرسه

اولين نكته مهم در نظر گرفتن زمان مورد نياز براي انجام تكاليف است. والدين لازم است تا زمان مناسبي را متناسب با سن كودك در نظر بگيرند. براي آن كه كودك خود را به درس و مشق علاقه‌مند كنيد، مي‌توانيد راهكارهاي زير را به كار ببريد:

1. قاطعيت والدين

جديت والدين در مورد تكاليف فرزندانشان بيشترين اهميت را در حرف شنوي فرزندان دارد. والديني كه قاطعيت دارند نوعي از الگوي عملي قاطعانه را در اختيار فرزندانشان قرار مي‌دهند و مسئوليت‌پذيري را در آن‌ها تقويت مي‌كنند. لازم است اين موضوع را به كودك خود توضيح دهيد كه هر فردي در جامعه و خانواده وظيفه‌اي دارد و نبايد به دنبال راه فرار از آن باشد و يا بهانه بياورد.

علاوه بر قاطعيت لازم است والدين انعطاف داشته و با فرزندان با مهر و محبت رفتار كنند. لازم است توقعات و انتظارات خود را از كودك به صورت واضح و روشن بيان كنيد. براي آسان شدن انجام تكاليف بهتر است آن را تقسيم بندي كنيد. براي مثال 4 صفحه مشق را به 8 قسمت تقسيم كنيد و فواصل زماني براي انجام هر قسمت در نظر بگيريد.

2. در نظر گرفتن فضايي آرام و بي‌سر و صدا

فضايي آرام و بي‌سر و صدا را براي فرزند خود فراهم كنيد. هر گونه عوامل حواس پرتي را براي كودك حذف كنيد و از نشاندن آن‌ها جلوي تلويزيون روشن اجتناب كنيد. اجازه ندهيد كودكان كوچك‌تر مزاحم فرزند شما شوند و هنگام انجام تكاليف رفت و آمدها را به حداقل برسانيد.

3. برنامه‌ريزي براي انجام تكاليف

بهتر است به كمك خود كودك برنامه‌اي را براي انجام تكاليف تنظيم كنيد. برنامه روزانه باعث مي‌شود تا كودك به صورت خودكار به سراغ درس‌هايش برود. توجه داشته‌باشيد كه اين برنامه بايد متناسب با نيازهاي درسي كودك و سن او باشد. همچنين لازم است تفريح و استراحت را در اين برنامه جاي بدهيد. براي مثال مي‌توانيد به او بگوييد بعد از مدرسه مي‌تواند يك ساعت استراحت كند، نهار بخورد، بعد از آن به انجام تكاليف بپردازند و هر 30 دقيقه اجازه‌ي استراحت10 دقيقه‌اي دارد.

اين استراحت مي‌تواند شامل خوردن يك خوراكي مانند ميوه و يا بستن چشم‌ها و چرت كوتاه باشد. استفاده از تبلت و موبايل شامل استراحت نمي‌شود. استفاده از چنين وسايلي كودك را خسته كرده و او را از انجام دادن ادامه تكاليف باز مي‌دارد. سپس به او بگوييد طبق برنامه روزانه بعد از اتمام كامل تكاليف مي‌تواند به بازي و تفريح در مدت مشخص بپردازد.

4. تشويق كودك و تعريف و تمجيد از او

كودكان دوست دارند مورد تشويق قرار بگيرند؛ هر بار كه تكاليف خود را سر موقع انجام مي‌دهند از آن‌ها تعريف كنيد و جملاتي مانند موارد روبه رو را به كار ببريد: تو بهتريني، من به تو افتخار مي‌كنم، آفرين كه انقدر در انجام دادن تكاليفت خوب عمل مي‌كني و... . لازم است به صورت واضح و جزئي به او بگوييد چرا از او راضي هستيد.

مي‌توانيد هر چند وقت يكبار به او پاداش دهيد تا رفتارهاي مطلوب او تقويت شود. براي مثال هر گاه كه تكاليفش را به موقع و بدون تنبلي انجام مي‌دهد، اسباب بازي مورد علاقه‌اش را كه از قبل خريده‌ايد به او بدهيد. توجه داشته باشيد كه پاداش دادن به كودك نبايد حالت باج دادن و رشوه دادن باشد؛ بنابراين اين كادو دادن بايد به صورت محدود و نه هميشگي باشد. همچنين مي‌توانيد به اجازه دهيد يك ساعت بيشتر با تبلتش و يا دوستانش بازي كند.

5. مسئوليت انجام تكاليف بر عهده‌ي كودك است

به او يادآوري كنيد كه انجام تكاليف يكي از مهم‌ترين وظايف و مسئوليت‌هاي او است. مهم است كودك مسئوليت خود را بپذيرد و عواقب آن را نيز بر عهده بگيرد. بسياري از والدين با رشوه دادن و يا داد و بيداد كردن سر فرزند خود او را وادار به انجام تكاليف مي‌كنند. اجازه دهيد كودك با عواقب كار خود مواجه شود. در بسياري موارد لازم است كودك يكبار هم كه شده در مدرسه توبيخ شود و يا توسط معلم مورد سرزنش قرار بگيرد.

اين موضوع به خصوص در مورد دانش آموزاني كه در انجام دادن تكاليف بسيار زياد تنبلي مي‌كنند و بسيار لجباز هستند، صدق مي‌كند. ممكن است اين كار ناراحتي زيادي را براي كودك و شما به همراه داشته‌باشد، اما در عوض مسئوليت پذيري تقويت مي‌شود. بنابراين هيچ‌گاه با عصبانيت و زور كودك را مجبور به انجام تكاليف نكنيد اما پيامدهاي تنبلي را از قبل برايش توضيح دهيد.

تكاليف مدرسه و بيزاري از تحصيل در دانش‌آموزان

متأسفانه امروزه شاهد بيزاري بسياري از دانش‌آموزان از درس و مدرسه هستيم. تكاليف بسيار زياد و سختگيري والدين و معلمان منجر به دلزدگي و بيزاري دانش‌آموزان نسبت به مدرسه و درس خواندن مي‌شود. اين روند در سال‌هاي بعدي ممكن است پيامدهايي همچون ترك تحصيل را براي دانش آموزان به همراه داشته‌باشند. پيشنهاد مي‌كنيم در اين زمينه مقاله ترك تحصيل را مطالعه كنيد.

لازم است معلمان تكاليفي را متناسب با توانايي‌هاي دانش‌آموزان تعيين كنند و با هر كودك بنابر ميزان هوش و گنجايش ذهني او برخورد كنند. اگر فرزند شما از زياد بودن تكاليفش گله مي‌كند،‌ فراهم كردن شرايط بيشتر براي پرداختن به تفريح و شاد نگه‌داشتن او در كنار درس و مشق كمك مي‌كند تا از سلامت روان بيشتري بهره‌مند شود. 

سؤالات متداول

با دانش آموزي كه تكليف نمي نويسد چه كنيم؟

در ابتدا لازم است به دنبال علت اين موضوع بگرديد. اگر فكر مي‌كنيد كودكتان لجباز است، به بررسي رفتارهاي خود و كيفيت ارتباط با فرزندتان بپردازيد. چرا كه لجبازي كودكان پاسخي در مقابل رفتارهاي والدين و گاها الگوبرداري از آن‌ها است. اگر كودكتان تنبلي مي‌كند و يا نسبت به درس دلزدگي دارد، لازم است ارتباطات او را در مدرسه، با معلمان و همسالان بررسي كنيد. شناسايي علل به شما كمك مي‌كند تا راه‌حل بهتري را انتخاب كنيد. علاوه بر اين مي‌توانيد براي حل تعارضات فرزندتان از مشاوره كودك و نوجوان استفاده كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه فرزند پروري مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : مشكلات مرتبط با تكاليف مدرسه را چگونه رفع كنيم ؟