تشخيص نشانه‌هاي اصلي وسواس

وسواس‌ها شامل افكار، تصاوير ذهني و تكانه‌هاي ناخواسته، مزاحم و ناخوشايندي هستند كه ناخواسته وارد ذهن فرد مي‌شوند. اگر چه اين افكار و تصاوير از نظر خود فرد هم بي معني و غيرقابل باور است، اما نمي‌تواند در مقابل آن‌ها مقاومت كند و در صورت مقاومت دچار اضطراب و احساس ناخوشايندي مي‌شود. در اين حالت فرد براي اين كه اضطراب ناشي از افكار مزاحم خود را كم كند، رفتارهاي اجباري انجام مي‌دهد. اين رفتارها انواع مختلفي دارند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه انواع وسواس كليك كنيد.

شايع‌ترين علائم و نشانه‌هاي وسواس

وسواس به شكل‌هاي مختلف مي‌تواند بروز پيدا كند، اما شايع ترين انواع علائم آن به شرح زير است:

• وسواس قرينگي و اجبار تكرار
• وسواس آلودگي و اجبار به شستشو
• وسواس شك و ترديد و اجبار به چك كردن مكرر
• وسواس و اجبار صرفه جويي و ذخيره كردن
• وسواس‌هاي جنسي يا مذهبي و اجبارهاي مربوط به آن (داشتن افكار و تكانه هاي واضح جنسي و يا وسواس‌هايي در مورد وضو گرفتن و نماز خواندن صحيح)

شيوع و همه گيرشناسي وسواس

مردان و زنان به يك اندازه ممكن است به اختلال وسواسيِ جبري مبتلا شوند. اما ابتلاء به اين اختلال در مردان عمدتاً در سنين پايين‌تري نسبت به زنان روي مي‌دهد. وراثت عاملي براي وقوع وسواس است. به‌ طوري‌ كه اگر كسي در خانواده داراي پدر و مادر وسواسي باشد، احتمال اينكه فرزند نيز به وسواس مبتلا بشود، وجود دارد.

دلايل بروز علائم و نشانه هاي وسواس

از جمله مهم‌ترين نشانه هاي وسواس مي‌توان به موارد زير اشاره داشت:

دلايل فيزيولوژيكي: مانند كمبود سروتونين و وجود عفونت‌هايي در بدن

دلايل محيطي و رواني: مانند استرس زياد در زندگي و عوامل شخصيتي

دلايل ژنتيكي: احتمال مبتلا شدن افرادي كه سابقه خانوادگي وسواس دارند بسيار بيشتر است.

علائم و نشانه‌هاي اختصاصي وسواس

افكار وسواس گونه: اگر افكار مزاحم در ذهنتان داريد بيانگر اين نيست كه حتما مبتلا به وسواس هستيد. افكار وسواس گونه افكاري هستند كه باعث اضطراب بسيار زياد در فرد مي‌شوند. مثلا اين كه ممكن است هميشه دستانتان آلوده باشد و اين فكر در شما احساسي ناخوشايند و اضطراب زياد به وجود مي‌آورد.

رفتار وسواس گونه: رفتاري كه براي كم كردن اضطراب حاصل از افكار مزاحم انجام مي‌شود. مثلا در دفعات زياد و مداوم دستانتان را بشوييد و در صورتي كه از انجام اين كار خودداري كنيد دچار اضطراب مي‌شويد.

كاهش كاركرد اجتماعي: افكار و رفتار وسواسي باعث كم شدن فعاليت اجتماعي و كيفيت زندگي مي‌شوند.

علائم جزئي وسواس

از علائم جزئي‌تر رفتاري براي تشخيص وسواس مي‌توان به اجتناب از انجام كار، تكرار و مداومت بر انجام عمل، شك و ترديد، ترس، دقت و نظم افراطي، الزام و اجبار، لجاجت، احساس به بن بست رسيدن، جلب توجه ديگران با خودنمايي، دله دزدي، بي‌قراري، بهانه گرفتن، بدخوابي و بيخوابي، بي‌اشتهايي، داشتن احساس بي‌ارزشي و بي‌كفايتي، نداشتن اعتماد به نفس و كمال گرايي اشاره كرد.

نشانه‌هاي اضطرابي وسواس

افكار وسواس گونه در فرد مبتلا به گونه‌اي است كه نوعي از تنش و اضطراب را براي او به وجود مي‌آورد. ممكن است احساس بي‌قراري شديدي كند، تپش قلب بگيرد و مدام ذهنش درگير باشد. در مواقعي كه وسواس شديد باشد فرد به دليل استرس زيادي كه تجربه مي‌كند دچار كم‌خوابي و يا بي‌خوابي مي‌شود. براي مثال فرد مبتلا مدام با خود فكر مي‌كند كه آيا در اتومبيلش را بسته يا خير.

در اين شرايط استرس شديدي را تجربه مي‌كند و تا زماني كه در اتومبيل را چك نكند آرام نمي‌شود. به همين دليل زماني كه اضطراب فرد درمان شود تا حد زيادي مي‌تواند وسواس خود را نيز درمان كند. در اين زمينه مراجعه به مشاوره كنترل استرس مي‌تواند راهگشا باشد.

اختلالات وابسته به وسواس را بشناسيد

از جمله اختلالات هم آيند با اختلال وسواس در افراد مختلف مي‌توان به موارد زير اشاره كرد :

1. اختلال بد ريخت انگاري بدن

بيماران مبتلا به اختلال بد ريخت انگاري بدن، اشتغال ذهني با نقص تخيلي در ظاهر و چهره خود دارند. در صورتي كه شايد نقص مختصري در بدن وجود داشته باشد، نگراني بيمار در مورد آن افراطي و عذاب آور است. براي اطلاعات بيشتر در مورد اختلال بد ريخت انگاري بدن كليك كنيد.

2. اختلال ذخيره سازي

مشخصه اختلال احتكار، جمع آوري چيزهايي‌ست كه به نظر مي‌آيد ارزش چنداني ندارند و فرد آن‌ها را دور نمي‌اندازد و باعث اِشغال شديد محل زندگي‌اش مي‌شود. در اين اختلال فرد حتي كوچك‌ترين چيزها را نگه مي‌دارد و هيچ چيز را دور نمي‌اندازد. براي اطلاعات بيشتر در زمينه اختلال احتكار كليك كنيد.

3. وسواس كندن مو

وسواس كندن مو اختلال مزمني است كه مشخصه آن كندن مكرر مو تحت تأثير استرس زياد است و تقريبا باعث از دست دادن مو مي‌شود؛ به صورتي كه اين كاهش مو ممكن است براي خود فرد و ديگران كاملا محسوس باشد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه وسواس كندن مو كليك كنيد.

4. اختلال كندن پوست

مشخصه وسواس پوست كني، خراشيدن، كندن و زخم كردن پوست به صورت تكراري و اجباري است. اين اختلال مي‌تواند منجر به آسيب شديد بافتي شود و فرد نياز به انواع درمان‌هاي پوستي داشته‌باشد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه وسواس پوست كني كليك كنيد.

درمان بيماري و علائم وسواس

روش‌هاي متعددي براي درمان وسواس به وجود آمده كه متخصص با توجه به معيارهاي متعدد بيمار را تحت درمان قرار مي‌دهد. وسواس بيماري نيست كه به تنهايي قابل حل باشد. وسواس نوعي از اختلالات اضطرابي است و به همين دليل نياز به درمان تخصصي دارد. مشاوره وسواس به شما كمك مي‌كند تا بهترين شيوۀ درماني پيش گرفته شود. متداول‌ترين درمان هاي وسواس عبارتند از:

دارو درماني

معمولا داروهايي كه در درمان اختلالات افسردگي يا ساير اختلالات رواني به كار مي‌روند، در درمان وسواس فكري-عملي مؤثر هستند. اثرات اوليه داروها پس از چهار تا شش هفته ديده مي‌شود ولي براي كسب بالاترين نفع درماني هشت تا شانزده هفته وقت لازم است. در درمان از داروهاي كلومي پرامين، ونلافاكسين، پيندولول و فنلزين استفاده مي‌شود. براي آشنايي با داروي ونلافاكسين كليك كنيد.

رفتار درماني

درمان‌هاي رفتاري وسواس با استفاده از تكنيك‌هاي مختلفي انجام مي‌شود. حساسيت زدايي، ايستاندن فكر، غرقه سازي، انفجار درماني و شرطي سازي بيزارگرانه از روش‌هاي رفتار درماني وسواس مي‌باشند (اين درمان‌ها بايد توسط پزشك متخصص انجام شود و در صورتي مؤثر هستند كه بيمار علاقه‌مند به درمان و بهبود يافتن باشد و به خواسته خود مراجعه كرده باشد). اين درمان نسبت به درمان دارويي عوارضي نداشته و در بلند مدت اثر درماني بهتري دارد. پيشنهاد مي‌كنيم براي اطلاع از ديگر روش‌هاي درمان وسواس كليك كنيد.

جراحي

جراحي در افرادي كه دچار اختلال وسواس خيلي شديد هستند و حداقل به مدت پنج سال تحت درمان‌هاي دارويي و درمان‌هاي رفتاري بوده‌اند، اما پاسخ مناسبي نگرفته‌اند، مورد استفاده قرار مي‌گيرد. جراحي اثر درماني سريعي دارد ولي تأثير درمان آن در بلند مدت مشخص نشده‌است. براي آگاهي از ديگر اختلالات اضطرابي كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه تشخيص نشانه هاي وسواس و درمان وسواس مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : نشانه هاي وسواس | با شناخت علائم وسواس خود به تشخيص برسيد