خواب ديدن و رويا

به تصاوير و صداها و ساير احساساتي كه در هنگام خواب عميق يعني مرحله خواب رم تجربه مي‌شود، خواب ديدن مي‌گوييم. آن چه كه در رويا مي‌بينيم دو حالت دارد؛ يا خيلي معمول و تحت تأثير اتفافات روزمره است و يا بسيار عجيب و غير معمول. فرويد پدر علم روانشناسي معتقد است، روياها همان اميال سركوب شده ما هستند كه به شكل نمادين در خواب ظاهر مي‌شوند. روانشناسي ديگر مي‌گويد اين روياها افشاگر ناخودآگاه‌اند و اشاراتي به شخصيت بيننده رويا دارند. 

ماهيت دور از دسترس و جالب روياها انسان‌ها را متمايل به كشف اين دنيا كرده است. در طي تاريخ بسيار ديده‌ايم كه يك رويا مسير زندگي يك فرد يا يك اجتماع را عوض كرده؛ مثلا ناصر خسرو شاعر قرن 5 كه بعد از خواب ديدن در 40 سالگي از زندگي سابقش دست كشيد و در راه كشف معرفت دروني قدم گذاشت. گاهي خواب ديدن در هنر و خلاقيت نيز نقش داشته؛ مثل نقاشي‌هاي سورآليستي سالوار دالي كه كاملا تحت تاثير روياهايش كشيده شده‌اند. در مواقعي خواب ديدن حتي منجر به كشف يك حقيقت علمي شده است؛ مثلا فردريش آوگوست ككوله شيمي دان مشهور، به ساختار حقلوي بنزين پس از ديدن رويايي كه در آن ماري دم خود را مي‌خورد، رسيد. برخلاف تمام اين موارد خواب‌ها و روياها گاه منجر به بروز بي‌خوابي و اختلالات خواب مي‌شوند. براي كسب اطلاعات در زمينه اختلالات خواب كليك كنيد.

خواب ديدن | چرا خواب مي‌بينيم؟

خواب ديدن از منظر فيزيولوژيكي علل متعدد دارد، در اينجا قصد داريم تا خواب ديدن را از منظر روانشناسي بررسي كنيم:

_روياها ابزاري هستند تا ذهن تكانه‌هاي سركوب شده، تمناهاي ناخودآگاه، ترس‌ها و اضطراب‌ها را با زباني نمادين به سطح آگاهي بياورد. ذهن با اين رويارويي مسائلي كه بايد بيشتر مورد توجه قرار گيرد را به واكاوي مي‌خواند.

_ما در رؤياهايمان مي‌توانيم ببينيم كه در جسم، ذهن و ژرفاي نفس و حتي شهودمان چه مي‌گذرد.

_روياها ما را به اعماق ناشناختۀ شخصيتمان مي‌بردند و با نشان دادن تصاويري به ما فرصت مي‌دهند تا ارتباط عميق‌تري با دنياي پيرامون برقرار كنيم.

_اشخاص و اشيايي كه در رويا مي‌بينيم احساسات دروني و ساختار رواني ما را نشان مي‌دهند.

_روياها نقش تعديل كننده هيجانات را نيز دارند. در رويا خواسته‌ها و هيجانات سركوب شده خود را بيرون مي‌ريزند.

خواب ديدن | خاستگاه و منشاء روياها از كجاست؟

بر اساس علم روانشناسي روياها از سه منبع ناشي مي‌شوند. در طي خواب ديدن هر كدام از اين محرك‌ها به طور همزمان بر محتواي خواب تأثير دارند.

1. تحريك‌هاي حسي بيروني (عيني)

شنيدن هر صدايي به طور نامفهوم تصاوير متناسب با خود را در رويا به وجود مي‌آورد؛ مثلا صداي غرش رعد و برق مي‌تواند باعث ديدن صحنه جنگ در خواب شود. صداي غژغژ يك در روياي دزد را خلق كند. اگر مورب روي تخت خوابيده باشيم و پايمان به لبه تخت برسد ممكن است خواب ببينيم كه بر لبه پرتگاه ترس آوري ايستاده‌ايم يا در حال سقوط از صخره‌اي هستيم. دردهاي موضعي تصوراتي از قبيل تهاجم يا جراحت را سبب مي‌شوند. برخي از اين خواب‌ها ممكن است باعث ايجاد حالت‌هايي از ترس در افراد شوند و آن‌ها را به بي‌خوابي مبتلا كنند. براي كسب اطلاعات در زمينه درمان بي خوابي كليك كنيد.

2. خواب ديدن | محرك‌هاي جسماني ارگانيك دروني

ذهن در طي خواب تحت تأثير محرك‌هايي كه از جانب جسم و تغييرات وضعيت بدني شماست، قرار دارد. اين آگاهي از تغييرات جسمي در بيداري واضح نيست. مثلا تكرار روياهايي كه مضمون اضطراب آور دارند و يا به پايان هراس انگيز مي‌رسند، مي‌تواند در مورد كساني كه در شرف يا مبتلا به بيماري‌هاي قلبي هستند بيشتر باشد. روياهايي با مضمون خفگي، گير افتادن ميان انبوه جمعيت و فرار دلالتي بر بيماري‌هاي ريوي باشد. روياهايي با تصاوير مبني بر لذت يا تنفر از غذا مي‌تواند اشاراتي به بيماري‌هاي گوارشي داشته باشد. زماني روياها اشاره به بيماري‌ها يا تغييرات جسمي دارند كه «تكرار» شوند.

3. سرچشمه‌هاي رواني تحريك

اغلب انسان‌ها در خواب آنچه را كه در طي روز اتفاق افتاده است را مي‌بينند. پيوند ذهني ميان خواب و زندگي عالم بيداري را به خواب مي‌برد. بنابراين كسي كه در زندگي درگير مشكلات مالي زيادي است در رويا خوابِ پيدا كردن يا اهدا شدن مبلغ زيادي پول را مي‌بيند. طبق برخي باورها، محتواي خواب شامل موضوعات و رويدادهايي است كه تاثير زيادي بر فرد گذاشته‌اند.

رويدادهايي كه در عالم بيداري رنگ و بوي واقعي خود را از دست داده‌اند. مثلا فرد تصوير شخصي را كه سال‌ها قبل با او در يك رابطه عاطفي بوده، در خواب مي‌بيند. مثلا فردي كه با همكارش "آقاي طالبي" درگيري و مشاجره داشته در رويا يك طالبي گنديده مي‌بيند. در اينجا اسم آقاي طالبي با ميوه طالبي تداعي پيدا كرده. ذهن به صورت خلاقانه نابودي آن فرد را به تصوير كشيده است

خواب ديدن | چرا دانستن تعبير خواب و رويا اهميت دارد؟

• روياها به ما مي‌گويند كه در حال حاضر به چه چيزي بيش از همه نياز داريم.
• اشخاص مختلفي ده‌ها هزار ساعت را در شرايط كنترل شده به سفرهاي اكتشافي در دنياي رؤياهايشان پرداخته‌اند، نتايج نشان داد كه ذهن با خواب ديدن و رويا در تلاش است تا به سمت التيام تنش‌ها و آسيب‌هاي رواني پيش برود.
• درك روياها مي‌تواند ما را ياري دهد تا راه خود را در ميان مشكلات كاري، روابط اجتماعي، كشف توانايي‌هاي بالقوه و رشد شخصيتمان پيدا كنيم.
• روياها هم به زمان بيداري ما توجه دارند و هم ما را از نيازهاي عميق‌تر جسمي و روحي آگاه مي‌كنند.
• روياها حتي به خوراكي‌ها و چيزهايي كه براي سلامتي و التيام نياز داريم هم اشاره دارند.
• روياهاي وحشتناك و اضطراب آور با روان درماني توسط يك متخصص روانشناسي قابل تعبير و درمان هستند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه روان درماني كليك كنيد.

خواب‌هاي خشونت‌آميز و احتمال ابتلا به پاركينسون!

كابوس ديدن يك تجربه درناك است و باعث احساس ناخوشايندي در فرد مي‌شود. REM يك اختلال خواب نادر است كه بر اثر آن، فرد مبتلا خواب مي‌بيند كه دست به خشونت زده است يا جيغ و فرياد مي‌كشد. تحقيقات نشان داده است كه ديدن خواب‌هاي خشن مي‌تواند نشانه‌اي از بيماري‌هاي زوال عقل و پاركينسون باشد. البته ديدن خواب خشن صرفا به معني بروز اين بيماري‌ها نيست و يا بلافاصله اتفاق نمي‌افتد. برخي از افراد سال‌ها بعد از بروز نشانه‌هاي اوليه، به اين بيماري‌ها مبتلا شده‌اند.

رابطه شب زنده داري با كابوس ديدن

بسياري افراد از بيدار بودن تا نيمه‌هاي شب لذت مي‌برند و حتي مي‌گويند كه خوبي‌هايي هم دارد. اما تحقيقات نشان داده است كه ديرخوابيدن احتمال كابوس ديدن را تا حد زيادي افزايش مي‌دهد. دانشمندان مي‌دانند كه رابطه اي ميان اين دو وجود دارد اما از علت آن مطمئن نيستند.

مردان و خواب‌هاي جنسي

مردان نسبت به زنان خواب‌هاي جنسي بيشتري مي‌بينند و در خواب اقدام به برقراري رابطه جنسي مي‌كنند. البته اين در همه‌ي زنان و مردان يكسان نيست. طبق تحقيقات زنان بيشتر از مردان دچار كابوس مي‌شوند. به طور كلي روياهاي زنان به سه دسته تقسيم مي‌شود.

1_خواب‌هاي ترسناك

2_خواب درمورد از دست دادن عزيزان

3_خواب‌هاي به هم ريخته

كنترل خواب ديدن

شايد برايتان جالب باشد كه بدانيد بازي‌هاي ويديويي يك تمرين بسيار عالي براي كنترل خواب هستند. خواب و بازي هردو واقعيت‌هاي مجازي هستند كه فرد طي آن از بدن خود خارج مي‌شود. افراد گيمر به خوبي مي‌توانند از قالب بدن خود بيرون بيايند و كنترل جهان ديگري را به دست بگيرند. در واقع خواب را نيز همچون يك بازي تجربه مي‌كنند. تحقيقات نشان داده است كه افراد گيمر خواب‌هاي شفاف و لذت بخش بيشتري نسبت به سايرين تجربه مي‌كنند؛ چرا كه با احساس كنترل خود مي‌توانند روند خواب را در اختيار بگيرند.

اين روش مي‌تواند به افرادي كه اختلال استرس پس از سانحه دارند نيز كمك كنند. هيپنوتيزم از روش‌هاي ديگري است كه به شما كمك مي‌كند تا حدي كنترل خواب‌ها و ترس ناشي از كابوس ديدن را به دست بگيريد. جهت درمان كابوس ديدن و بي‌خوابي، بهره‌مندي از روش‌هاي روان درماني و مشاوره تلفني فردي مي‌تواند مفيد باشد.

فعال بودن هوشياري و منطق در خواب ديدن

عقل و منطق در هنگام خواب تا حدودي فعال است و در نتيجه بسياري از خواب‌ها و اتفاقاتي كه پس از آن مي‌افتد چندان عجيب نيست. چرا كه عقل انسان شرايط و محيط را بررسي مي‌كند و نگراني‌هاي ناشي از شرايط موجود را در خواب نشان مي‌دهد. حتي ممكن است با توجه به موقعيت، اتفاقاتي كه قرار است رخ دهد را پيش بيني كند. مثلا فردي تمام شب را بيدار مي‌ماند و براي امتحان فردا درس مي‌خواند. در مدت كوتاهي كه به خواب مي‌رود، خواب مي‌بيند كه دير بيدار شده و به امتحان نرسيده است.

با توجه به شرايط فرد اين خواب كاملا طبيعي است و حتي امكان دارد كه اتفاق بيفتد. و يا فردي كه والدين پير و مريضي دارد خواب مي‌بيند كه آن‌ها را از دست داده است. با توجه به مريضي و پير بودن آن‌ها، اين خواب عجيب و غير واقعي نيست. در واقع ترس‌هاي فرد از اتفاقات آينده در خواب به نمايش در مي‌آيند.

براي دريافت مشاوره در زمينه خواب و رويا مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : خواب ديدن | علت و منشأ خواب ديدن و رويا ديدن چيست؟