امروزه علم ثابت كرده است كه قدرت افكار بر بدن بيش از آن چيزي است كه انسان‌ها تصور مي‌كنند. قطعا تا به حال زياد شنيده‌ايد كه علت نيمي از بيماري‌هاي جسمي، استرس است. استرس و فشار رواني از پوست و مو تا قلب و معده فرد را تحت تاثير قرارداده و مي‌تواند عملكرد آن‌ها را مختل يا به آن‌ها آسيب برساند. برعكس آن نيز صادق است كه شرايط نامساعد جسماني، مي‌تواند باعث ايجاد مشكلات رواني شود. ارتباط ذهن با بدن مسئله ايست كه خيلي از افراد روزانه با آن درگيرند اما يا متوجه آن نمي‌شوند يا به آن اهميت نمي‌دهند. در اين مقاله درباره چگونگي اثر و ارتباط افكار بر بدن به طور مختصر و برخي تمرين‌ها براي بهبود اين ارتباط صحبت شده است.

منبع: قدرت افكار

روايتي از سوم شخص

مهرنوش، دانشجوي دكترا در دانشگاه دولتي است. او قد بلند، خوش هيكل و جذاب است. شغل و دوستان خوبي دارد و همه چيز عالي به نظر مي‌رسد. اما كاملا اينطور نيست. مهرنوش مبتلا به ديابت است. در حالي كه او شغل خود را دوست دارد، باز هم براي شروع يك كسب و كار مضطرب است. او اغلب از خودش عصباني است و در مقابل اشتباهات كوچك ديگران سريعا پرخاش و واكنش منفي نشان مي‌دهد. اما نكته ترسناك اين است كه او عليرغم مراقبت كامل و دقيق از ميزان قند خون خود، باز هم يك يا دوبار در ماه به كماي ديابتي مي‌رود. اما چرا اين اتفاق مي‌افتد؟ 

مهرنوش با اينكه عادت‌هاي ناسالمي ندارد، اما اضطراب و استرس او مانع از توجه به نشانه‌هاي پايين آمدن قند خون در برخي از مواقع مي‌شود و او را به خطر مي‌اندازد. متخصص براي درمان او، برخي از تمرين‌هاي ذهن آگاهي براي كاهش، مديريت استرس و شيوه‌هاي منظم مراقبت از ديابت به او پيشنهاد شده است.

مهرنوش پس از اين درمان، بلافاصله بعد از اينكه حس كند قند خون او پايين آمده، اقدامات لازم را انجام داده و از كما جلوگيري مي‌كند. در طول اين روند و با كاهش اضطراب، هورمون‌هاي استرس زا نيز كمتر ترشح مي‌شود و به دنبال آن، خشم و پرخاش ناشي از ترشح اين هورمون‌ها نيز از بين رفته، كنترل و آرامش او بيشتر شده و طبيعتا ديگر كماي ديابتي را تجربه نكرده است.

براي اطلاع بيشتر در زمينه ذهن آگاهي براي كاهش استرس كليك كنيد.

قدرت افكار بر بدن | ارتباط افكار و بدن چگونه است؟

داستان مهرنوش، يك نمونه خوب از آن چيزي است كه ما به عنوان ارتباط ذهن و بدن مد نظر داريم يعني افكار، احساسات، باورها و نگرش‌هاي شما مي‌تواند به طور مثبت يا منفي بر عملكرد بيولوژيكي‌تان اثر بگذارد. به عبارت ديگر، ذهن شما مي‌تواند بر سلامت بدن‌تان اثر بگذارد.

از سوي ديگر، آنچه با بدن و جسم خود انجام مي‌دهيد (اعمالي مثل تغذيه، ورزش و حتي ژست‌هاي بدني) نيز مي‌تواند بر وضعيت ذهني شما تاثير بگذارد. اين جريان، نتيجه يك رابطه پيچيده بين ذهن و بدن است. به عنوان نمونه مي‌توانيد مقاله تاثير ورزش و افسردگي را مطالعه كرده و ببينيد چگونه فعاليت‌هاي جسماني، روي روان و مغز اثر مي‌گذارد.

براي آشنايي بيشتر در زمينه تاثير ورزش بر افسردگي كليك كنيد.

مغز و سيستم عصبي محيطي، سيستم غدد درون ريز، سيستم ايمني بدن و تمام اعضاي بدن و تمامي پاسخ‌هاي احساسي و هيجاني داراي يك زبان شيميايي مشترك هستند و مداوم با يكديگر در ارتباط بوده و از هم جدا نيستند. بنابراين، آگاهي از ارتباط متقابل و به شدت گسترده فكر و بدن در تمام ابعاد، مي‌تواند به شما براي بهبود سلامت جسماني و رواني‌تان كمك كند.

قدرت افكار بر بدن | تفاوت ذهن و مغز چيست؟

مهم است كه در اين روند، متوجه تفاوت ذهن و مغز باشيد. تعريف ما از ذهن شامل تمام حالات ذهني يعني؛ افكار، تصورات، احساسات، باور‌ها، نگرش‌ها و... است. اما مغز يك سخت افزار است كه به فرد اجازه مي‌دهد تا اين حالت‌هاي ذهني را تجربه كند. به عبارت ديگر، مغز سخت افزار كامپيوتر است كه عملا تا محتوايي در آن قرار نگيرد، قابل استفاده نيست و آن محتوا و نرم افزارها، ذهن و فعاليت‌هاي ذهني است. هر چه سيستم مغز قوي‌تر و ورزيده‌تر باشد، نرم افزارها قدرتمندتر و كاراتر عمل مي‌كنند. 

حالت‌هاي ذهني مي‌تواند به طور كامل آگاهانه يا ناخودآگاه باشد. فرد مي‌تواند به محيط واكنش نشان دهد بدون آنكه آگاه باشد كه چرا اينكار را كرده است. هر واكنش ذهني، داراي واكنش فيزيولوژي مرتبط با خود است كه اثر مثبت و منفي در بدن مي‌گذارد مثلا اضطراب هورمون استرس و محبت هورمون عشق توليد مي‌كند. بسياري از درمان‌هاي ذهني بدني، با تمركز روي آگاهي بيشتر از وضعيت ذهني و استفاده از اين افزايش آگاهي براي هدايت حالات هيجاني و ذهني در يك مسير بهتر با تخريب كمتر است.

براي آشنايي بيشتر در زمينه هورمون عشق كليك كنيد.

تاثير افكار منفي بر بدن

به طور كلي انسان‌ها دو دسته افكار مثبت و منفي دارند كه افكار مثبت به افزايش سلامتي و كنترل اضطراب كمك مي‌كند اما افكار منفي تاثيرات مخربي بر انسان داشته و حتي مي‌تواند باعث مرگ زودرس نيز شود. تحقيقات نشان مي‌دهد كه پرخاشگري باعث تحليل رفتن ساختارهاي مغزي و در نتيجه پيري زودرس سلول‌ها مي‌شود و در افسردگي نيز ساختارهاي سلولي به مراتب از افرادي كه افكار مثبت دارند كوچكتر بوده و به قدري اين سلول‌ها كوچك مي‌شود كه ديگر سلول مي‌ميرد. 

همچنين مسائلي مانند نشخوار فكري، سركوب كردن احساسات، خيالبافي، بدبيني و دودلي با تاثيرات بر ساختارهاي مغزي، ايجاد مشكلات قلبي عروقي و بيماري‌هاي متابوليكي باعث پيري زودرس و مشكلات جسماني مي‌شوند. آنچه كه اهميت دارد توجه به سلامت روان و ايجاد سبك زندگي سالم براي پيشگيري از آسيب‌هاي جسمي است.

براي شناخت بيشتر در زمينه سلامت روان كليك كنيد.

درمان هاي ذهني-بدني چيست؟

برخي از فعاليت‌ها وجود دارند كه از آن‌ها با عنوان تمرين‌هاي ذهني بدن نيز نامبرده مي‌شود يعني فعاليت‌هايي كه بدن براي تقويت و آرامش ذهن مي‌تواند انجام دهد و متقابلا ذهن براي بهبود عملكرد بدن مي‌تواند از آن بهره ببرد. برخي از اين روش‌ها شامل موارد زير هستند.

_ درمان شناختي رفتاري زير نظر يك روانشناس باليني

_ مراقبه و مديتيشن

_ نماز و عبادت

_ خلاقيت درماني و هنر درماني (رقص، موسيقي، نقاشي و...)

_ يوگا براي كاهش تاثيرات افكار منفي بر بدن

_ بيوفيدبك

_ ورزش و استخر

_ تاي-چي

_ هيپنوتيزم

توجه: بسياري از فعاليت‌هايي كه گفته شد، تخصصي هستند و بايد زير نظر فرد متخصص آموزش و انجام شود تا با اطمينان بيشتري منتظر نتيجه مثبت و بهبودي باشيد.

براي اطلاعات بيشتر در زمينه بيوفيدبك كليك كنيد.

سوالات متداول 

افكار منفي تا چه ميزان مي‌توانند قوي باشند و بر بدن تاثير بگذارند؟

تحقيقات نشان داده است كه فكر كردن به صورت مداوم و به مدت بيش از يك ساعت به افكار منفي و داشتن احساس خشم مي‌تواند باعث توليد مواد شيميايي در بدن شده كه تاثيرات كشنده و خطرناكي دارند.

براي دريافت مشاوره در زمينه چگونگي ارتباط و اثر افكار بر بدن و تمرين هاي آن مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: قدرت افكار