سندروم جنين الكلي در واقع در كودكاني مشاهده مي‌شود كه مادرانشان در طول حاملگي زياد الكل مصرف كرده‌اند. اين كودكان هنگام تولد كم وزن بوده و مشكلات غذايي شديد دارند. معمولا اين اختلال در كودكي و نوجواني تشخيص داده مي‌شود با معلوليت ذهني، غير عادي بودن اجزاي صورت، اختلالات رشدي و... همراه است. موضوع اصلي اين است كه برخي از خانم‌ها در ماه‌هاي اول متوجه بارداري خود نمي‌شوند و به مصرف الكل ادامه مي‌دهند. سه ماه اول بارداري در شكل گيري و رشد مغز جنين تاثير به سزايي دارد و مصرف الكل در دوران بارداري خطرات جبران ناپذيري بر روي جنين خواهد داشت. از آنجايي كه هيچ درمان قطعي براي اين اختلال وجود ندارد بهترين راه پيشگيري از مبتلا شدن جنين است. در ادامه به بررسي كامل سندروم جنين الكلي خواهيم پرداخت.
منبع: سندروم جنين الكلي

سندروم جنين الكلي

سندروم جنين الكلي شامل مجموعه‌اي از تغييرات در مغز و جسم جنين است كه به دليل مصرف الكل توسط مادر در دوران بارداري ايجاد مي‌شود. آسيب مغزي در سندروم جنين الكلي جنبه وراثتي ندارد در نتيجه ابتلا به اين بيماري مستقيما با مصرف الكل توسط مادر ارتباط دارد. هر چقدر ميزان مصرف و اعتياد به الكل در طول بارداري بيشتر باشد، احتمال بروز مشكلات در جنين بيشتر مي‌شود. در سه ماه اول بارداري، بيشترين آسيب ناشي از مصرف الكل به جنين وارد مي‌گردد چرا كه الكل وارد بدن جنين شده و مانع از رسيدن اكسيژن و مواد مغذي كافي به جنين مي‌شود. برخي مطالعات حاكي از آن است كه مصرف الكل در پدران نيز مي‌تواند علائم مشابهي در نوزاد ايجاد كند.

براي اطلاعات بيشتر در زمينه دوران بارداري كليك كنيد.

نشانه ها و علائم سندروم جنين الكلي

تشخيص به موقع جنين الكلي، منجر به كاهش بروز اختلالات يادگيري و رفتاري در فرد مي‌شود. مشكلات ناشي از سندروم جنين الكلي در كودكان متفاوت است و شدت علائم اين بيماري مي‌تواند خفيف يا شديد باشد. اين علائم ممكن است به نابهنجاري‌هاي جسمي، معلوليت‌هاي ذهني و مشكلات رفتاري در فرد منجر شود. عواملي مانند سن بالا، مصرف سيگار يا قرار گرفتن در معرض دود سيگار و تغذيه نامناسب در مادر مي‌تواند باعث تشديد علائم شود. علائم اين سندروم در نوزاد خود را به دو صورت جسماني و رواني نشان مي‌دهند كه شامل موارد زير است.

براي آگاهي در زمينه گرايش به سيگار و تاثير دود سيگار بر نوزاد كليك كنيد.

مشكلات جسماني

• ناهماهنگي اعضاي صورت، فاصله زياد بين چشم‌ها، بيني كوچك و سربالا، لب‌هاي نازك و ديگر مشكلات جسمي
• كوتاهي قد، وزن كم و سر كوچك
• نارسايي‌هاي شنوايي و بينايي و اختلال مادرزادي در قلب

اختلالات رواني و مشكلات اجتماعي

• عقب ماندگي ذهني يا هوش پايين
• مشكلات يادگيري
• مشكل در حافظه
• اختلالات گفتاري و زبان
• صرع و تشنج
• مشكلات رفتاري
• تكانشگري و بيش فعالي از نشانه‌هاي سندروم جنين الكلي
• مشكلات در مدرسه و مهارت اجتماعي كم
• مشكل همراه شدن با ديگران و انزواي اجتماعي
• مشكلات سازگاري و تغييرات از يك كار به كار ديگر
• درك ضعيف مفهوم زمان
• عدم متمركز روي يك كار
• دشواري در برنامه ريزي يا تلاش براي دستيابي به يك هدف

براي آگاهي بيشتر در زمينه خطرات بارداري كليك كنيد.

درمان سندروم جنين الكي

هيچ درمان قطعي براي سندروم جنين الكلي وجود ندارد و عوارض بيماري تا آخر عمر باقي مي‌ماند. به همين دليل پيشگيري از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. كودكان مبتلا به جنين الكلي به دليل محدوديت‌هاي مغزي و فيزيكي، در تمام طول حيات خود نيازمند مراقبت‌هاي ويژه پزشكي، آموزشي و تربيتي بوده و تنها در صورت بهره مندي از سيستم آموزشي ويژه‌ و دريافت خدمات اجتماعي، مي‌توانند ناهنجاري‌هاي بخش رفتاري و مغزي را تا حدي بهبود بخشند. گفتار درماني نيز به اين كودكان كمك مي‌كند تا بتوانند بهتر صحبت كنند و مشكلات زباني خود را كاهش دهند. همچنين از جمله اقدامات براي كاهش نشانه‌هاي بيماري مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

• اقدامات به موقع براي يادگيري مهارت‌هاي اجتماعي
• دريافت خدمات ويژه تحصيلي مانند معلم خصوصي
• مشاوره خانواده به منظور آگاهي از نحوه برخورد مناسب با كودك
• مصرف دارو براي كاهش برخي از علائم
• دريافت مراقبت‌هاي پزشكي براي نابهنجاري‌هاي قلبي، نارسايي‌هاي ديداري و شنيداري

براي اطلاعات بيشتر در زمينه مشاوره خانواده كليك كنيد.

تاثيرات دارو درماني بر سندروم جنين الكلي

براي اين اختلال هيچ داروي خاصي وجود ندارد ولي با اين حال برخي از داروها همان طور كه ذكر شد در كاهش علائم مي‌توانند مفيد واقع شوند. به طور مثال داروهاي ضدافسردگي مي‌توانند در كاهش خلق پايين، داروهاي آرامش بخش براي درمان اضطراب و پرخاشگري، داروهاي ضد اضطراب براي درمان اضطراب و داروهايي مانند ريتالين براي كاهش بيش فعالي و تكانشگري كودكان مفيد واقع شود.

براي شناخت بيشتر در زمينه اختلالات اضطرابي كليك كنيد.

پيشگيري از سندروم جنين الكلي

با پرهيز از مصرف الكل در دوران بارداري مي‌توان از اختلال طيف الكل در جنين پيشگيري كرد. در صورتي كه خانمي اعتياد به الكل دارد بايد از پزشك خود در اين باره كمك بگيرد. مصرف الكل حتي در هفته‌هاي اول بارداري اثرات جبران ناپذيري روي جنين مي‌گذارد. اين دوران بسيار حساس است و حتي مقدار كم مصرف الكل مي‌تواند زيان بار باشد. زنان هنگامي كه قصد بارداري دارند بايد مصرف الكل را به صورت كلي قطع كنند. مشاوره ترك اعتياد براي تحقق اين هدف ضرورت دارد.

براي آگاهي بيشتر در زمينه مشاوره ترك اعتياد كليك كنيد.

پيامدهاي ناشي از سندروم جنين الكلي

كودكان مبتلا به سندرم جنين الكلي، در صورتي كه در معرض خشونت والدين و خانه قرار گيرند، با احتمال بيشتري در آينده به بزهكاري و سوء مصرف مواد روي مي‌آورند. پيامدهاي سندروم جنين الكلي به هيچ ‌وجه محدود به بدو تولد نبوده و با گذر زمان درگير مشكلات ديگري نيز مي‌شوند. از پيامدهاي اين اختلال مي‌توان به بي توجهي، اختلالات يادگيري، مشكلات در مدرسه، افت تحصيلي، ترك تحصيل، بيكاري، رفتار اجتماعي نامناسب، اختلالات رواني مانند افسردگي، اختلالات اضطرابي، اختلالات خوردن و رفتار‌هاي جنسي نامناسب اشاره كرد كه در نهايت بر سلامت جامعه نيز اثر مخرب دارد.

براي اطلاع بيشتر در زمينه افسردگي كليك كنيد.

سوالات متداول

اگر قبل از بارداري الكل مصرف كرده باشم و بعد از اينكه متوجه شدم باردارم آن را كنار گذاشتم آيا ممكن است جنينم مبتلا به سندروم جنين الكلي باشم؟

به طور كلي مصرف الكل باعث زوال عقل مي‌شود و مصرف آن براي تمامي افراد با عواقب جدي همراه است. با اين حال از آن جا كه ممكن است الكل در خون شما وجود داشته و شما دير متوجه بارداري خود شده باشيد اين احتمال وجود دارد. لازم است حتما بايد پزشك خود اين موضوع را در جريان بگذاريد.

براي آشنايي بيشتر در زمينه بارداري كليك كنيد. 

براي دريافت مشاوره در زمينه مصرف الكل و سندرم جنين الكلي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: سندروم جنين الكلي