دندان قروچه يا بروكسيزم يكي از اختلالات شايع در ميان كودكان است كه در آن كودك در حين خواب دندان‌هايش را با فشار به هم مي‌سايد. دندان قروچه كودكان چه در خواب و چه در بيداري نشانه‌اي از اضطراب و استرس‌هاي شديد است. برخي والدين زماني كه متوجه دندان قروچه در كودك خود مي‌شوند، با برخوردي نامناسب ريشه‌هاي اضطراب را در كودك گسترش داده و او را بيشتر در معرض ابتلا به ديگر اختلالات قرار مي‌دهند. اما اگر علت دندان قروچه در كودك خود را بدانيد راحت‌تر مي‌توانيد راهي براي حل آن پيدا كنيد. بنابراين پيش از آن كه شرايط را براي فرزندتان دردناك كنيد، با خواندن اين مقاله و دريافت مشاوره سلامت كودكتان را تضمين نماييد. در ادامه به بررسي علل، علائم و درمان دندان قروچه در كودكان خواهيم پرداخت پس همراه ما باشيد.. 

منبع: دندان قروچه كودكان

دندان قروچه چيست و چه علائمي دارد؟

دندان قروچه يا همان بروكسيزم وضعيتي است كه در آن فرد در حين خواب دندان‌هايش را با فشار به هم مي‌سايد. اين مشكل اغلب با علائم ديگري همچون ايجاد درد در ناحيه فك، احساس خواب‌آلودگي در طول روز، دچار شدن به مشكلات تمركز، عصبي بودن بيش از حد كودك، مشكلات گوارشي و تنفسي خود را نشان مي‌دهد.

علل دندان قروچه كودكان

از هر 10 كودك، سه تاي آن‌ها دندان قروچه (بروكسيزم) دارند، البته اكثر آن‌ها تا بزرگسالي بهبود پيدا مي‌كنند. مشخص نيست دقيقاً چه مسئله‌اي باعث دندان قروچه كودكان مي‌شود، اما در ادامه برخي از علل احتمالي را بيان كرده‌ايم.

نامنظمي دندان‌ها

اگر فرزند شما دندان‌هاي نامنظمي داشته باشد، هنگام خواب، آن‌ها به درستي روي هم قرار نمي‌گيرند همين مسئله معمولاً ريسك دچار شدن به دندان قروچه را افزايش مي‌دهد.

درد داشتن از علل دندان قروچه كودكان

دردهاي مختلفي نظير درد دندان، گوش و لثه مي‌توانند باعث اين شوند كه كودك شما در حين خواب دندان‌هاي خود را روي هم فشار داده و دندان قروچه را تجربه كند. اين مسئله معمولاً با ايجاد فشار بيشتر روي فك، دندان و لثه معمولاً به تشديد و بدتر شدن دردهاي كودك مي‌انجامد.

مشكلات روحي و رواني كودك

بارزترين و اصلي‌ترين علت دندان قروچه كودكان خصوصاً در خواب، مشكلات روحي است. كودكي كه تحت تأثير ناراحتي‌ها، گلايه‌ها، فشارهاي رواني و استرس قرار داشته باشد و نتواند به ميزان كافي احساسات خود را بيان كند، هيجاناتش را به شكل‌هاي ديگر بروز مي‌دهد. ساييدن دندان‌ها به هم در خواب، واكنشي به اين فشارهاي رواني فروخفته كودك است كه به شكل ناخودآگاه در خواب خود را نشان مي‌دهد.

براي اطلاع بيشتر در زمينه تشخيص استرس در كودكان كليك كنيد.

رفتار اشتباه والدين از علل دندان قروچه كودكان

همان‌طور كه گفته شد، رفتار پرخاشگرانه و قهري والدين باعث بروز مشكلات رواني كودك مي‌شود. والديني كه كودكان خود را نمي‌شنوند يا براي شنيدن حرف‌ها و ترس‌هاي آن‌ها وقت نمي‌گذارند، آسيب سنگيني به كودكان وارد مي‌كنند.

برخي از مشكلات جسماني ديگر

ممكن است كودك در واكنش به برخي از بيماري‌ها نظير انگل، مصرف برخي داروها و يا دچار بودن به اختلالاتي نظير فلج مغزي؛ دندان قروچه انجام دهد. معاينه توسط متخصص و انجام آزمايش‌هاي لازم وجود هرگونه مشكل جسماني دخيل در اين موضوع را مشخص مي‌كند.

پيامدهاي ناديده گرفتن دندان قروچه در كودكان 

داشتن خواب با كيفيت براي كودكان از اهميت بسزايي برخوردار است چراكه مغز آن‌ها در اين زمان رشد مي‌كند و به قابليت‌هاي بيشتري دست مي‌يابد. مواردي نظير دندان قروچه و خروپف با ايجاد اختلال در عميق شدن خواب فرد مي‌توانند ريسك ابتلا به انواع بيماري‌هاي مغزي، قلبي و عروقي را در بزرگسالي افزايش دهند.

علاوه بر اين سابيده شدن دندان‌ها در حين خواب اغلب سلامت دهان و دندان كودك را در معرض خطر قرار مي‌دهد كه لازم است براي پيشگيري از اين مشكلات با يك دندانپزشك مشورت نماييد. همچنين از آنجايي كه ممكن است دندان قروچه بازتابي از مشكلات درون رواني و اضطراب‌هاي كودك باشد ناديده گرفتن آن مي‌تواند علل رواني زيربناي آن را تشديد كرده و به مشكلاتي نظير اختلالات اضطرابي بيانجامد. 

چگونه دندان قروچه كودك را تشخيص دهيم؟

از آن جا كه خود كودك متوجه انجام دادن دندان قروچه نمي‌شود، تشخيص وجود اختلال دشوار خواهد بود. بنابراين در زمان خواب او را زير نظر گرفته و ببينيد آيا صداهاي ساييدن دندان‌ها مي‌آيد؟ از خواهر يا برادر كودك كه در اتاق باهم مي‌خوابند نيز بپرسيد. اگر فرزند شما هنگام خوردن غذا از آسيب‌هاي فك يا درد شكايت دارند مي‌تواند نشانه بروكسيزم باشد.

همچنين بررسي كنيد كه آيا كودكتان از موضوع خاصي نگران يا عصباني است؟ ارتباطات او با همسالان يا دوستانش در مهد كودك را با همكاري يك روانشناس بررسي كنيد. اگر احساسات ناراحتي و خشم با صداي دندان قروچه در خواب همراه باشد نشانه مشكلي است كه نياز به حل دارد. عوامل استرس زا به طور كلي تاثير شديدتري بر كودكان دارد. پس شما بايد راه‌هاي كاهش استرس‌هاي كودكان را را بلد باشيد و انجام دهيد.

براي شناخت بيشتر در زمينه استرس در كودكان كليك كنيد.

براي دندان قروچه چكار كنيم؟

در وهله اول همان‌طور كه گفته شد، لازم است كه والدين وضعيت روحي و رواني كودك خود را دقيقاً زير نظر بگيرند. مي‌توانيد قبل از خواب با به آغوش كشيدن و نوازش او، بخواهيد كه درباره مشكلاتش صحبت كند و مسائل دروني‌اش را با شما در ميان بگذارد. كم كردن رنجش‌ها و خشم‌هاي دروني كودك، مي‌تواند دندان قروچه را كاهش داده و يا حتي از بين ببرد. كارهايي مثل بازي با كودك، حمام آب گرم و ماساژ كودك قبل از خواب نيز مي‌تواند به اين جريان كمك كند. ما در ادامه با توضيحات بيشتري، به چند روش خانگي براي بهبود دندان قروچه كودك اشاره‌كرده‌ايم. 

ايجاد تغييراتي در برنامه غذايي براي بهبود دندان قروچه كودكان

هر روشي كه براي درمان دندان قروچه كودك به كار گرفته مي‌شود تا حد زيادي مبتني بر علل شناخته شده آن است. اگر فرزندتان دچار كرم روده شده و آزمايش انگل او مثبت باشد استفاده از غذاهاي تقويت كننده سيستم ايمني به او كمك مي‌كند تا راحت‌تر از شر اين مشكل خلاص شده و كاهش ميزان دندان قروچه را نيز تجربه كند. از همين رو مي‌توانيد مواردي نظير لبنيات پروبوتيك، سير، دارچين، زردچوبه و فلفل را در برنامه غذايي كودك خود بگنجانيد.

همراهي كردن با كودك براي انجام ورزش و فعاليت‌هاي هوازي 

ورزش با تقويت سيستم ايمني، سيستم تنفسي و كاهش اضطراب نقش بسيار مؤثري در كاهش دندان قروچه‌هاي شبانه دارد. شما مي‌توانيد در قالب يك بازي فعاليت‌هاي بدني هوازي را با فرزندتان انجام دهيد. اين كار نه تنها مشكلات او را در اين زمينه كاهش مي‌دهد بلكه به عميق‌تر شدن پيوند ميان شما و فرزندتان نيز كمك مي‌كند. 

كمك به كودك براي رفع تنش‌ها و استرس‌ها 

كودكان از ظرفيت كمتري براي پردازش استرس‌هاي روزمره برخوردارند. آن‌ها اغلب در اين شرايط با اختلالات رفتاري نظير پرخاشگري يا مشكلات جسماني نظير دل درد و دندان قروچه، اضطراب‌هاي خود را بروز مي‌دهند. به عنوان والدين لازم است كه محيط زندگي فرزندتان را بيشتر بررسي كنيد و تلاش نماييد تا هرگونه عاملي كه باعث ايجاد استرس در او مي‌شود را كاهش دهيد. كمك گرفتن از يك روانشناس كودك نيز در اين شرايط تا حد زيادي مي‌تواند به شما كمك كند.

براي آگاهي بيشتر در زمينه مشاوره كودك كليك كنيد.

ايجاد شرايط آرامش‌بخش در محيط خواب كودك 

محيطي كه فرزندتان در آن به خواب مي‌رود در كيفيت خواب او اهميت بسزايي دارد. شما مي‌توانيد با قرار دادن چراغ خواب‌هاي كودكانه در اتاق فرزندتان، روشن كردن يك موسيقي بسيار آرام و خواندن داستان‌هاي شبانه به او كمك كنيد تا با آرامش خاطر بيشتري بخوابد. آنچه بيش از هر چيز اهميت دارد نشان دادن پيوند عميق ميان خود و كودكتان است. در نتيجه انجام كارهاي ساده‌اي نظير نوازش و در آغوش كشيدن او قبل از خواب مي‌تواند تأثير بسياري در آرامش و كاهش اختلالات خواب داشته باشد. براي اطلاع از ساير اقدامات لازم جهت كاهش اضطراب كودك كليك كنيد.

اقدام بعدي چيست؟

در صورتي كه كودكتان دندان قروچه مي‌كرد، او را نزد دندانپزشك ببريد. دندانپزشك معمولاً نوعي محافظ تحت عنوان نايت گارد در اختيار شما قرار مي‌دهد كه قرار دادن آن در دهان كودك به هنگام خواب از بروز آسيب‌هاي ناشي از دندان قروچه جلوگيري مي‌نمايد.

همچنين از آن جا كه دندان قروچه يكي از نتايج استرس كودكان است، براي حل مشكل به صورت ريشه‌اي حتما به يك مشاوره كودك مراجعه كرده و مسئله را براي هميشه حل كنيد. مركز حامي هنر زندگي با كادري متخصص در زمينه كودك و نوجوان به شما خدمات مشاوره در زمينه كودكان ارائه مي‌دهد.

براي دريافت مشاوره در زمينه دندان قروچه كودكان مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: دندان قروچه كودكان