خستگي تصميم گيري چيست و و چگونه مي‌توان از آن اجتناب كرد؟ تصميم‌گيري يكي از فرايندهاي ذهني است كه ما در هر لحظه از زندگي خود با آن روبه‌رو هستيم. در واقع هر روز صبح از زماني كه چشم باز مي‌كنيم بدون اينكه آگاه باشيم تصميمات كوچك و بزرگ مختلفي را اتخاذ مي‌كنيم كه شايد برخي از آن‌ها چندان مهم نيز به نظر نيايند. مثلاً اينكه صبحانه چه چيزي بخوريم؟ چه بپوشيم؟ با چه وسيله‌اي سركار برويم و مواردي از اين قبيل. با اين حال همه اين تصميمات جزئي از كاركردهاي عالي مغز هستند و به انرژي رواني نياز دارند. حال اگر شرايط زندگي ما به گونه‌اي باشد كه هر روز با تصميمات متعارض و گوناگوني روبه‌رو باشيم اين احتمال وجود دارد كه به خستگي تصميم گيري دچار شويم. براي اينكه با اين اصطلاح بيشتر آشنا شويد تا انتهاي اين مطلب با ما همراه باشيد. 

منبع: خستگي تصميم گيري | مشكل و خستگي ناشي از تصميم گيري

خستگي تصميم گيري چيست؟

خستگي تصميم گيري به وضعيتي اطلاق مي‌شود كه در آن فرد پس از يك دوره طولاني تصميم‌گيري ديگر عملكرد سابق را ندارد و نمي‌تواند به درستي دست به انتخاب بزند. در حقيقت تصميم‌گيري‌هاي زياد در طول زمان مي‌تواند باعث شود كه پس از مدتي احساس كنيد كه ديگر نمي‌توانيد گزينه‌هاي موجود را براي خودتان سبك و سنگين كنيد و هنگام تصميم‌گيري دچار سردرگمي و ترديد بشويد.

براي مثال تحقيقاتي كه روي قاضيان پرونده‌ها انجام شده اين موضوع را به خوبي نشان مي‌دهد. اين افراد به خاطر اينكه به واسطه شغل خود دائماً در حال انتخاب و تصميم‌گيري هستند بيش از سايرين دچار اين مشكل مي‌شوند كه اين مسئله مي‌تواند قضاوت آن‌ها را نيز تحت تأثير قرار دهد.

مسئله مهمي كه در اين زمينه وجود دارد اين است كه برخلاف خستگي جسمي، خستگي تصميم گيري اغلب بدون آگاهي ما اتفاق مي‌افتد. در نتيجه بدون اينكه متوجه باشيم دچار نوعي بي‌تفاوتي يا سردرگمي شويم و تمايلي به اتخاذ تصميم جديد نداشته باشيم.

براي شناخت بيشتر در زمينه موفقيت در زندگي كليك كنيد.

ضرورت آگاهي از خستگي تصميم گيري

آگاهي از خستگي تصميم گيري مي‌تواند مزاياي بسياري براي شما به همراه داشته باشد. براي مثال اگر شما داراي شغلي نظير فروشندگي باشيد و يا طراحي يك سايت را به عهده داشته باشيد، آگاهي از خستگي تصميم گيري به شما كمك مي‌كند تا بدانيد مخاطبيان شما ظرفيت محدودي براي پردازش موضوعات مختلف در آنِ واحد دارند. در نتيجه اگر تلاش كنيد اجناس يا مطالب بسيار زيادي را همزمان در اختيار آن‌ها قرار دهيد در حقيقت با دست خود در حال پراندن مشتري‌ها هستيد چرا كه اين كار با ايجاد نوعي خستگي رواني در افراد آن‌ها را به اين سمت مي‌كشانند كه به طور كل منصرف شوند و از بين گزينه‌هاي متعدد هيچ كدام را انتخاب نكنند.

به همين خاطر لازم است كه مخاطب خود را زير حجم وسيعي از اطلاعات بمباران نكنيد. بلكه تلاش كنيد تا پله به پله به او كمك كنيد تا از بين گزينه‌هاي مختلف به انتخاب‌هاي محدودتري دست يابد. هرچقدر كه اين كار را به طور حرفه‌اي‌تري انجام دهيد، در جذب و تأثيرگذاري روي افراد نقش بيشتري خواهيد داشت.

علاوه بر اين‌ها آگاهي از خستگي تصميم گيري مي‌تواند به خودآگاهي شما نيز كمك كند تا بتوانيد علت برخي سردرگمي‌هاي خود را بهتر بفهميد و بتوانيد راحت‌تر خود را از بلاتكليفي‌هاي موجود در زندگي نجات دهيد. اگر اين بينش كمكي در جهت تغيير رفتار به شما نمي‌كند مراجعه به يك روانشناس يا يك مشاوره تلفني مي‌تواند گزينه مناسب‌تري براي حل مشكلات تصميم‌گيري شما باشد.

براي آگاهي بيشتر در زمينه مشاوره تلفني كليك كيند.

چگونه از بروز خستگي تصميم گيري اجتناب كنيم؟

راه‌هاي مختلفي وجود دارد تا شما بتوانيد از بروز خستگي تصميم گيري خود پيشگيري كرده و بتوانيد كاركرد ذهن خود را در بالاترين سطح نگه داريد. ما در ادامه به چند مورد از مهم‌ترين اين موارد اشاره كرده‌ايم.

1- اولويت‌بندي تصميمات

همان طور كه ذكر شد هرچقدر كه ما در طول زمان بيشتر در معرض تصميم‌گيري‌هاي مختلف قرار مي‌گيريم بيشتر احتمال دارد كه دچار خستگي تصميم گيري شويم. در نتيجه نبايد تصميمات مهم را دائماً به زماني دورتر موكول كنيد. به همين خاطر بهتر مي‌توان گفت افراد اغلب هنگام صبح تصميمات بهتري نسبت به شب مي‌گيرند. در نتيجه تلاش كنيد تا براي خود و كارهايتان نوعي اولويت‌بندي ايجاد كنيد و موارد مهم‌تر را زودتر زماني انجام دهيد كه انرژي ذهني بيشتري داريد.

2- فرصت دادن به خود

اگر شما نسبت به خستگي رواني و محدوديت‌هاي شناختي مغز آگاهي كافي نداشته باشيد ممكن است كه با وجود ناتواني‌هايي كه احساس مي‌كنيد اصرار داشته باشيد تا هرچه زودتر به يك تصميم برسيد تا بتوانيد به كارهايتان خاتمه ببخشيد. اما با آگاهي از اين موضوع بايد بدانيد كه هنگامي كه دچار خستگي تصميم گيري هستيد احتمال خطاي شما تا حد زيادي افزايش مي‌يابد و در نتيجه ممكن است بعدها كه انرژي ذهني خود را مجدد بازيافتيد از تصميم اكنون خود پشيمان شويد. به همين خاطر لازم است كه در اين شرايط كمي تأمل كنيد، به ذهنتان استراحت بدهيد تا بتوانيد فرصت مجددي براي خود فراهم كنيد.

3- ذخيره كردن انرژي رواني

ما در طول روز همواره در حال تصميم‌گيري هستيم اما گاهي اوقات نادانسته بيش از حد خود را درگير اين فرايند فرساينده مي‌كنيم و به نوعي مي‌توان گفت انرژي ذهني خود را هدر مي‌دهيم. براي مثال ممكن است زمان بسيار زيادي را فقط صرف اين كنيم كه مي‌خواهيم چه چيزي بپوشيم و دائماً در مورد لباس‌هاي خود درگيري ذهني داشته باشيم.

بايد بدانيم كه همين تصميمات كوچك هم مي‌توانند توانايي‌هاي شناختي ما را تحليل ببرند و كارايي مغز را كاهش دهند. به همين دليل است كه اغلب افراد موفق در جهان از لباس‌هاي ساده استفاده مي‌كنند و پيچيدگي خاصي در پوشش آن‌ها ديده نمي‌شود.

براي اطلاعات بيشتر در زمينه روش زندگي افراد موفق كليك كنيد.

4- محدود كردن گزينه‌ها

همان طور كه گفتيم تعدد گزينه‌هاي موجود مي‌تواند روي توانايي تصميم‌گيري ما تأثير گذاشته و ما را به سمت خستگي تصميم گيري سوق بدهد. به همين خاطر هنگامي كه مي‌خواهيد راجع به گزينه‌هاي بسيار زيادي فكر كنيد تلاش كنيد تا آن‌ها را بر اساس شباهت‌ها به چند دسته كوچك‌تر تقسيم كرده و هر بار توجه خود را روي يكي از دسته‌ها متمركز كنيد. پس از اينكه توانستيد يكي از دسته‌ها را برگزينيد انتخاب كردن يكي از گزينه‌ها از بين مواردي كه باقي مانده آسان‌تر خواهد شد.

5- كمك گرفتن از خدمات حرفه‌اي

ممكن است كه شما مدت زيادي مجبور بوده باشيد كه تصميمات مهمي را اتخاذ كنيد و اكنون خستگي و فرسودگي رواني زيادي را احساس كنيد. براي اينكه شدت مشكل خود را بسنجيد ببينيد كه چقدر عملكرد روزمره‌تان تحت تأثير قرار گرفته و با اختلال مواجه شده است. اگر حس مي‌كنيد كه با استفاده از راهكارهاي عمومي قادر به برطرف كردن مشكل خود نيستيد و در عين حال با آسيب‌هاي متعددي روبه‌رو هستيد مراجعه به يك روانشناس براي بهبود اوضاع سلامت روان مي‌تواند كمك شاياني به شما داشته باشد.

براي شناخت بيشتر در زمينه مشاوره حضوري كليك كنيد.

سؤالات متداول

- آيا استراحت جسماني مي‌تواند در كاهش خستگي تصميم گيري نيز تأثيرگذار باشد؟

بله. تلاش كنيد تا از فعاليت بي‌وقفه و بدون استراحت بپرهيزيد و زماني از روز را به استراحت اختصاص دهيد. اما همزمان كه به جسمتان فرصت مي‌دهيد لازم است كه ذهنتان را نيز آزاد بگذاريد و براي مدتي هرگونه فعاليت شناختي را كنار بگذاريد.

- چرا برخي افراد به سرعت تصميم مي‌گيرند و از بابت عواقب آن نيز دچار نگراني خاصي نمي‌شوند؟

اين افراد اغلب شخصيت‌هاي تكانشگر هستند. تكانشگري يكي از صفات زيستي و پايدار شخصيت است كه باعث مي‌شود برخي افراد قدرت دورانديشي پايين‌تري داشته باشند و تحمل كمتري براي اتخاذ تصميمات به خرج دهند. افراد تكانشگر اغلب با تصميمات اشتباه زيادي در زندگي خود مواجه مي‌شوند و آسيب‌هاي زيادي را در اين باره تجربه مي‌كنند.

براي دريافت مشاوره در زمينه خستگي تصميم گيري مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: خستگي تصميم گيري | مشكل و خستگي ناشي از تصميم گيري