بسياري از كساني كه در موقعيت‌هاي استرس زا قرار دارند، عوارض استرس و فشار عصبي را ناديده گرفته و بعد از مدتي با مشكلاتي كه در حقيقت ناشي از استرس مي‌باشد، دست و پنجه نرم مي‌كنند. وجود كمي استرس در زندگي هر كس لازم است اما نياز به كنترل دارد. به همين دليل روش‌هاي درمان اضطراب و استرس بيشتر به فرد ياد مي‌دهند كه چگونه استرس‌ها را مديريت نمايد. در صورتي كه فرد نتواند بر استرس‌هاي خود غلبه كند به مرور با عوارض جسمي و رواني مختلفي در كوتاه مدت و بلند مدت مواجه مي‌شود كه مي‌تواند سلامت او را به خطر بياندازد. بهره بردن از مشاوره روانشناسي به فرد كمك خواهد كرد تا متناسب با شرايط فرد بهترين رويكرد درماني انتخاب گردد. اگر شما نيز در زندگي خود استرس‌هاي زيادي را تحمل مي‌كنيد، با خواندن اين مطلب مي‌توانيد به تاثير آن بر ابعاد مختلف زندگي‌تان پي ببريد.

منبع: عوارض استرس

استرس يا فشار عصبي چيست؟

استرس در واقع پاسخي است كه بدن در برابر شرايطي كه آسيب زا تشخيص داده مي‌شود از خود نشان مي‌دهد. اين شرايط مي‌تواند واقعا آسيب رسان بوده يا لااقل ادراك ما از آن‌ها اينگونه باشد. وقتي شما احساس تهديد مي‌كنيد، بدنتان از طريق ترشح هورمون‌هايي نظير كورتيزول واكنش شيميايي از خود نشان مي‌دهد. در كنار واكنش‌هاي شيميايي بدن دچار مجموعه تغييراتي مي‌شود كه به آن‌ها واكنش جنگ و گريز مي‌گويند. اين تغييرات به شما اجازه مي‌دهند به گونه‌اي عمل كنيد كه از آسيب‌هاي احتمالي مصون بمانيد. 

براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد هورمون كوتيزول كليك كنيد. 

براي مثال در جريان اين واكنش ضربان قلب تان افزايش مي‌يابد، سرعت تنفستان بيشتر مي‌شود، عضلاتتان منقبض و فشار خونتان افزايش مي‌يابد. همه‌ اين علائم نشانه‌اي از اين است كه شما آماده عمل كردن هستيد تا از آسيب احتمالي جلوگيري كنيد. با دريافت مشاوره كنترل استرس ‌مي‌توانيد از شديدتر شدن نشانه‌ها جلوگيري كنيد.

براي آگاهي درباره روند دريافت مشاوره كنترل استرس كليك كنيد.

عوارض استرس و فشار عصبي در كوتاه مدت

استرس مي‌تواند تمام ابعاد زندگي شما را تحت تاثير قرار دهد. اين ابعاد، وضعيت هيجاني، رفتاري، توانايي تفكر و سلامت جسماني شما را شامل مي‌شود. در واقع در شرايط استرس زا هيچ يك از بخش‌هاي بدن شما در امان نيست. اما با همۀ اين تفاسير از آن جايي كه حتي كنترل استرس در هر فردي تفاوت دارد، علائم استرس نيز به شكل‌هاي مختلف بروز پيدا مي‌كند. با توجه عامل استرس زا و شدت استرس پيامدهاي آن نيز متفاوت خواهد بود. در ادامه در چهار بعد عوارض استرس را بررسي كرده‌ايم.

براي آشنايي بيشتر درباره كنترل استرس كليك كنيد.

عوارض استرس بر هيجان

در شرايط استرس زا فرد نسبت به محرك‌ها حساس‌تر شده و دچار آشفتگي و تغييرات خلقي مي‌شود. در چنين شرايطي كنترل از دست فرد خارج شده و بيشتر بدون فكر واكنش نشان مي‌دهد. فشار عصبي به نوعي مانع از تفكر منطقي مي‌شود و به عبارت ديگر به شدت يافتن هيجانات دامن مي‌زند. 

عوارض استرس بر بدن

استرس زياد براي بدن نيز خطراتي به همراه دارد، هر چه بدن بيشتر تحت تاثير استرس قرار داشته باشد آسيب‌ها شديدتر خواهد بود. سردرد، كمبود انرژي، ناراحتي معده، بي خوابي، كاهش توانايي جنسي، لرزش و... از جمله عوارض جسماني استرس مي‌باشند.

عوارض استرس بر تفكر

استرس و فشار عصبي بر نحوۀ تفكر افراد نيز اثر منفي مي‌گذارد. به علائمي كه مربوط به طرز تفكر افراد است علائم شناختي مي‌گويند. از جمله علائم شناختي مرتبط با تجربه استرس مي‌توان به موارد زير اشاره كرد كه در بيشتر موارد مي‌توان با تمرين‌هاي ذهن آگاهي درمان كرد.

- نگراني دائمي درمورد مسائل مختلف

- فراموشكاري و ناتواني در نظم دادن به امور مختلف

- وجود مشكلاتي در تمركز

- توانايي قضاوت ضعيف

- بدبيني يا در واقع ديدن نيمه خالي ليوان

براي آگاهي بيشتر درباره تاثيرات ذهن آگاهي بر كاهش استرس كليك كنيد.

عوارض استرس بر رفتار

استرس بر نحوۀ واكنش افراد به مسائل مختلف نيز تاثير مي‌گذارد، هر فردي در شرايط استرس زا واكنشي متفاوتي نشان مي‌دهد، زماني كه اين رفتارها تبديل به عادت شوند مي‌توانند آسيب‌هاي جدي تري براي فرد به بار بياورند. برخي از اين رفتارهاي آسيب زا شامل موارد زير هستند.

- ايجاد تغييراتي در اشتها، در برخي به صورت اشتهاي كم و در برخي ديگر به صورت اشتهاي زياد

- به تعويق انداختن كارها و اجتناب از مسئوليت پذيري

- افزايش مصرف سيگار، الكل و مواد مخدر

- بروز رفتارهاي عصبي مانند ناخن جويدن، بي قراري و قدم زدن هاي زياد

براي آگاهي درباره علائم استرس و اضطراب كليك كنيد.

عوارض استرس و فشار عصبي در دراز مدت

وجود مقداري استرس در زندگي روزمره چيزي نيست كه شما بخواهيد نگران آن باشيد، اما استرس پايدار و مزمن مي‌تواند به مشكلات جدي در سلامت شما بيانجامد يا در بعضي موارد باعث تشديد آن‌ها شود. در ادامه به برخي از اين مشكلات اشاره خواهيم كرد.

بروز دردهاي شكمي و مشكلات گوارشي 

سيستم گوارش انسان داراي دستگاه عصبي مخصوص به خود است كه به هورمون‌هاي استرس پاسخ مي‌دهد. اين سيستم هنگام مواجهه با استرس، بيشتر خون را به سمت عضلات انتهايي هدايت مي‌كند تا ما انرژي بيشتري براي مقابله با تهديدها داشته باشيم اما همين امر در دراز مدت باعث نارسايي بيش از حد خون به معده شده و در نتيجه مي‌تواند به بروز دردهاي شكمي و معده درد عصبي بيانجامد. 

براي آگاهي بيشتر در مورد اضطراب و دردهاي شكمي كليك كنيد. 

دچار شدن به دردهاي مفصلي 

جالب است بدانيد تجربه استرس زياد مي‌تواند حتي روي مفاصل و استخوان‌هاي شما نيز تاثير بگذارد و منجر به بروز دردهايي در اين نواحي بشود. نحوه تاثيرگذاري استرس بر مفاصل معمولا از طريق هورمون كورتيزول و ايجاد التهاب در نواحي مختلف است. هم چنين حركاتي كه ما در حين تجربه استرس‌هاي روزمره از خود نشان مي‌دهيم نيز مي‌توانند در اين زمينه تاثير بسزايي داشته باشند. براي مثال اگر شما عادت داشته باشيد در مواقع اضطراب دائما پاهاي خود را تكان دهيد يا بدن خود را در يك حالت منقبض و پرتنش نگه داريد مسلما به مرور زمان اين حركات منجر به آسيب‌هاي كوچك و بزرگي براي شما خواهند شد. 

براي آگاهي بيشتر در مورد اضطراب و دردهاي مفصلي كليك كنيد. 

افزايش فشار خون و مشكلات قلبي و عروقي 

قرار داشتن تحت فشار و استرس زياد پاسخ جنگ و گريز بدن را فعال مي‌كند. در اين شرايط بدن تلاش مي‌كند در حالت آماده باش قرار بگيرد تا هرگونه تهديدي را كنار بزند. همين امر باعث مي‌شود كه ضربان قلب تندتر شده، فشار خون بالا برود و ريتم تنفس نيز افزايش پيدا كند. قرار داشتن در اين وضعيت به طور طولاني مدت مي‌تواند باعث بروز مشكلات مرتبط با فشار خون شود و اختلالات پايداري را در دستگاه قلب و عرق به بار بياورد. 

براي كسب شناخت بيشتر در مورد فشارخون بالا و عوارض آن كليك كنيد 

بروز چاقي يا لاغري مفرط

در شرايط استرس زا تمايل انسان به خوردن غذاهاي مضر نظير غذاهاي پرچرب، قندي يا شور بيشتر مي‌شود همين امر در بلندمدت زمينه ساز بروز چاقي مي‌شود. همچنين هورمون استرس با جلوگيري از تجزيه گلوكز مي‌تواند در كنار چاقي به بروز مشكلاتي نظير ديابت نيز بيانجامد. از طرف ديگر برخي افراد در شرايط استرس زا به طور كل اشتهاي خود را از دست مي‌دهند و نمي‌توانند رژيم غذايي سالمي را دنبال نمايند همين امر مي‌تواند وضعيت معكوسي را به بار آورده و باعث شود كه كاهش وزن چشمگير اتفاق بيافتد. 

دچار شدن به مشكلات خواب 

دچار شدن به مشكلات خواب يكي از عوارض بسيار رايج تجربه استرس مفرط است. بسياري از افراد در اثر اضطراب‌هاي روزمره دچار بي خوابي مي‌شوند و يا در طول خواب مشكلاتي نظير كابوس، وحشت شبانه و دندان قروچه را تجربه مي‌كنند. البته دندان قروچه در دوران كودكي بيشتر اتفاق مي‌افتد. با اين حال برخي بزرگسالان نيز ممكن است از اين موضوع رنج ببرند كه بهبود اين وضعيت نيازمند مداخلات روان شناختي و دريافت ابزارهايي نظير نايت گارد براي محافظت از دندان‌ها است.

براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد دندان قروچه بزرگسالان كليك كنيد. 

درگيري با ريزش مو و ساير مشكلات پوستي 

ريزش مو و دچار شدن به مشكلات پوستي نظير اگزما يكي ديگر از عوارض ناخوشايندي است كه ممكن است در پي فشار عصبي و استرس زياد به وجود بيايد. براي مثال برخي افراد متوجه سبكي از ريزش مو تحت عنوان ريزش موي سكه‌اي مي‌شوند. در اين حالت در كف سر چيزي اندازه يك سكه خالي مي‌شود. ريزش مو تحت استرس تنها به موي سر محدود نمي‌شود بلكه در نواحي ابرو و مژه‌ها نيز ممكن است اتفاق بيافتد.

البته اين مسئله در برخي موارد به علت اختلالي به نام وسواس موكني يا همان تريكوتيلومانيا بروز مي‌يابد. در اين شرايط فرد به دليل استرس‌هاي موجود براي كندن موي خود احساس تنش مي‌كند و پس از انجام اين كار نوعي آسودگي موقتي را تجربه مي‌نمايد. در واقع در اين موقعيت ريزش مو نه به طور خود به خود بلكه تحت تاثير كندن فعال اتفاق مي‌افتد. 

براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد ريزش سكه اي مو كليك كنيد. 

بروز اختلالات گفتاري 

تجربه استرس‌هاي شديد به خصوص در دوران كودكي مي‌تواند در فرايندهايي نظير فصاحت كلام مداخله كرده و باعث شود كه فرد به مشكلاتي نظير لكنت زبان دچار شد. اگر لكنت زبان و ريشه‌هاي رواني ايجاد كننده آن به موقع تحت درمان قرار نگيرند ممكن است نارسايي‌هاي گفتاري تا بزرگسالي همراه فرد باقي مانده و منجر به شكل گيري آسيب‌هاي بيشتري نظير گوشه گيري، كاهش اعتماد به نفس يا اضطراب اجتماعي شوند. البته ادامه يافتن لكنت تا بزرگسالي به معناي قابل درمان نبودن آن در اين شرايط نيست. شما حتي در بزرگسالي نيز با كمك گرفتن از يك روانشناس متخصص و گفتاردرمانگر حرفه‌اي مي‌تواند به مشكل خود غلبه كنيد. 

براي آشنايي با روش هاي درمان لكنت زبان در بزرگسالان كليك كنيد. 

افزايش آسيب پذيري در برابر اختلالات رواني 

تجربه تنش و استرس زياد يكي از عوامل خطر بسيار مهم براي ابتلا به انواع اختلالات روان شناختي است. براي مثال مشكلاتي نظير افسردگي، اضطراب فراگير يا اختلال استرس پس از سانحه تا حد بسيار زيادي با تجربه استرس‌هاي شديد يا مزمن ارتباط دارند. در نتيجه بسيار اهميت دارد كه در شرايط پرفشار اقدامات خودمراقبتي بيشتري در زمينه حفظ سلامت روان از خود به عمل بياوريد و اگر احساس مي‌كنيد تحمل اوضاع برايتان بسيار مشكل شده مي‌توانيد از يك متخصص در حيطه سلامت روان نظير روانشناس يا روان پزشك كمك بگيريد. 

با استرس و فشار عصبي چه بايد كرد؟

استرس مساله‌اي است كه در زندگي همه انسان‌ها وجود دارد. اما آنچه كه بسيار اهميت دارد اين است كه شما چگونه اين استرس‌ها را مديريت كنيد. يكي از بهترين كارهايي كه مي‌توانيد براي اين مشكل انجام دهيد اين است كه علائم استرس را بشناسيد و با آن‌ها مواجه شويد. مراجعه به موقع به مشاوره روانشناسي مي‌تواند از بسياري از آثار منفي دراز مدت استرس پيشگيري كند. در نتيجه اگر احساس مي‌كنيد كه در مديريت استرس‌ها و اضطراب‌هاي روزمرۀ خود با مشكل مواجه شده‌ايد حتما براي درمان استرس از كمك حرفه‌اي يك متخصص بهره بگيريد. ما نيز به نوبه خود در مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي شرايطي را براي شما فرآهم آورده‌ايم تا بتوانيد با بهترين مشاوران ما در هر ساعت از شبانه روز در ارتباط باشيد.

براي اطلاع بيشتر درباره روند درمان استرس و درمان اضطراب كليك كنيد.

سوالات متداول 

- استرس در دوران بارداري چه تاثيري بر جنين مي‌گذارد؟

تجربه تنش و استرس در دوران بارداري مي‌تواند رشد و تكامل كودك را تحت تاثير قرار داده و در موارد شديد به مشكلاتي نظير زايمان زودرس، به دنيا آمدن نوزاد با وزن كم يا سقط جنين بيانجامد. از همين رو بسيار اهميت دارد كه قبل از به تصميم گيري براي بچه دار شدن علاوه بر تلاش براي ارزيابي وضعيت جسماني وضعيت روحي خود را نيز به كمك يك متخصص ارزيابي كنيد و براي مقابله با استرس‌هاي دوران حاملگي آماده باشيد. 

براي آگاهي بيشتر در مورد ساير تاثيرات استرس در دوران بارداري كليك كنيد. 

- آيا استرس مي‌تواند نشانه‌اي از يك مشكل جسماني باشد؟ 

بله براي مثال در شرايطي نظير پركاري غده تيروئيد علائمي نظير افزايش ضربان قلب، تند شدن ريتم تنفس و بي قراري بروز مي‌يابند كه ممكن است با استرس اشتباه گرفته شوند. اگر بدون هيچ دليل بيروني دچار علائم استرس مي‌شويد قبل از هرچيز به يك پزشك مراجعه نماييد تا وضعيت جسمانيتان را مورد ارزيابي قرار دهد. 

براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد پركاري تيروئيد كليك كنيد. 

- آيا استرس مي تواند تاثير جدي بر پيشرفت بيماري‌هاي مزمن بگذارد؟ 

بله. از آنجايي كه استرس مزمن سيستم ايمني را تضعيف مي‌كند در روند بهبودي بيماري‌هاي مزمن يا جدي حتما بايد تحت كنترل قرار بگيرد. از همين رو در فرايند مبارزه با بيماري‌هايي نظير سرطان همواره متخصصان سلامت روان نيز نقش مهمي ايفا مي‌كنند تا فرد بتواند تعادل روحي خود را حفظ كرده و از عوارض استرس و فشار عصبي در امان بماند. 

براي آشنايي بيشتر در زمينه مبارزه با بيماري سرطان كليك كنيد. 

براي دريافت مشاوره در زمينه خطرات استرس و فشار عصبي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: عوارض استرس