ضد افسردگي هاي سه حلقه اي از اولين داروهايي هستند كه براي درمان افسردگي تجويز مي‌شدند. افسردگي يكي از اختلالات شايعي ست كه بسياري از افراد آن را در زندگي خود تجربه مي‌كنند. اختلال افسرگي بايد به سرعت تشخيص داده شده و درمان شود تا از بروز عواقب بيشتر جلوگيري گردد. يكي از راه‌هاي درمان اختلال افسردگي دارو درماني است كه روند بهبودي را تسريع مي‌كند. از داروهاي ضد افسردگي سه حلقه اي براي درمان افسردگي اساسي، افسرده خويي، اختلالات اضطرابي، اختلال وسواس فكري-عملي، مشكلات خواب، اعتياد، اختلال خوردن و... نيز استفاده مي‌شود. البته اين گروه داروها عوارض زيادي نيز به همراه دارد و به همين خاطر است كه شناخت درمان‌هاي غير دارويي افسردگي اهميت زيادي دارد. در ادامه اين مقاله به بررسي ضد افسردگي هاي سه حلقه اي، فوايد درماني و عوارض آن‌ها مي‌پردازيم پس همراه ما باشيد. 

منبع: ضدافسردگي هاي سه حلقه اي

ضد افسردگي هاي سه حلقه اي كدامند؟ 

ضد افسردگي هاي سه حلقه اي به همراه مهاركننده‌هاي مونوآمين اكسيداز (MAOI)، جزء داروهاي ضد افسردگي كلاسيك به شمار مي‌روند. مهم‌ترين فايده اين نوع از ضد افسردگي‌ها، درمان يا كاهش علائم افسردگي است ولي براي درمان فوبيا، اختلالات اضطرابي، اختلال وسواس جبري، اختلالات خوردن و درمان زود انزالي نيز به كار مي‌روند. از انواع اين داروها مي‌توان به ايمي پرامين، دسيپرامين، آمي تريپتيلين و نورتريپتيلين و... اشاره كرد.

براي شناخت بيشتر درباره دسيپرامين ، آمي تريپتيلين و نورتريپتيلين كليك كينيد.

مكانيسم اثر  ضد افسردگي هاي سه حلقه اي

داروهاي ضد افسردگي (TCA)، مانع از بازجذب سروتونين و نوراپي نفرين شده و از اين طريق در بهبود افسردگي موثر واقع مي‌شوند. البته اين داروهاي ضد افسردگي، به صورت ثانويه انتقال دهنده‌هاي عصبي هيستامين و اپي نفرين را نيز بلاك مي‌كنند. براي شناخت بيشتر درباره افسردگي و داروهاي ضد افسردگي كليك كنيد.

عوارض جانبي ضد افسردگي هاي سه حلقه اي

داروهاي ضد افسردگي سه حلقه اي، خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي-عروقي را افزايش مي‌دهند. از مهمترين عوارض جانبي آن‌ها مي‌توان به افزايش فشار خون، اضافه وزن و ديابت اشاره كرد كه همگي از عوامل خطرساز بيماري‌هاي قلبي عروقي مي‌باشند. همچنين باعث خواب آلودگي، خشكي دهان و تاري ديد نيز مي‌شوند. استفاده از اين داروها زماني كه داروهاي ديگر جوابگو نيستند، مي‌تواند مفيد واقع شود.

يكي ديگر از مهمترين عوارض استفاده از داروهاي ضد افسردگي سه حلقه اي كاهش ميل جنسي و تاخير در رسيدن به اوج لذت جنسي است كه با استفاده از داروي بوپروپيون مي‌توان به بهبود آن كمك كرد. همچنين با داروهاي ضد افسردگي مي‌توان به درمان زود انزالي نيز پرداخت. داروهاي جديدي مانند بازدارنده هاي انتخابي افزايش دهنده سروتونين كه امروزه جايگزين ضدافسردگي هاي سه حلقه اي شده‌اند، عوارض جانبي كمتري به همراه دارند. به منظور جلوگيري از اضافه وزن و خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي، لازم است وزن خود را با انجام فعاليت‌هاي بدني مناسب كنترل كرده و از استعمال سيگار و دخانيات بپرهيزيد.

براي اطلاع بيشتر درباره كاهش ميل جنسي و درمان زود انزالي كليك كنيد.

ساير كاربردهاي باليني داروهاي ضد افسردگي سه حلقه اي 

همان طور كه گفته شد اين داروها علاوه بر كاهش علائم افسردگي در جهت درمان ساير وضعيت‌هاي روان شناختي نيز به كار مي‌روند. علاوه بر اين‌ها از ضد افسردگي هاي سه حلقه اي براي بهبود برخي وضعيت‌هاي عصب شناختي نيز استفاده مي‌شود كه از جمله آن‌ها مي‌توان به ميگرن، اختلال درد مزمن و درد نوروپاتيك اشاره كرد.

براي اطلاع درباره علائم افسردگي كليك كنيد.

مصرف بيش از حد ضد افسردگي هاي سه حلقه اي

داروهاي ضد افسردگي سه حلقه اي حتما بايد طبق تجويز و نظارت پزشك مصرف شوند. استفاده از اين داروها در دوزهاي بالا مي‌تواند براي افراد دردسرساز شده و عوارض خطرناكي را به بار بياورد. از جمله عوارض بيش مصرفي سه حلقه اي ها مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

• احساس سرآسيسمگي و بي قراري
• تحريك پذيري و افزايش حساسيت رواني
• دچار شدن به علائم روان پريشي نظير هذيان
• تضعيف تنسي و بروز مشكلاتي در گردش خون
• افزايش دماي بدن و هيپرپيركسي
• بروز اختلالاتي در هدايت قلبي و تجربه آريتمي شديد
• بروز تشنج
• كاهش يافتن سطح هوشياري و رفتن به كما

داروهاي سه حلقه اي و بروز سندروم سروتونين 

همان طور كه گفته شد ضد افسردگي هاي سه حلقه اي با مهار بازجذب سروتونين باعث بالا رفتن سطح اين ماده شيميايي در سيستم عصبي مي‌شوند كه اين امر در بهبود وضعيت خلقي بيمار اثرگذار خواهد بود. با اين حال افزايش بيش از حد و ناگهاني سروتونين خطرناك بوده و مي‌تواند منجر به سندروم مرگ باري شود كه به آن سندروم سروتونين مي‌گويند. اين مشكل اغلب در مصرف هم زمان داروهاي ضد افسردگي با مواد مخدر شادي آور نظير ترامادول بروز پيدا مي‌كند. از جمله مهم ترين علائم سندروم سروتونين بايد به سفتي عضلات، ناپايداري قلبي، تحريك بيش از حد سيستم عصبي مركزي، هيپرترمي و تشنج اشاره كرد. در صورت بروز اين علائم لازم است كه حتما فرد به اورژانس برده شده و فوريت هاي پزشكي لازم را دريافت نمايد.

براي شناخت بيشتر درباره سروتونين كليك كنيد.

سخن آخر

داروهاي ضد افسردگي (TCA)، روند بهبودي را سرعت مي‌بخشند و نسبتا ارزان هستند ولي همان طور كه توضيح داديم اين داروها عوارض زيادي به همراه دارند. با مشاوره افسردگي مي‌توانيد از روش‌هاي درمان غيردارويي افسردگي بهره بگيريد. مزيت اين روش‌ها، افزايش توانايي‌هاي شناختي ماندگار، بهزيستي رواني و سازگاري بيشتر است بدون اينكه عوارضي به همراه داشته باشند. توجه داشته باشيد كه مشاوره افسردگي بايد حتما زير نظر يك مركز معتبر و داراي نظام روانشناسي انجام پذيرد. ما به شما مركز مشاوره حامي هنر زندگي را پيشنهاد مي‌كنيم.

ما در اين مركز شرايطي را براي شما فرآهم آورده‌ايم تا بتوانيد از هر كجاي كشور با مشاوران ما به صورت تلفني و حضوري در ارتباط باشيد. اين مركز به شما تضمين خواهد داد تا در كمترين زمان ممكن به درمان مشكلات و مسائل خود بپردازيد. همچنين در صورتي كه در اطرافيان شما كسي از اين اختلال رنج مي‌برد با دريافت راهكارها و روش‌هاي گوناگون به درمان او كمك نماييد.

براي اطلاع درباره روند دريافت مشاوره افسردگي و درمان افسردگي كليك كنيد.

سوالات متداول 

- داروهاي ضد افسردگي سه حلقه اي در درمان چه اختلالاتي مي‌توانند مفيد باشند؟

در كنار افسردگي براي درمان فوبيا، اختلالات اضطرابي، اختلال وسواس جبري و اختلالات خوردن نيز به كار مي‌روند. در واقع افرادي كه از اين اختلالات رنج مي‌برند ممكن است براي كاهش برخي از علائم بيماري خود به مصرف ضد افسردگي ها روي آورند. براي آشنايي بيشتر با اختلالات اضطرابي و وسواس فكري عملي كليك كنيد.

براي آگاهي بيشتر درباره اختلالات خوردن و درمان فوبيا كليك كنيد.

- آيا ضد افسردگي هاي سه حلقه اي اعتياد آور هستند؟ 

خير برخلاف باورهاي عمومي در مورد داروهاي ضدافسردگي آن‌ها اعتياد آور نيستند و مصرف آن‌ها تحت نظارت پزشك مشكلي ندارد. با اين حال به دليل عوارض جانبي خاصي كه دارند بايد از مصرف سرخود يا قطع ناگهاني آن‌ها بپرهيزيد و قبل از ايجاد هرگونه تغيير در برنامه مصرف دارويي خود موضوع را با پزشك در ميان بگذاريد.

- من يك هفته است كه داروي ايمي پرامين مصرف مي كنم اما دارو هيچ تاثيري در بهبود وضعيت من نداشته است. آيا ممكن است داروهاي ضد افسردگي براي برخي افراد بي اثر باشند؟ 

براي مشاهده اثرات درماني داروهاي ضد افسردگي بايد صبور باشيد چرا كه ممكن است 2 الي 4 هفته طول بكشد تا اثرات دارو نمايان شوند. در نتيجه لازم است به مصرف داروي خود ادامه دهيد. هم چنين توجه داشته باشيد كه داروها تنها بخشي از فرايند درمان بوده اما به تنهايي كافي نيستند. بيشترين اثرات درماني زماني حاصل مي شود كه دارو درماني در كنار روان درماني قرار بگيرد. در نتيجه لازم است از يك روانشناس نيز در كنار روان پزشك كمك بگيريد.

براي آشنايي با داروي ايمي پرامين و درمان غير دارويي افسردگي كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه ضد افسردگي هاي سه حلقه اي و  درمان افسردگي اساسي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: ضدافسردگي هاي سه حلقه اي