دليريوم يا روان آشفتگي يكي از اختلالات رواني و عصبي است كه باعث سردرگمي و گيجي بيمار مي‌‌گردد. در واقع اين بيماري با كاهش شديد هوشياري همراه است و بيمار دچار مشكلاتي مثل فراموشي موقتي، عدم توجه، هذيان، توهم، مشكل در خوابيدن و غيره مي‌شود. كهولت سن، ترك الكل و مواد مخدر، آسيب مغزي و استرس شديد از شايع‌ترين علت‌هاي ابتلا به دليريوم مي‌باشند. با اين حال دليريوم يك اختلال موقتي است و بيش از يك ماه طول نمي‌كشد و لازم است با توجه به علائم، فرد براي درمان اقدام نمايد. پس از تشخيص علت، دليريوم با دارودرماني و روان درماني بهبود پيدا مي‌كند. در ادامه مقاله به بررسي كامل اختلال دليريوم يا روان آشفتگي مي‌پردازيم پس تا انتها همراه ما باشيد.

منبع: دليريوم چيست

دليريوم يا روان آشفتگي

دليريوم يك اختلال عصبي شناختي است كه پس از تغييرات ناگهاني ناشي از عوامل مختلف در مغز، فرد دچار آشفتگي و سردرگمي مي‌شود و هشياري خود را تا حد زيادي از دست مي‌دهد. دليريوم ممكن است با توهم و هذيان همراه باشد. به طور كلي اين بيماري يك اختلال گذرا و موقتي است و زماني كه علت اوليه حذف شود، فرد به سرعت بهبود پيدا مي‌كند. طول اين بيماري كوتاه است و از يك روز تا يك ماه طول مي‌كشد.

براي آشنايي بيشتر درباره اختلالات عصبي شناختي كليك كنيد.

نشانه ها و علائم دليريوم

دليريوم بر فرايندهاي مغزي، احساسات، هيجانات و كنترل عضلات بدن تاثير مي‌گذارد. علائمي كه در اين بيماري ديده مي‌شوند به شرح زير مي‌باشد.

1- كاهش آگاهي نسبت به محيط اطراف (عدم تشخيص زمان و مكان)

2- عدم توجه و تمركز

3- سردرگمي

4- هذيان و باورهاي غير منطقي

5- كاهش حافظه

6- اختلال در فرآيند تفكر

7- اختلال در خواب و بيداري

8- تحريك‌ پذيري

9- اضطراب و خلق بالا

10- عدم وضوح در صحبت كردن

11- عدم كنترل عضلات (انجام بي اختيار حركات بدني)

12- اضطراب و نگراني

13- افسردگي

14- خونسردي بيش از حد

15- خوشحالي بيش از حد

توجه: مهم ترين نشانه دليريوم اين است كه اين اختلال بيش از يك ماه طول نمي‌كشد و نشانه‌هاي بيماري تشابه زيادي با اختلالات هذياني دارند. براي آشنايي بيشتر با اختلالات هذياني كليك كنيد.

انواع دليريوم يا روان آشفتگي

دليريوم، شدت و ويژگي‌هاي متفاوتي دارد كه متناسب با آن‌ها دسته بندي مي‌شوند. طبقات دليريوم به شرح زير مي‌باشد.

روان آشفتگي شديد هايپو اكتيو

اين نوع دليريوم، شايع ترين نوع آن است كه در آن بيمار بيشتر تمايل به خوابيدن دارد، از انجام وظايف روزانه باز مانده و از خود ناسازگاري نشان مي‌دهد. در اين نوع دليريوم ممكن است بيمار كارهاي معمولي مثل غذا خوردن را نيز فراموش كند. ديگر نشانه‌ها شامل عدم فعاليت يا كاهش فعاليت حركتي، كندي، خواب آلودگي غيرطبيعي يا خيره شدن و گيجي مي‌باشد.

روان آشفتگي شديد هايپر اكتيو

در اين نوع دليريوم بيمار دچار ناسازگاري و رفتارهاي هشدار دهنده شديد مي‌شود. روان آشفتگي هايپراكتيو به سادگي قابل تشخيص است و با نشانه‌هايي مثل بيقراري (قدم زدن)، تحريك، تغييرات خلقي سريع يا توهمات و امتناع از همكاري با مراقب تشخيص داده مي‌شود.

روان آشفتگي تركيبي

برخي از بيماران تركيبي از دليريوم هايپراكتيو و هايپواكتيو دارند كه حالت بيمار بين اين دو نوع نوسان دارد. حال بيمار به سرعت از حالت هيواكتيو به هاپراكتيو جابه جا مي‌شود. همچنين گاه نشانه‌هاي دمانس و دليريوم به قدري مشابه يكديگر است كه نمي‌توان آن‌ها را از يكديگر تفكيك كرد. براي اطلاعات بيشتر درباره دمانس كليك كنيد.

دلايل ابتلا به اختلال دليريوم

زماني كه فرد دچار دليريوم مي‌شود، در واقع سوخت و ساز مغز متفاوت از حالت طبيعي عمل مي‌كند. عملكرد غير طبيعي مغز در اثر عوامل متعددي اتفاق مي‌افتد كه اين عوامل به شرح زير مي‌باشند.

_ بيماري‌هاي جسمي مثل عفونت‌ها و التهاب‌ها (مثلا پنوموني)

_ مصرف مواد مخدر مثل تركيب مواد افيوني و كوكائين

_ ترك الكل، خوردن و نوشيدن مواد سمي

_ آسيب و صدمات مغزي

_ محروميت از خواب

_ عدم تعادل متابوليسمي مانند كمبود كلسيم 

_ عفونت دستگاه ادراري، ذات الريه يا آنفولانزا

_ مصرف بيش از حد داروها (مثلا داروي فشارخون)

_ بيماري‌هاي قلبي و عروقي

_ بيماري‌هاي مربوط به دستگاه عصبي مركزي مثل صرع

_ تغذيه نامناسب

داروهايي كه در بروز دليريوم نقش دارند

گاهي مصرف برخي از داروها مي‌تواند باعث دليريوم در فرد شود و مشكلاتي را براي او به وجود آورد. اين داروها موارد زير را دربر مي‌گيرد.

_ داروهاي مسكن

_ داروهاي خواب آور

_ داروهاي آسم 

_ داروهاي بيماري پاركينسون

_ داروهاي استروئيدي

_ داروهاي درمان اسپاسم يا تشنج

_ داروهاي ضد حساسيت 

چه افرادي بيشتر در معرض مبتلا شدن به دليريوم هستند؟

همانطور كه بيان شد روان آشفتگي يكي از انواع اختلالات رواني ست كه ممكن است در هر فردي و در هر سني بروز پيدا كند. اما برخي از افراد بيشتر در معرض خطر مبتلا شدن به اين بيماري قرار دارند.

_ افراد كهنسال، كساني كه بالاي 65 سال سن دارند.

_ افرادي كه در معرض يك آسيب شديد مغزي قرار گرفته‌اند و يا جراحي شده‌اند.

_ افرادي كه مواد مخدر و يا الكل را ترك كرده‌اند.

_ افرادي كه استرس‌هاي بسيار شديدي را تجربه مي‌كنند.

براي آگاهي بيشتر درباره اختلالات رواني كليك كنيد.

درمان دليريوم چيست ؟

درمان دليريوم وابسته به تشخيص علت آن است. در برخي از بيماران تشخيص داده مي‌شود كه دارو مصرف كنند و در برخي از بيماران تشخيص اين است كه داروي خاصي را قطع كنند. براي درمان دليريوم ممكن است بيمار مدتي تحت مراقبت قرار بگيرد و بستري شود.

دارودرماني

درمان دليريوم بيشتر مبتني بر حذف علت اوليه مي‌باشد ولي برخي از علائم و مشكلات حاصل از بيماري بايد با دارو درمان شوند. مثلا در صورتي كه بيمار توهم و هذيان داشته باشد، داروهاي ضد روان پريشي تجويز مي‌شود. در صورتي كه خلق بيمار نوسان شديد پيدا كرده باشد از داروهاي تثبيت كننده خلق استفاده مي‌گرددد. همچنين براي درمان مشكلات خواب ناشي از دليريوم نيز دارو تجويز مي‌شود. براي آشنايي بيشتر با داروهاي ضد روان پريشي و داروهاي تثبيت كننده خلق كليك كنيد.

مشاوره روانشناسي

درمان مبتني بر مشاوره كمك مي‌كند كه بيمار در مكاني امن و راحت و در كنار فردي كه هيچ سوگيري نسبت به او ندارد، افكار خود را مرتب كند و سردرگمي پس از بيماري را كاهش دهد. همچنين، مشاوره در كنترل بيماراني كه امكان انجام رفتارهاي پر خطر مثل خودكشي دارند نيز موثر است. در جلسات مشاوره روانشناسي، متخصص با استفاده از تكنيك‌هاي درماني مثل شناخت درماني به فرد كمك مي‌كنند تا افكار پريشان خود را سر و سامان داده و بتوانند مجددا به طور منطقي بيانديشد.

در همين راستا مركز مشاوره حامي هنر زندگي زندگي با سابقه چندين ساله در ارائه خدمات درماني در زمينه اختلالات رواني از جمله دليريوم جزء بهترين و جامع ترين مراكز خدمات روانشناسي است. ما در اين مركز شرايطي را براي شما فرآهم آورده‌ايم تا بتوانيد از هر كجاي كشور با مشاوران ما به صورت تلفني و حضوري در ارتباط باشيد. 

براي اطلاع بيشتر درباره روند دريافت مشاوره حضوري و مشاوره تلفني كليك كنيد.

سوالات متداول

بهترين روش براي پيشگيري از دليريوم چيست؟

سعي كنيد با شناسايي عوامل خطر ساز آن‌ها را از خود دور نگه داريد و به فكر سلامت جسم و روان خود باشيد. تلاش كنيد خوب بخوابيد و استرس را از خود دور نگه داريد. همچنين همواره نگاه مثبت به زندگي داشته باشيد و از بروز مشكلات پزشكي پيشگيري نماييد. 

براي دريافت مشاوره در زمينه بيماري روان آشفتگي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: دليريوم چيست