خصوصيات كودك زير پنج سال چيست و با چه نشانه‌هاي رشدي همراه است؟ سال‌هاي اوليه زندگي و مخصوصا چهار سال اول، نقش مهمي در رشد و سلامت كودك دارد چراكه در اين دوران كودك به مهارت‌هاي بسياري دست پيدا مي‌كند و ساختار اصلي شخصيت او شكل مي‌گيرد. در واقع آنچه كه اهميت دارد اين است كه اگر والدين خصوصيات مربوط به اين دوران را بدانند؛ مي‌توانند آموزش‌هاي بهتري به كودك خود بدهند و در صورتي كه احساس كردند كودكشان با تاخيرات رشدي همراه است مي‌توانند هرچه سريع‌تر مداخله انجام دهند. با اين حال بايد به اين نكته توجه داشته باشيد كه آهنگ رشدي كودكان متفاوت است و ويژگي‌هاي رشدي براي كودكان هم سن و سال نيز زودتر يا ديرتر اتفاق مي‌افتد و جاي نگراني نيست. مقاله آموزش پدر و مادر را مطالعه نماييد. 

منبع: كودك زير پنج سال

خصوصيات كودك زير پنج سال | ويژگي كودكان در يك سالگي

قد و وزن

دختران در يك سالگي بين 9 كيلو و 500 گرم تا 10 كيلو و 350 گرم وزن دارند و قد آن‌ها بين 75 سانتي‌متر تا 88 سانتي‌متر است. اما در پسران اين ميزان متفاوت بوده و وزن پسران در اين سن بين 8 كيلو و 980 گرم تا 10 كيلو و 380 گرم مي‌رسد و قد آن‌ها از 74 تا 77 سانتي متر رشد مي‌كند.

واكنش به حرف‌ها

كودك بايد در اين سن به اسمش عادت كرده باشد و نسبت به آن واكنش‌هايي را نشان دهد. زماني كه شما از او مي‌خواهيد اجزاي صورتش را به شما نشان دهد بايد اين كار را انجام دهد، حتي اگر نتواند اسم آن‌ها را به شما بگويد. در حالي كه به خوبي نمي‌تواند صحبت كند بايد درك حرف‌هاي ديگران روز به روز در او افزايش پيدا كند و نسبت به آن‌‌ها عكس‌العمل نشان دهد.

درك مفاهيم

با رشد درك كودك و افزايش توانايي‌ها، كودك يك ساله جهان اطرافش را مي‌شناسد و به خوبي مي‌تواند يك سري مفاهيم را بفهمد و آن‌ها را به هم نسبت دهد. اگر عكس چيزي را به او نشان دهيد و يا در واقعيت آن را ديده باشد مي‌تواند آن‌ها را به هم نسبت دهد. كم كم با توضيحات شما مي‌تواند به يك سري از تفاوت‌ها مانند سرد و گرم، تميز و كثيف، بيرون و داخل هم دست پيدا كند. 

برقراري ارتباط

در اين سن كودك براي ارتباط با بقيه آدم‌ها از اشاره و صحبت كردن استفاده مي‌كند و در دوراني به سر مي‌برد كه نحوه برقراري ارتباط با خواسته‌ها، نيازها و هدف‌هايتان در شما براي رشد مهارت‌هاي ارتباطي و اجتماعي كودك بسيار مهم است. پس در اين سن است كه توانايي‌هاي هوشي و زباني كودكتان به طور قابل ملاحظه‌اي رشد مي‌كند و به خوبي با شما ارتباط برقرار مي‌كند.

لذت بردن از ديدن دوستان

كودكتان در يك سالگي از بودن در كنار هم‌سن و سالانش خوشحال مي‌شود و لذت مي‌برد اما انتظار نداشته باشيد كه حتما با هم سازگار شوند، همين كه در كنار كودك ديگري قرار مي‌گيرد و با او بازي مي‌كند كافي است. احساس راحتي كه پيش ديگران دارد اولين گام در دوست‌يابي اوست.

الگوبرداري از بزرگ‌ترها

همه كودكان در اين سن اطرافشان را بهتر از هميشه ارزيابي و درك مي‌كنند و دوست دارند كه در آن‌ها مداخله كنند. هركاري كه شما انجام مي‌دهيد را سعي مي‌كند بعد از شما انجام دهد. با اين كار ممكن است بخواهد در كارها به شما كمك كند. زماني كه مي‌بينيد مي‌خواهد از شما تقليد كند به او بگوييد كه چه كاري را انجام مي‌دهد و هدفتان از انجام آن چيست اما نبايد انتظار داشته باشيد كه به درستي بتواند هر كاري را انجام دهد. معمولا تقليد كردن از خصوصيات اصلي كودك زير چهار سال محسوب مي‌شود.

اشياي دوست داشتني

عموما كودكان در يك سالگي به يكي از وسايلشان وابستگي شديد پيدا مي‌كنند و دوست دارند آن را همه جا با خودشان ببرند و عموما اين اشيا ممكن است پتو يا اسباب‌بازي آن‌ها باشد كه در هنگام خستگي با آن مي‌خوابد يا زماني كه ناراحت است از آن آرامش مي‌گيرد؛ مخصوصا اگر شما در كنارش نباشيد. اين مسئله بيشتر در كودكاني ديده مي‌شود كه اضطراب جدايي از والدين دارند. كودكان زماني از اين شي دل مي‌كنند كه راه ديگري براي تخليه خودشان پيدا كنند.

خم شدن و چرخيدن

در اين سن كودك كم كم تعادلش رشد پيدا مي‌كند و به حدي مي‌رسد كه به راحتي مي‌تواند در حالت نشسته به دو طرف خم شود و يا بچرخد و چيزي كه در پشت سر او قرار دارد را بدون افتادن بردارد. بنابراين مي‌تواند خودش را به اجسام برساند.

ايستادن روي پاها

كودكاني كه زود چهار دست و پا رفتن را شروع كرده‌اند ممكن است بتوانند زمان زيادي را با تكيه دادن دستانشان به جايي مدتي را بايستد اما بايد انتظار داشته باشيد كه بيوفتد اما در اين زمان به او اعتماد به نفس بدهيد. كودكتان به زودي اولين گام‌هايش را برمي‌دارد و سعي مي‌كند كه تعادلش را حفظ كند. راه رفتن و ايستادن روي پاها يكي از نشانه‌هاي سلامت نوزاد است.

براي شناخت بيشتر در زمينه نشانه هاي سلامت نوزاد كليك كنيد. 

خصوصيات كودك زير پنج سال | ويژگي كودكان در دو سالگي

قد و وزن

دختران در دو سالگي بين 10 كيلو و 600 گرم تا 12 كيلو 500 گرم وزن دارند و قد آن‌ها چيزي بين 84 سانتي‌متر تا 88 سانتي‌متر است و پسران در اين سن داراي وزن 11 كيلو و 200 گرم تا 13 كيلو و 100 گرم هستند و قدشان چيزي بين 85 تا 89 سانتي‌متر است.

فعاليت‌هاي كودك

كودك در اين سن تازه ياد گرفته است كه راه برود و به همين دليل يك لحظه هم آرام نمي‌گيرد و همه جا را به هم مي‌ريزد، با اين كه دوران بسيار شيريني است اما شما را به دليل فعاليت‌هايي كه دارد خسته مي‌كند. كودكتان را مي‌بيند كه كارهايي مانند نقاشي كشيدن روي ديوار را انجام مي‌دهد. به طور كلي كودك در اين سن مي‌تواند بنشيند، روي پاهايش بايستد، از پله‌ها بالا پايين برود و به توپ ضربه بزند. آن‌ها حتي مي‌توانند بپرند و پازل‌هاي مكعب‌شان را به راحتي روي هم بچينند. در اين حالت مطمئن باشيد كه كودكتان رشد در مهارت‌هاي حركتي را به خوبي پشت سر مي‌گذارد. مقاله تقليد كودكان و نوزادان را مطالعه كنيد.

خشمگين شدن

كودكان در اين سن اصلا در خلق و خوي خود تعادل ندارد و بسيار تحريك‌پذير هستند. موارد عاطفي مانند خشم، ترس، پرخاشگري و محبت كم و بيش در همه كودكان ديده مي‌شود. بيشتر كودكان در اين سن هنگامي كه عصباني مي‌شوند گاز مي‌گيرند به دليل اين كه نمي‌دانند چگونه بايد احساسات‌شان را تخليه كنند. البته جاي نگراني نيست چراكه در پايان دوسالگي به تعادل مطلوبي مي‌رسند و مي‌توانند رفتار آرام‌تر و باثبات‌تري را از خودشان نشان دهند. به مرور كودك رفتار و هنجارهاي اطرافيان و والدين را همانند سازي مي‌كند.

صحبت كردن

در اين سن كودك مي‎تواند به اشيايي كه شما مي‌گوييد اشاره كند، اسامي افراد را بگويد، عبارت‌ها و جمله‌هايي با 2 تا 4 كلمه بسازد، لغات و جملاتي را كه شنيده است را تكرار كند. همچنين مي‌تواند تصاويري كه در كتاب مورد علاقه‌اش هست را نام ببرد. در اين سن مي‌بينيد كه با افزايش دايره لغات كودك در صبحت‌كردن‌ها بيشتر سكوت مي‌كنند. در اين موقعيت از شما سوالاتي درباره اشيا مختلف مي‌كند كه براي درك بهتر آن‌ها بايد جوابي كوتاه بدهيد.

براي آشنايي بيشتر با ويژگي‌هاي كودك سالم كليك كنيد.

خصوصيات كودك زير پنج سال | ويژگي كودكان در سه سالگي

قد و وزن

كودكان دختر در سال سوم زندگي وزني حدود 12 كيلو و 900 گرم تا 15 كيلو 200 گرم دارند و قدشان از 91 سانتي‌متر تا 96 سانتي‌متر رشد مي‌كند. وزن در كودكان پسري كه در اين سن هستند بين 13 كيلو و 400 گرم تا 15 كيلو و 600 گرم است و قد آن‌ها بين 92 سانتي‌متر تا 98 سانتي‌متر است.

فعاليت كودك

در اين سن كودك نسبت به ماه‌هاي قبلي زندگي تحرك بيشتري دارد ولي به همين نسبت هم در هنگام راه رفتن و دويدن توانايي بيشتري در حفظ تعادل خودش دارد. در اين سن به راحتي مي‌تواند روي انگشت‌هاي پاهايش راه برود يا لي‌لي كند. او مي‌تواند با هر قدم يكي از پله‌ها را بالا يا پايين برود و حتي نرده را هم نگيرد. به راحتي مي‌تواند توپ را به هر سمتي پرتاب كند و با آن‌بازي كند. در اين سن بسياري از توانايي‌ها و مهارت‌هاي كودك رشد پيدا كرده است و مي‌تواند به راحتي تعدادي از رنگ‌ها را با يك‌ديگر تطبيق بدهد به طوري كه نام‌شان را هم بداند. در سه سالگي داستان را به شدت دوست دارد به طوري كه شما را مجبور مي‌كند داستان مورد علاقه‌شان را چند بار در روز برايشان بازگو كنيد.

با اين حال در صورتي كه احساس مي‌كنيد كودكتان در مهارت‌هاي حركتي با تاخير و مشكلاتي همراه است بايد كودك را براي بررسي بيشتر نزد مشاور و متخصص ببريد. 

صحبت كردن

در اين سن دايره لغات كودك شما بسيار افزايش پيدا كرده با اين كه ممكن است از بيشتر آن‌ها استفاده نكند. گفت‌وگو با كودك در اين سن بسيار مهم است به دليل اين كه به او كمك مي‌كنيد تا چيزهايي مثل ساختار جمله، ضمير و زمان‌ها را ياد بگيرد. در اين سن توانايي كلامي او افزايش پيدا كرده و انتظاراتش بسيار بيشتر شده است. در سه سالگي حرف‌هايشان را به روشني بيان نمي‌كنند و به صورت مبهم و بچه‌گانه حرف مي‌زنند. در اين‌جا كودك پر از توقع و خواسته مي‌شود و چيزهايي كه مي‌خواهند را بارها تكرار مي‌كنند و كار را به لجبازي مي‌كشند.

كنجكاوي 

كودكان در سه سالگي ديگر متوجه تفاوت‌هايي كه بين خودشان و ديگران وجود دارد مي‌شوند و از اين كه سوال‌هايشان را روشن و واضح بپرسند هيچ ترسي ندارند و بيشتر در رابطه با تفاوت‌هاي ظاهري و جسمي سوال مي‌كنند.

مسئوليت‌پذيري

در اين سن كودكان آمادگي اين را پيدا مي‌كنند كه مسئوليت بعضي از كارها را به عهده بگيرند و درست زماني است كه شما بايد اين ويژگي را در آن‌ها تقويت كنيد پس از او بخواهيد كارهايي كه مربوط به خودش است و توانايي پذيرفتنش را دارد خودش انجام بدهد. اين مورد مي‌تواند در ساختن شخصيتش در بزرگسالي كمك بسيار زيادي بكند.

مقاله حس مالكيت كودكان را نيز مطاالعه نماييد.

خصوصيات كودك زير پنج سال | ويژگي كودكان در چهار سالگي

قد و وزن

در چهارسالگي كودكان دختر بين 14 كيلو و 600 گرم تا 17 كيلو 500 گرم هستند و قد آن‌ها بايد بين 98 سانتي‌متر تا 104 سانتي‌متر باشد. در اين سن كودكان پسر هم وزنشان حدود 15 كيلوگرم و 100 گرم تا 17 كيلو و 700 گرم است و قدشان 99 سانتي‌متر تا 105 سانتي‌متر است.

خلقيات و عواطف

كودكان در اين سن بسيار ناسازگار و سركش مي‌شوند به صورتي كه اگر چيزي باب ميلشان نباشد به سرعت با گريه كردن، لگد پرت كردن، شكستن وسايل و اين قبيل رفتارها مخالفت‌شان را اعلام مي‌كنند. شايد تصور كنيد كه اين رفتارها فقط نشانه لوس بودن كودك باشد اما بايد بدانيد اين رفتارها اقتضاي سن اوست. كودك در اين سن صداقت و صميميتي در بيان و نشان دادن عواطف خودشان دارند. به همان اندازه كه به صراحت احساسات‌شان را بيان مي‌كنند احساسات‌شان دستخوش تغيير ناگهاني مي‌شود به طوري كه به سرعت احساساتي مانند خشم، حسادت و ترس را تجربه مي‌كنند.

خصوصيت جسماني

قبل از اينكه كودك به اين سن برسد رشد سريع با آهنگي تند داشته اما بعد از اين كه وارد چهارسالگي شد رشدش بسيار آهسته‌تر مي‌شود و خيلي منظم صورت مي‌گيرد. فعاليت و انرژي كودك چند برابر مي‌شود و هماهنگي بيشتري در دست و پاهايش ايجاد مي‌شود. در اين برهه از زندگي مي‌تواند به راحتي كارهاي شخصي‌اش مانند دستشويي رفتن، شستن دست و صورت، پوشيدن لباس و كارهايي از اين دسته را انجام دهد اما بايد حواستان باشد كه در اين سن زمينه ابتلا به بيماري‎هاي بيشتري را دارد.

حس كنجكاوي

در سن چهارسالگي كودك به شدت كنجكاو مي‌شود و مي‌خواهد از بسياري از كارها سردرآورد، شما با مشاركت دادن كودك در كارهاي روزمره‌اي كه مي‌تواند به شما كمك كند اين حسش را در مسيري درست به كار بگيريد تا حدي كه مستقل بودن و مسئوليت‌پذيري در او تقويت شود.

مهارت كلامي

در اين سن كودكان روزانه حدود 4 تا 6 كلمه جديد مي‌آموزند و جمله‌هايشان تركيب‌هاي بيشتر دارد و طولاني‌تر است. در اين سن به خوبي مي‌توانند موقعيت‌هاي فرضي را درك كنند و معاني كلمات را دريابند به صورتي كه اختلاف ‌نظرها را هم مي‌فهمند. آن‌ها توانايي در قصه و داستان گفتن پيدا مي‌كنند و مي‌توانند آن‌ها را به ترتيب بيان كنند. شما متوجه مي‌شويد كه او در تلفظ كلمات و رعايت قواعد دستوري پيشرفت كرده ولي هنوز غلط‌هايي در گفتارش وجود دارد.

براي آشنايي بيشتر با خصوصيات كودكان و راه هاي ارتباط صحيح با آن ها مقاله روانشناسي كودك را مطالعه نماييد.

سوالات متداول درباره خصوصيات كودك زير پنج سال

كودكم نسبت به هم سن و سالان خودش ديرتر رشد مي‌كند آيا اين موضوع خطرناك است؟ 

به طور كلي آهنگ رشد كودكان متفاوت است و از هر كودكي به كودك ديگر فرق دارد. با اين حال گاهي اين تفاوت چشمگير است كه نياز به بررسي و مداخله دارد اما گاهي نيز اين موضوع تنها در چند ويژگي رشدي اتفاق مي‌افتد. به طور مثال ممكن است كودك يكي دو ماه ديرتر از هم سن و سالانش شروع به صحبت كردن كند كه جاي نگراني ندارد. با اين حال براي آنكه نگراني شما برطرف شود بهتر است كه موضوع را با يك متخصص و مشاوره كودك در ميان بگذاريد.

براي آگاهي بيشتر در زمينه مشاوره كودك كليك كنيد. 

براي دريافت مشاوره در زمينه خصوصيات كودك زير چهار سال مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: كودك زير پنج سال