نارسايي زودرس تخمدان به وضعيتي گفته مي‌شود كه در آن تخمدان‌ها پيش از موعد يعني قبل از 40 سالگي عملكرد خود را از دست مي‌دهند و دچار اختلال در كاركرد مي‌شوند. در اين وضعيت مشكلاتي نظير عدم توليد به اندازه هورمون‌هاي زنانه، نظير استروژن و تخمك گذاري نامنظم بروز مي‌يابند. اين مشكلات توانايي باروري زنان را تحت تأثير قرار مي‌دهد و به همين خاطر براي بسياري از افراد نگران كننده است. معمولا براي درمان روش‌هايي مانند لقاح مصنوعي، درمان با جايگزيني هورمون و درمان به كمك مكمل‌هاي دارويي كلسيم و ويتامين D پيشنهاد مي‌شود. ما در ادامه اين مقاله تلاش كرده‌ايم تا در مورد علائم، علل و روش‌هاي درمان آن اطلاعات بيشتري را ارائه كنيم پس تا انتهاي مطلب همراه ما باشيد. 

منبع: نارسايي زودرس تخمدان | علل، علائم و درمان

 نارسايي زودرس تخمدان چيست؟

نارسايي زودرس تخمدان به وضعيتي اطلاق مي‌گردد كه در آن تخمدان‌هاي زن قبل از 40 سالگي عملكرد طبيعي خود را از دست مي‌دهند. در اين شرايط بانوان قبل از رسيدن به سنين يائسگي براي مثال در دوران جواني، نامنظم شدن تخمك گذاري و كاهش توليد هورمون‌هاي جنسي نظير استروژن را تجربه مي‌كنند. اين مسئله مي‌تواند قدرت باروري بانوان را تحت تأثير قرار دهد و مشكلاتي را جهت بچه‌دار شدن ايجاد نمايد.

علائم نارسايي زودرس تخمدان

علائم نارسايي زودرس تخمدان تا حد زيادي به علائم و نشانه‌هاي مرتبط با يائسگي و اختلال نقص استروژن شباهت دارد. از جمله مهم‌ترين علامت‌هاي اين بيماري مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

- نامنظم شدن چرخه قاعدگي كه مي‌تواند بعد از تجربه يك بارداري يا قطع قرص‌هاي جلوگيري از بارداري بروز پيدا كند.

- بروز مشكلات مرتبط با ناباروري و ناتواني در بچه‌دار شدن

- احساس گرگرفتگي

- خشكي واژن

- خشكي چشم‌ها

- بروز مشكلاتي در تمركز و يا احساس بي‌قراري

- كاهش تمايلات جنسي

- تعريق شبانه كه معمولاً در طول خواب اتفاق مي‌افتد و مشكلاتي در كيفيت خواب نيز ايجاد مي‌كند

براي اطلاعات بيشتر در زمينه تاخير در چرخه قاعدگي كليك كنيد.

علل بروز نارسايي زودرس تخمدان

پژوهش‌ها نشان مي‌دهند كه تقريباً در 90 درصد موارد علت دقيق بروز اين مشكل مشخص نيست. با اين حال پزشكان معتقدند كه نارسايي زودرس تخمدان تا حد زيادي به فوليكول‌ها مربوط مي‌شود. فوليكول‌ها كيسه‌هاي بسيار ريزي در تخمدان‌ها هستند كه تخمك‌ها در درون آن‌ها رشد كرده و بالغ مي‌شوند. در اكثر موارد نارسايي زودرس تخمدان  به خاطر عملكرد ناقص فوليكول‌ها و يا آزاد كردن زودهنگام تخمك‌هاي نابالغ ايجاد مي‌شود. علت دقيق اين امر هنوز مشخص نيست با اين حال پژوهشگران معتقدند كه عوامل زير مي‌توانند در بروز اين رويداد اثرگذار باشند.

- مبتلا بودن به برخي اختلالات ژنتيكي نظير سندروم  X شكننده و يا سندروم ترنر

- كمبود تعداد فوليكول‌هاي موجود در تخمدان

- مبتلا بودن به اختلالات خود ايمني نظير مشكلات مرتبط با تيروئيد و اختلال آديسون

- قرار گرفتن در معرض درمان‌هاي سرطان نظير پرتو درماني و شيمي درماني

- قرار گرفتن در معرض برخي مواد سمي، شيميايي و استفاده از دخانيات

نارسايي زودرس تخمدان | عوامل خطر

عوامل مختلفي وجود دارند كه به ما كمك مي‌كنند افرادي كه بيش از سايرين در معرض خطر ابتلا به اين بيماري قرار دارند را شناسايي كنيم. از جمله اين عوامل مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

سن

ابتلا به نارسايي زودرس تخمدان به طور نادر در بين جوانان ديده مي‌شود. با اين حال حتي نوجوانان نيز ممكن است به اين اختلال دچار شوند. اما افراد در سنين بين 35 تا 40 سالگي بيش از هر زمان ديگري براي دچار شدن به اين مشكل در معرض خطر قرار دارند.

سابقه خانوادگي

پژوهش‌ها نشان مي‌دهند اگر شما سابقه بروز اين مشكل را در خانواده خود داشته باشيد بيش از ساير جمعيت عمومي در معرض ابتلا به اين اختلال قرار داريد. چراكه ممكن است عوامل ژنتيكي علت اصلي ابتلاي شما به نارسايي زودرس تخمدان باشد.

سابقه جراحي تخمدان

مطالعات نشان مي‌دهند، افرادي كه به هر دليلي سابقه جراحي تخمدان‌ها را دارند بيش از ديگران در معرض خطر ابتلا به اين بيماري هستند. با اين حال اين مسئله قطعي نيست و بسياري از افراد كه جراحي تخمدان انجام مي‌دهند بعدها هيچگونه مشكل باروري را تجربه نمي‌كنند.

براي آگاهي بيشتر در زمينه ناباروري كليك كنيد.

سابقه پزشكي و درماني

همان طور كه پيش‌تر گفته شد بروز نارسايي زودرس تخمدان در مبتلايان به برخي بيماري‌ها نظير بيماري‌هاي خود ايمني بيشتر اتفاق مي‌افتد. علاوه بر اين افراد مبتلا به سرطان كه در جريان شيمي درماني يا پرتو درماني قرار مي‌گيرند بيشتر در خطر دچار شدن به اين بيماري هستند.

روش‌هاي درمان نارسايي زودرس تخمدان

امروزه هنوز درماني قطعي و ثابت شده براي بازگرداندن عملكرد تخمدان‌ها وجود ندارد. با اين حال به كمك برخي روش‌هاي درماني پزشكي مي‌توان علائم موجود در اين اختلال را تخفيف داد و شرايط ناشي از آن را بهبود بخشيد. از جمله اين روش‌هاي درماني مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

درمان با جايگزيني هورمون

رايج‌ترين روش درماني براي بهبود علائم ناشي از نارسايي زودرس تخمدان، درمان با جايگزيني هورمون است. در اين روش شما به كمك داروها، استروژن و ساير هورمون‌هايي كه بدنتان قادر به توليد آن‌ها نيست را دريافت مي‌كنيد. دريافت استروژن مي‌تواند عملكرد جنسي شما را بهبود ببخشد و همچنين از بروز مشكلات قلبي و استخواني نيز جلوگيري نمايد. اين داروها معمولاً از زمان دچار شدن به نارسايي تخمدان تا سن 50 سالگي كه يائسگي آغاز مي‌شود بايد مورد استفاده قرار بگيرد.

براي اطلاعات بيشتر در زمينه يائسگي كليك كنيد.

درمان به كمك مكمل‌هاي دارويي ويتامين D و كلسيم

از آنجايي كه كمبود هورمون‌هايي نظير استروژن آسيب‌پذيري استخوان‌ها را بيشتر مي‌كند، زنان مبتلا به اين اختلال بيش از ديگران در معرض مواجه شدن با مشكلاتي نظير پوكي استخوان هستند. از اين رو معمولاً پزشكان در اين شرايط مصرف ويتامين D و كلسيم را به طور روزانه تجويز مي‌كنند.

به كارگيري روش لقاح مصنوعي يا عمل IVF

افراد مبتلا به نارسايي تخمدان در اكثر موارد با مشكلات مرتبط با ناباروري دست و پنجه نرم مي‌كنند. پزشك اغلب براي حل اين موضوع استفاده از لقاح مصنوعي را پيشنهاد مي‌دهد. در عمل IVF به طور آزمايشگاهي از پدر و مادر تخمك و اسپرم گرفته مي‌شود و تركيب و باروري آن‌ها در دستگاه صورت مي‌گيرد. در ادامه پس از فرايند لقاح تخمك بارور شده در رحم مادر كاشته مي‌شود.

ايجاد تغييراتي در سبك زندگي

همان طور كه گفته شد افراد مبتلا به نارسايي زودرس تخمدان بيش از ديگران در معرض بيماري هاي قلبي و استخواني قرار دارند. براي اينكه بتوانيد از بروز اين مشكلات پيشگيري نماييد لازم است كه ورزش را در برنامه روزانه خود بگنجانيد و همواره بر روي وزن خود كنترل داشته باشيد.

سؤالات متداول

- نارسايي زودرس تخمدان با يائسگي زودرس چه تفاوتي دارد؟

در يائسگي زودرس شما پيش از 40 سالگي با قطع كامل تخمك گذاري روبه‌رو مي‌شويد و بعد از آن نمي‌توانيد ديگر باردار شويد. اما در نارسايي زودرس تخمدان‌ها به طور كامل عملكرد خود را از دست نداده‌ايد و امكان باروري همچنان وجود دارد.

براي اطلاع بيشتر در زمينه مشاوره تلفني كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه نارسايي زودرس تخمدان مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: نارسايي زودرس تخمدان | علل، علائم و درمان