مكانيسم دفاعي تجزيه چيست و چه كاركردي در سطح روان انسان دارد؟ تجزيه يكي از انواع ساز و كارهاي دفاعي است كه باعث مي‌شود افراد هنگام مواجهه با يك رويداد آسيب زا از نظر هيجاني يا احساسي خود را جدا كرده و گاهي به گونه‌اي رفتار نمايند كه انگار هرگز آن اتفاق نيافتاده است. تجزيه با مكانيسم‌هاي دفاعي ديگري از جمله سركوب يا همان واپس راني در ارتباط است و در بسياري از موارد همراه با آن اتفاق مي‌افتد. در ادامه مطلب توضيحات بيشتري در مورد مكانيسم دفاعي تجزيه ارائه كرده‌ايم. براي كسب اطلاعات بيشتر در اين زمينه تا انتهاي مطلب همراه ما باشيد.

منبع: مكانيسم دفاعي تجزيه

آشنايي با مكانيسم دفاعي تجزيه

تجزيه يكي از انواع مكانيسم‌هاي دفاعي است كه عملكرد آن دفاع از خودآگاه انسان در برابر تجربيات تنش‌زاست. اين مكانيسم با نام‌هاي گسستگي يا dissociation نيز شناخته مي‌شود. در اين شرايط فرد هنگام تجربه يك رويداد اضطراب آور نمي‌تواند تجربه‌اي كلي و منسجم از خويش داشته باشد و از همين رو احساس مي‌كند با جنبه‌هايي از احساسات و هيجانات خود ارتباط ندارد. در همين راستا هويت يكپارچه فرد متناسب با شدت واقعه استرس‌زا آسيب مي‌بيند و فرد ديگر نمي‌تواند برخي از ابعاد وجود خويش را به طور خوداگاه پردازش نمايد.براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه مكانيسم هاي دفاعي كليك كنيد .

موقعيت‌هاي مرتبط با مكانيسم دفاعي تجزيه

مكانيسم دفاعي تجزيه بيشتر در موقعيت‌هايي توسط ناخودآگاه به كار مي‌رود كه فرد در مواجهه با يك رويداد بسيار آسيب‌زا قرار گرفته باشد. از جمله اين رويدادها مي‌توان به قرار گرفتن در معرض تهديدهاي جاني، سوء استفاده جنسي، جسماني و رواني و مشاهده صحنه‌هاي خشونت آميز و مرتبط با مرگ اشاره كرد. از همين رو افرادي كه تجاربي نظير پشت سر گذاشتن سيل، زلزله و ساير بلاياي طبيعي را داشته‌اند يا سابقه حضور در جنگ و مشاهده خشونت‌هاي نظير كشتار و تجاوز را گزارش مي‌دهند بيش از همه درگير مكانيسم دفاعي تجزيه مي‌شوند.

مكانيسم دفاعي تجزيه و اختلالات تجزيه اي

اختلالات تجزيه‌اي يا گسستي يك طبقه از اختلالات روان پزشكي هستند كه فراموشي تجزيه‌اي، اختلال هويت تجزيه‌اي و مسخ شخصيت را در بر مي‌گيرند. وجه مشترك همه اين اختلال‌ها اين است كه افراد توانايي به دست آوردن يك ادراك كلي و يكپارچه از خود يا واقعيت بيروني را ندارند. همين امر باعث مي‌شود كه جنبه‌هاي مختلف خود يا واقعيت را ناديده گرفته و به صورت شخصيت‌هايي جدا از هم رفتار نمايند يا ابعاد خاصي از يك واقعه را به طور كل به دست فراموشي بسپارند. مكانيسم دفاعي اصلي كه در همه اين اختلال‌ها به كار مي‌رود تجزيه يا همان dissociation است.

ارتباط مكانيسم دفاعي تجزيه با سركوب يا واپس راني

مكانيسم دفاعي تجزيه با ساز و كارهاي دفاعي ابتدايي‌تر نظير سركوب يا همان واپس راني ارتباط تنگاتنگي دارد. در واقع پيش زمينه تجزيه سركوب شديد است كه باعث مي‌شود ذهن خودآگاه آنچه اتفاق مي‌افتد را پردازش نكرده و آن‌ها را به سمت ناخودآگاه هدايت نمايد. در اين شرايط بروز فراموشي تجزيه‌اي در مورد تروماها يا همان رويدادهاي آسيب‌زاي زندگي تا حد زيادي محتمل خواهد بود. براي كسب اطلاعات در زمينه روانكاوي چيست كليك نماييد. 

تفاوت تجزيه با فراموشي‌هاي عادي

در مكانيسم دفاعي تجزيه فرد ممكن است ابعادي از وجود خود يا واقعيت پيرامون را از خودآگاه جدا كرده و نتواند آن‌ها را پردازش كند. همين مسئله باعث مي‌شود كه حافظه او در زمينه‌هاي مذكور عملكرد مناسبي نداشته باشد و در نتيجه فراموشي در ابعاد مختلف مشاهده شود. تفاوت اين فراموشي‌هاي تجزيه‌اي با فراموشي عادي اين است كه آنچه يادآوري نمي‌شود محتواي بسيار تنش زا دارد و به راحتي با نشانه‌هاي ساده بازيابي نمي‌گردد. اما فراموشي طبيعي مي‌تواند هر موضوعي را در بربگيرد و ياداوري آن نيز آسان‌تر است.

سوالات متداول

- آيا براي درمان اختلالات تجزيه‌اي درمان خاصي وجود دارد؟

بله، امروزه درمانگران براي بهبود اين اختلالات از رويكردهاي مختلفي استفاده مي‌كنند. بررسي‌ها نشان مي‌دهند كه روان درماني در تركيب با دارو درماني مي‌تواند فرايند درمان را تسريع نمايند. براي كسب اطلاعات در زمينه مشاوره تلفني كليك كنيد. 

- مكانيسم تجزيه بيشتر در چه مواردي استفاده مي‌شود؟

مكانيسم دفاعي تجزيه بيش از هر زماني در مواجهه با رويدادهاي آسيب زا يا همان تروماها مورد استفاده قرار مي‌گيرد. براي مثال در تصادفات يا درگيري با بلاياي طبيعي بسياري از افراد دچار واكنش‌هاي تجزيه‌اي مي‌شوند.

براي دريافت مشاوره در زمينه مكانيسم هاي دفاعي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: مكانيسم دفاعي تجزيه