اضطراب و بي قراري از جمله واكنش‌هاي رايج سطح روان به استرس‌هاي محيطي است. احساس نگراني در برخي از موقعيت‌ها مثل زماني كه مي‌خواهيد به يك مصاحبه شغلي مهم برويد يا زماني كه مي‌خواهيد تصميم مهمي نظير ازدواج بگيريد تا حدي طبيعي است. اما اگر علائم اضطراب و بي قراري آنقدر زياد شوند كه فرد نتواند عملكرد عادي خود را حفظ كند و كارهايش مختل شود، به يك اختلال تبديل مي‌شود كه بايد مورد ارزيابي و درمان قرار گيرد. اگر علائم اضطرابي براي مدت طولاني بدون درمان باقي بمانند، به مشكلات زيادي از جمله اختلالات روان تني و ساير اختلالات رواني نظير افسردگي منجر خواهند شد. براي آگاهي از علل، علائم و روش‌هاي درمان اضطراب تا پايان اين مطلب با ما همراه باشيد.

منبع: اضطراب و احساس بي قراري و ناخوشي

انواع اضطراب و اختلالات اضطرابي

اضطراب، احساس تنشي است كه در پي انواع فشارهاي درون رواني يا محيطي ايجاد مي‌شود. اين احساس يكي از ناخوشايندترين هيجانات بشري است كه مي‌تواند به اختلالات متعددي بيانجامد. در برخي مواقع اضطراب شديد در غالب حملات عصبي خود را نشان مي‌دهد كه به آن‌ها حملات پانيك گفته مي‌شود. از جمله ديگر اختلالات اضطرابي مي‌توان به انواع فوبيا، اضطراب جدايي، اضطراب بيماري ، اختلال استرس پس از سانحه و اختلال اضطراب فراگير اشاره كرد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه اختلالات زير كليك كنيد.
فوبيا
افسردگي
حملات پانيك
اضطراب بيماري
اختلال استرس پس از سانحه

اختلال اضطراب فراگير چيست و چه علائمي دارد؟

اختلال اضطراب فراگير نگراني و اضطراب مفرط و غير قابل كنترل در مورد موقعيت‌هاي مختلف است. افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگير معمولاً تمايل به نگراني در حوزه‌هاي مختلف دارند و زماني كه از آن‌ها مي‌پرسيد در مورد چه چيزي نگران هستند مي‌گويند كه درباره همه چيز نگرانم! اختلال اضطراب فراگير معمولاً با علائمي نظير لرزش، تپش قلب، بالا رفتن فشارخون، تعريق، سرگيجه و تهوع، لرز يا گرگرفتگي، سردرد و دردهاي عضلاني، احساس ضعف و خستگي خود را نشان مي‌دهد. توجه داشته باشيد كه براي تشخيص اين اختلال حتماً بايد به يك روانشناس باليني مراجعه كنيد. روانشناس با انجام مصاحبه دقيق و ارزيابي عوامل مختلف به تشخيص نهايي خواهد رسيد. براي كسب اطلاع بيشتر در زمينه اختلال اضطراب فراگير كليك كنيد.

علائم نشان دهنده اضطراب و بي قراري

همه افراد در موقعيت‌هاي پرفشار و استرس زاي زندگي خود اضطراب و بي قراري را تجربه ‌مي‌كنند. با‌ اين حال ‌اين مسئله در برخي شرايط به يك وضعيت مزمن تبديل شده و سلامت روان فرد را تضعيف ‌مي‌كند. در ادامه به چند علامت نشان دهنده اضطراب و بي قراري مفرط اشاره كرده‌ايم. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه علائم اضطراب كليك كنيد.

1- نگراني دائمي

يكي از علائم بارز دچار بودن به اختلالات اضطرابي تجربه نگراني بيش از حد است. افرادي كه دچار ‌اين اختلالات هستند معمولا در پاسخ به وقايع روزمره و معمولي نيز نگراني مفرطي را نشان ‌مي‌دهند. آن‌ها دائما در مورد موضوعات مختلف مشغوليت فكري دارند و ذهنشان معطوف به‌ آينده است. در حقيقت ‌اين افراد همواره خطرهاي دنياي پيرامون را بيش برآورد ‌مي‌كنند و همين مسئله بر احساسات و رفتارهاي آنان تاثير ‌مي‌گذارد. 

2- فعال شدن سيستم جنگ و گريز

زماني كه در حالت اضطراب قرار ‌مي‌گيريد در حقيقت مغز شما بروز يك خطر قريب الوقوع را پيش بيني ‌مي‌كند. همين مسئله باعث ‌مي‌شود كه به طور خودكار واكنشي تحت عنوان واكنش جنگ و گريز در بدنتان فعال شود. در‌اين حالت بيشتر خون بدن به سمت اندام‌هاي انتهايي حركت ‌مي‌كند تا شما نيروي بيشتري براي فرار يا جنگيدن با عامل تهديد كننده داشته باشيد. همين امر در نهايت به تجربه علائمي ‌نظير تعريق كف دست، لرزش، احساس سوزش در معده و بالا رفتن ضربان قلب ‌مي‌انجامد.

3- بي قراري ذهني و بي قراري حركتي

احساس بي قراري در ميان متخصصان سلامت روان معمولا به دو صورت بي قراري ذهني و بي قراري حركتي تعريف ‌مي‌شود. در بي قراري ذهني فرد نوعي تشويش رواني را تجربه ‌مي‌كند. به طوري كه دائما افكار نگران كننده از ذهن او رد ‌مي‌شوند. اما در بي قراري حركتي فرد از نظر جسماني نيز ‌نمي‌تواند آرامش خود را حفظ كند. به همين خاطر تمايل دارد با انجام فعاليت‌هايي نظير راه رفتن، ماليدن دست‌ها به يكديگر، تكان دادن پاها و حرف زدن اضطراب خود را كاهش دهد.

4- احساس خستگي مزمن

در حالي كه بسياري از افراد هنگام اضطراب نوعي بيش فعالي حركتي و ذهني را تجربه ‌مي‌كنند، برخي ديگر دچار احساس خستگي مزمن ‌مي‌شوند. ‌اين مسئله ‌مي‌تواند به دلايل مختلفي اتفاق بيافتد. براي مثال افراد مضطرب اغلب خواب آشفته‌اي دارند. همين موضوع باعث ‌مي‌شود كه در طول شب نتوانند انرژي كافي براي فعاليت‌هاي روزانه را ذخيره كنند. در‌اين شرايط طبيعي است كه فرد احساس خستگي نمايد و به اندازه كافي سرحال نباشد. براي كسب اطلاعات در زمينه بيماري‌هاي روان تني كليك كنيد. 

5- بروز مشكلاتي در تمركز

جالب است بدانيد كه اكثر افراد با افزايش اضطراب مشكلاتي را در حوزه تمركز نشان ‌مي‌دهند كه ‌مي‌تواند بر توانايي يادگيري آن‌ها نيز تاثير بگذارد. در همين راستا نتايج مطالعه‌اي كه روي 157 نفر از كودكان و نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب فراگير انجام شده، نشان ‌مي‌دهد بيش از 90 درصد آن‌ها با اختلالاتي در تمركز مواجه هستند. در نتيجه بسيار اهميت دارد كه صرف وجود علائمي‌ از مشكلات توجه و تمركز تشخيص اختلالاتي نظير بيش فعالي–نقص تمركز را مطرح نكنيد. اگر فرزندي داريد كه با چنين مشكلاتي دست و پنجه نرم ‌مي‌كند، لازم است در ابتدا به يك روانشناس كودك مراجعه نماييد تا وضعيت رواني او را به دقت ارزيابي كند.

5- افزايش حساسيت و تحريك پذيري

اضطراب زياد آستانه تحمل افراد را پايين ‌مي‌آورد. همين مسئله باعث ‌مي‌شود كه افراد در‌اين شرايط حساسيت رواني بالايي پيدا كرده و تحريك پذير بشوند.‌اين تحريك پذيري ‌مي‌تواند خود را در قالب نشان دادن واكنش‌هاي هيجاني شديد بروز دهد. افزايش پرخاشگري و تندخويي از جمله علائمي‌هستند كه ‌مي‌توانند حاكي از تحريك پذيري بالاي فرد باشند.

7-  افزايش تنش عضلاني

افراد مضطرب اغلب عضلات خود را در حالتي از انقباض و تنش قرار ‌مي‌دهند؛ اين امر آن‌ها را در يك چرخه معيوب گرفتار ‌مي‌كند. چرا كه در حقيقت منقبض بودن عضلات با ‌ايجاد اختلالاتي در گردش خون و اكسيژن رساني ‌مي‌تواند به تشديد علائم اضطرابي بيانجامد. از همين روست كه در اكثر برنامه‌هاي درماني براي كاهش اضطراب تا حد زيادي بر تكنيك‌هاي خود آرام سازي جسماني نظير ريلكسيشن و ذهن آگاهي تاكيد ‌مي‌شود. براي كسب اطلاع بيشتر از ذهن آگاهي براي كاهش استرس كليك كنيد. 

علل بروز نگراني و بي قراري چيست؟

همه‌ي افراد زمان‌هايي از زندگي خود دچار احساس بي قراري و ناآرامي مي‌شوند ولي افراد مبتلا به اختلالات اضطرابي بيشتر از ديگران در معرض اين حالت قرار مي‌گيرند. از عوامل بروز بي‌قراري مي‌توان به برداشت نادرست از تحريكات محيطي مانند سر و صداها، استرس‌هاي رواني مانند از دست دادن عزيزان يا مشكلات مالي، جابجايي محل سكونت، بستري شدن در بيمارستان، مصرف داروي جديد و عوارض جانبي آن، تداخلات دارويي، ابتلا به بيماري‌هاي صعب‌العلاج و... اشاره كرد. براي كسب اطلاعات در زمينه از دست دادن عزيزان كليك كنيد.

درمان اضطراب و بي قراري

از آنجايي كه اضطراب و بي قراري شديد باعث اختلال در تمام جوانب زندگي مي‌شود، بايد در اسرع وقت اقدامات لازم درماني صورت بگيرد. درمان اضطراب از طريق دارو درماني و روان درماني انجام مي‌شود. دارو درماني زماني ضرورت پيدا مي‌كند كه علائم به قدري شديد باشند كه فرد آمادگي شركت در جلسات روان درماني را نداشته باشد. طي جلسات روان درماني براي درمان اضطراب و استرس، درمانگر با مصاحبه باليني و گرفتن شرح حال، سعي مي‌كند تمامي عواملي كه باعث بي‌قراري و ناخوشي شما مي‌شوند را شناسايي و تحليل كند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه درمان اضطراب كليك كنيد.

در فرايند درمان‌هايي نظير درمان شناختي-رفتاري افسردگي، فكر، احساس و نحوه رفتار شما نسبت به استرس‌زاهاي زندگي به دقت بررسي مي‌شوند. سپس درمانگر با وضع يك سري آزمايش‌هاي رفتاري، افكار مخرب و طرحواره هاي منفي شما را به چالش مي‌كشد. در نهايت قادر مي‌شويد با مديريت بهتر هيجاناتتان و كسب آگاهي بيش‌تر از علت بروز آن‌ها در جهت مقابله با احساس‌هاي منفي خود حركت كنيد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه درمان شناختي-رفتاري افسردگي كليك كنيد.

استراتژي‌هايي براي كاهش اضطراب

احساس خطر يا ناامني، سردرگمي و ابهام مي‌تواند باعث پيدايش نگراني و بي قراري شود. مهم‌ترين اقدام براي درمان اين اضطراب شناخت عوامل تنش‌زا در زندگي‌تان است. پس با آگاهي كامل و شناخت دقيق اين عوامل در جهت رفع آن‌ها بكوشيد تا از تجربه مداوم تنش در زندگي خود پيشگيري كنيد. براي رسيدن به آرامش اقدامات زير را مد نظر قرار دهيد.

-ايجاد محيطي ساكت و آرامبخش
-دريافت حمايت و دلگرمي از نزديكان
-تلاش در جهت شناسايي و رفع عوامل محيطي استرس‌زا
-مواجهه با انواع ترس‌ها و اضطراب‌ها
-كسب اطمينان در مورد عدم وجود بيماري‌هاي ديگر
-استفاده از تكنيك‌هاي ذهن آگاهي براي كاهش استرس و مراقبه
-ورزش منظم، رژيم غذايي سرشار از ويتامين‌ها و نوشيدن آب فراوان
-مديريت و كنترل استرس با مشاوره كنترل استرس (براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه مشاوره كنترل استرس كليك كنيد) 

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلالات اضطرابي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: اضطراب و احساس بي قراري و ناخوشي