فشار همسالان چيست؟

فشار همسالان تأثير مستقيم بر روي افراد توسط همسن دارد. تأثير آن ها در فردي است كه تشويق مي شود و مي خواهد با تغيير نگرش، ارزش ها يا رفتارهاي هم سن و سالان، خود را مطابق با رفتارهاي گروه تأثيرگذار دنبال كند. براي فرد اين مي تواند منجر به يك اثر مثبت يا منفي يا هر دو شود. با اين حال شخص نيازي به عضو شدن يا بدنبال عضويت در گروهي نيست كه تحت تأثير فشار همسالان قرار گيرد. محققان اثرات فشار همسالان بر كودكان و بزرگسالان را مطالعه كرده اند و در گفتارهاي رايج اصطلاح “فشار همسالان” بيشتر با اشاره به آن گروه هاي سني وجود دارد. براي كودكان موضوعات مشترك براي مطالعه و توانايي هاي آن ها را براي تصميم گيري مستقل در نظر مي گيرند. براي نوجوانان رابطه فشار همسالان با مقاربت جنسي و سو مصرف مواد به طور قابل توجهي مورد تحقيق قرار گرفته است.

كودكان

تقليد نقش زيادي در زندگي كودكان دارد. به منظور انتخاب مهارت ها و فنوني كه در زندگي خود به كار مي برند، كودكان هميشه در جستجوي رفتارها و نگرش هاي پيرامون خود هستند كه بتوانند از آن استفاده كنند. به عبارت ديگر كودكان تحت تأثير افرادي قرار مي گيرند كه در زندگي آن ها مهم هستند مانند دوستان، والدين و …

مطالعه اي كه روي گروهي از كودكان پيش دبستاني انجام شد، نشان داد كه آنها تحت تأثير گروه هايي از همسالان خود قرار گرفته اند تا نظر خود را به عقيده اي غلط تغيير دهند. به هر كودك كتابي با دو مجموعه تصوير در هر صفحه، به همراه گروهي از حيوانات با اندازه هاي مختلف در صفحه چپ و يك حيوان در صفحه راست داده شد و از هر كودك خواسته شد كه اندازه حيوان تنها را نشان دهد. همه كتاب ها يكسان به نظر مي رسيدند، اما فرزند آخر گاهي كتاب ديگري مي گرفت كه متفاوت بود. بچه ها به نوبت قضاوت در مورد اندازه خود را گزارش دادند و آخرين كودك مورد پرسش قرار گرفت.

اما قبل از او گروهي از كودكان بودند كه با محققان همكاري داشتند. گاهي اوقات كودكاني كه قبل از آزمودني جواب مي دادند، همگي پاسخي نادرست مي دادند. وقتي در حضور بچه هاي ديگر از او سوال مي شد، پاسخ آخرين كودك اغلب همان پاسخ همسن و سالان او بود. بينش اين است كه كودكان مي توانند از طريق فشار همسالان رفتار خود را تغيير دهند.

فشار همسالان چيست | بلوغ و نوجواني

نوجواني زماني است كه فرد مستعد ابتلا به فشارهاي همسالان است زيرا همسالان تأثير مهمي در رفتارهاي دوران بلوغ دارند و فشار همسالان را مشخصه تجربه نوجواني مي نامند. كودكاني كه وارد اين دوره از زندگي مي شوند براي اولين بار از ساير افراد اطراف خود آگاه مي شوند و به اهميت ادراك در تعاملات خود پي مي برند. انطباق همسالان در جوانان با توجه به سبك، سليقه، ظاهر، ايدئولوژي و ارزش ها بيشتر مشخص است.

فشار همسالان معمولاً با ريسك پذيري در نوجوانان همراه است زيرا اين فعاليت ها معمولاً در مشاركت همسالان اتفاق مي افتد. مشخص شده كه وابستگي به دوستاني كه رفتارهاي پرخطر دارند پيش بيني كننده اي براي رفتار خود نوجوان است. هنگامي كه جوانان توسط همسالان خود نسبت به رفتار مثبت تحت فشار قرار مي گيرند، مانند داوطلب شدن در امور خيريه يا برتري در دانشگاه، فشار همسالان مي تواند تأثيرات مثبتي داشته باشد. از اهميت همسالان با ورود به بزرگسالي كاسته مي شود.

جنسيت همچنين بر ميزان فشار همسالان در نوجوانان تأثير واضحي دارد؛ دختران فشارهاي قابل توجهي را براي مطابقت با گروه هاي خود گزارش مي كنند مانند انتخاب لباس يا الگوهاي گفتاري. علاوه بر اين دختران و پسران گزارش كردند كه در مناطق مختلف زندگي خود با فشارهاي مختلفي روبرو هستند كه شايد بازتاب مجموعه اي متفاوت از ارزش ها و اولويت ها براي هر جنس باشد. براي اطلاع از دوران نوجواني كليك كنيد.

فشار همسالان و مصرف مواد

فشار همسالان به طور گسترده اي به عنوان يك عامل اصلي در شروع مصرف مواد مخدر به ويژه در دوره نوجواني شناخته شده است. اين براي مواد مختلفي از جمله نيكوتين و الكل نشان داده شده است. از سويي عوامل تعديل كننده نيز وجود دارند. مثلا نظارت والدين با مصرف مواد ارتباط منفي دارد. وقتي نظارت حتي در حد كم وجود دارد، نوجوانان در معرض اجبار همسالان هنگام شروع به مصرف مواد قرار مي گيرند، اما نه در طول انتقال از استفاده تجربي به مصرف منظم. اگرچه تأثير همسالان در دوره نوجواني به خوبي مشخص شده، اما مشخص نيست كه اين اثر از چه سني شروع به كاهش مي كند.

با استفاده از مقياس مقاومت در برابر تأثير همسالان، سامتر و همكارانش دريافتند كه مقاومت در برابر فشار همسالان با افزايش سن در يك مطالعه بزرگ از 10 تا 18 سالگي افزايش مي يابد. اين مطالعه همچنين نشان داد كه دختران به طور متوسط ​​در برابر تأثير همسالان نسبت به پسران، به ويژه در اواسط بلوغ (يعني سنين 15- سال) مقاومت بيشتري دارند. با توجه به ميزان بالاي مصرف مواد در نوجوانان پسر، آسيب پذيري بيشتر در برابر فشارهاي همسالان براي پسران نوجوان منطقي است. براي دختران، رفتامثبت والدين (به عنوان مثال حمايت اجتماعي والدين، ​​نظم و انضباط مداوم) نقش مهمي در توانايي مقاومت در برابر فشار همسالان براي استفاده از مواد دارد. براي اطلاع از علائم اعتياد به مواد كليك كنيد.

برنامه هاي پيشگيري

برنامه هاي پيشگيري و مداخله در مصرف مواد از تكنيك هاي مختلفي براي مقابله با تأثير فشار همسالان استفاده كرده اند. يك تكنيك اصلي مهارت هاي مقاومت در برابر همتا است. رابطه همبستگي شناخته شده بين مصرف مواد و روابط با ديگران كه از آن استفاده مي كنند، مهارت هاي مقاومتي را به عنوان يك هدف درماني طبيعي قرار مي دهد. اين نوع آموزش به منظور كمك به افراد است كه ضمن حفظ عضويت در گروه همسالان، از مشاركت در مصرف مواد خودداري كنند. ساير مداخلات شامل رويكردهاي آموزش هنجاري، مداخلات آموزشي كه آگاهي از خطرات احتمالي مصرف مواد را افزايش مي دهد، آموزش آگاهي از الكل و مديريت رفتار در كلاس مي شوند.

تحقيقات نشان داده كه آموزش تصميم گيري مي تواند سود قابل توجهي در درك خطر و توانايي تصميم گيري در بين كودكان اوتيسم ايجاد كند. هنگامي كه اين آموزش در چندين جلسه كوتاه به كودكان آموخت چگونه ريسك همسالان را تشخيص دهند و بر اين اساس واكنش نشان دهند، انجام شد كودكان با ارزيابي پس از آموزش نشان دادند كه آن ها مي توانند تهديدات احتمالي و منابع فشار از همسالان را شناسايي كرده و آن ها را بسيار بهتر از نوجوانان طبيعي نشان دهند. براي اطلاع از شكل گيري هويت در نوجوانان كليك كنيد.

فشار همسالان و رابطه جنسي

بررسي در اين زمينه سعي در تحليل هنجارهاي موجود در تعاملات و تصميم گيري در پس اين رفتارها داشته است. بررسي هاي انجام شده توسط بونگاردت و همكاران هنجارهاي توصيفي، هنجارهاي اجباري و فشار آشكار همسالان، سه نوع هنجارهاي همسالان را كه منجر به مشاركت فرد در روابط جنسي مي شود را تعريف كرد. هنجارهاي توصيفي و هنجارهاي استنباطي هر دو رفتار مشاهده شده اي هستند و بنابراين فشارهاي غيرمستقيم تري محسوب مي شوند. اما از يك جنبه كليدي متفاوتند؛ هنجارهاي توصيفي رفتارهاي جنسي همسالان را توصيف مي كنند اما هنجارهاي اجرايي نگرش همسالان نسبت به اين رفتارها را توصيف مي كنند. آخرين هنجار تعريف شده توسط اين مطالعه “فشار همسالان” ناميده مي شود و براي توصيف تشويق يا فشار مستقيم توسط افراد مشابه فرد براي انجام رفتارهاي جنسي استفاده مي شود.

بررسي ها نشان داد كه هنجارهاي غيرمستقيم (توصيفي و اجرايي) در مقايسه با فشار مستقيم همسالان تأثير قوي تري در تصميم گيري شخص براي انجام رفتارهاي جنسي دارند. علاوه بر اين مطالعات نشان داده كه ارتباطي بين خود تنظيمي و احتمال انجام رفتارهاي جنسي وجود دارد. هرچه موضوع بزرگتر شدن يك فرد در زمينه خودتنظيمي و كنترل خويشتن بيشتر شود، احتمالاً كمتر در معرض فشار همسالان قرار مي گيرند كه آن ها را وادار به انجام اعمال جنسي پرخطر مي كند. مي توان از طريق يك برنامه تصميم گيري يا با هدف قرار دادن توانايي نوجوانان در تنظيم خود در برابر خطرات احتمالي، از اين موارد جلوگيري نمود. براي اطلاع از رابطه جنسي كليك كنيد.

فشار همسالان چيست | مكانيسم هاي عصبي

از ديدگاه زيست شناختي، قشر جلوي پيشاني داخلي (mPFC) و جسم مخطط نقش مهمي در كشف ارزش اقدامات خاص دارند. mPFC هنگام تعيين اشيا داراي برچسب اجتماعي فعال است كه اشيائي هستند كه همسالان درباره آنها ابراز عقيده كرده اند. جسم مخطط براي تعيين ارزش اين اشيا “داراي برچسب اجتماعي ” و پاداش به طور كلي قابل توجه است. با استفاده از اسكن fMRI، افرادي كه به آنها اختصاص داده شده بود تا نشان دهند كه آيا يك نماد انتخابي به طور متوالي ظاهر مي شود، تجزيه و تحليل شد. محققان هدف واقعي آزمايش را كه جمع آوري داده هاي مربوط به mPFC و تحريك جسم مخطط بود به افراد نگفتند.

قبل از شروع آزمايش واقعي افراد تحت يك مرحله از نفوذ “اجتماعي” قرار گرفتند. جايي كه آنها ياد گرفتند كه ساير نمادها كدام نمادها را ترجيح مي دهند. در اين آزمايش مشخص شد كه تعيين ارزش يا اهميت اجتماعي يك شي به اطلاعات تركيبي از mPFC و جسم مخطط بستگي دارد. بدون هر دو حالت فعلي و عملكردي، تعيين ارزش عمل بر اساس شرايط اجتماعي كار دشواري است. مغز كار اجتماعي را با پاداش مثبت مرتبط مي داند.

در نوجواني خطر پذيري به طرز چشمگيري افزايش مي يابد. محققان آزمايشي را با مردان نوجواني كه در سن رانندگي بودند انجام دادند و ميزان خطر پذيري آنها را بسته به اينكه مسافر (همسن و سال) در ماشين باشد اندازه گيري كردند. يك شبيه سازي رانندگي ايجاد شد و برخي از سناريوهاي پرخطر مانند نزديك شدن اتومبيل به نور زرد چراغ قرمز، مدل سازي و به افراد ارائه شد. كساني كه به احتمال زياد در حضور همسالان خطر مي كردند در هنگام فعاليت انفرادي، فعاليت مغزي بيشتري در سيستم هاي شناختي اجتماعي و عاطفي مغز داشتند.

توضيح روانشناختي اجتماعي

در اين بخش از مقاله فشار همسالان چيست به بررسي توضيح روانشناسي اجتماعي مي پردازيم. توضيحي درباره چگونگي روند فشار همسالان، تحت عنوان اثر تغيير هويت توسط روان شناس اجتماعي وجود دارد. طبق اين نظريه، روند فشار همتا به اين صورت عمل مي كند؛ هنگامي كه با تهديد به درگيري خارجي (طرد اجتماعي) روبرو شويد به دليل عدم مطابقت با استاندارد گروه، حالت هماهنگي فرد مختل مي شود. بنابراين فرد مطابق با استاندارد گروه عمل مي كند اما به محض اين كه تعارض خارجي حذف شود، تعارض دروني ايجاد مي شود زيرا شخص استانداردهاي خود را نقض كرده است.

براي خلاص شدن از خود درگيري داخلي (عذاب وجدان) تغيير هويت انجام مي شود. جايي كه فرد استانداردهاي گروه را به عنوان استاندارد خود قبول مي كند. در نتيجه درگيري داخلي را حذف مي كند (علاوه بر درگيري خارجي كه قبلاً حذف شده بود). اگرچه روند فشار همتا با وجود يك هماهنگي (بدون تعارض) آغاز مي شود و به پايان مي رسد اما در نتيجه درگيري و روند حل تعارض، فرد با يك هويت جديد، مجموعه اي جديد از استانداردهاي دروني و استانداردهاي قبلي خود را ترك مي كند. براي اطلاع از بحران هويت كليك كنيد.

شبكه هاي اجتماعي و فشار همسالان

در اين بخش از مقاله فشار همسالان چيست به بررسي شبكه هاي اجتماعي بر فشار همسالان مي پردازيم. رسانه هاي اجتماعي عرصه جديد و گسترده ديجيتالي را براي فشار و نفوذ هتا فراهم مي كنند. تحقيقات نشان مي دهد كه استفاده از شبكه هاي اجتماعي مزاياي مختلفي دارد از جمله افزايش اجتماعي شدن، قرار گرفتن در معرض ايده ها و اعتماد به نفس بيشتر. همچنين شواهدي از تأثيرات منفي مانند فشار تبليغات، قرار گرفتن در معرض رفتارهاي نامناسب و يا گفتگو و اخبار جعلي وجود دارد. اين نسخه از فشار همتا ديجيتال بين جوانان، بزرگسالان و مشاغل موجود است. در بعضي موارد افراد مي توانند براي ايجاد دسترسي 24 ساعته در روز يا بي عيب بودن تحت فشار باشند.

در اين مكالمه ديجيتالي ممكن است فشار براي انطباق وجود داشته باشد. روشي كه ديگران در رسانه هاي اجتماعي به تصوير مي كشند ممكن است منجر به تلاش جوانان براي تقليد از اين خصوصيات يا اقدامات در جهت انطباق شود. همچنين ممكن است منجر به ترس از دست رفتن شود كه مي تواند جوانان را به اعمال يا تصميمات غير مسئولانه تحت فشار قرار دهد. اقدامات و تأثير در شبكه هاي اجتماعي ممكن است منجر به تغيير در هويت، اعتماد به نفس يا عادات در زندگي واقعي براي كودكان، نوجوانان و بزرگسالان شود.

فشار همسالان در رسانه هاي اجتماعي در همه فرهنگ ها

در اين بخش از مقاله فشار همسالان چيست به بررسي تاثير شبكه هاي اجتماعي در فرهنگ هاي مختلف مي پردازيم. بيش از 3 ميليارد كاربر شبكه هاي اجتماعي در سراسر جهان از سيستم عامل هاي مختلفي استفاده مي كنند. نوع، فركانس و دامنه فشار همتا حاصل مي شود. برخي تحقيقات نشان مي دهد كه رسانه هاي اجتماعي تأثير بيشتري در تصميم گيري خريد براي مصرف كنندگان در چين نسبت به ساير كشورهاي جهان دارند.

علاوه بر اين مصرف كنندگان چيني مي گويند كه اگر ببينند اين محصول از سوي دوستان در يك سايت رسانه اجتماعي مورد بحث و گفتگو قرار گرفته است، احتمالاً فكر خريد آن ها را بيشتر مي كنند. بعضي از كشورها ميزان استفاده بسيار كمي از سيستم عامل هاي رسانه هاي اجتماعي دارند يا فرهنگ هايي دارند كه براي آن چندان ارزش قائل نيستند. در نتيجه قدرت و تأثير فشار همتا ديجيتال ممكن است در سراسر جهان متفاوت باشد. به طور كلي، تحقيقات محدودي در مورد اين موضوع و دامنه جهاني آن وجود دارد. براي اطلاع از اثرات رسانه ها بر نوجوانان كليك كنيد.

فشار همسالان چيست | سخن آخر

فشار همسالان روي كودكان و نوجوانان بسيار زياد است. اگر به آن ها آموزش هاي لازم مانند تصميم گيري و … داده شود و ارتباط صميمي تري با والدين داشته باشند و نظارت ها بيشتر شود مي توان اين فشار را مديريت كرد. پس مي توان گفت كه والدين نقش اساسي در كاهش تاثير منفي فشار همسالان ايفا مي كنند. اما براي بسياري از والدين برقراري ارتباط موثر با نوجوانان كاري سخت است. به همين دليل ضروري است كه از افراد متخصص در اين حوزه كمك بگيريد. روانشناسان حامي مي توانند در اين زمينه شما را ياري كنند. براي كسب اطلاع بيش تر در زمينه مشاوره تلفني كليك كنيد.

منبع: فشار همسالان چيست

براي دريافت مشاوره در زمينه فشار همسالان چيست مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.